Η ανεργία, η υποαπασχόληση, οι χαμηλές απολαβές, η διαφθορά και η έλλειψη αξιοκρατίας είναι οι κυριότερες αιτίες που οδηγούν τους νέους στη μετανάστευση. Ένας στους δύο νέους, σύμφωνα με έρευνα του ομίλου Adecco (Δεκέμβριος 2012), αναζητά εργασία και στο εξωτερικό, η οποία δεν άπτεται απαραίτητα του αντικειμένου τους. Το 63% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι προσβλέπει σε υψηλότερες οικονομικές απολαβές, το 58% σε καλύτερη ποιότητα ζωής και το 47% σε μια πιο αξιοκρατική επαγγελματική εξέλιξη.
Οι μισοί νέοι είναι άνεργοι
Η ανεργία στην Ευρώπη και την Ελλάδα συνεχίζει να αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, που δόθηκαν στη δημοσιότητα την περασμένη βδομάδα, στο 26% ανήλθε η ανεργία στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 2012, σημειώνοντας αύξηση 7,1% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2011.
Πρόκειται για το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε., μετά την Ισπανία (26,6%). Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το ποσοστό ανεργίας των νέων, αφού πια σχεδόν 6 στους 10 νέους είναι άνεργοι στην Ελλάδα (57,6%).
Δυσοίωνα είναι τα ευρήματα της εταιρείας οικονομικών ελεγκτών Ernst & Young, που προβλέπουν ότι ο αριθμός των ανέργων στην ευρωζώνη αναμένεται να αγγίξει ύψη ρεκόρ φτάνοντας το δεύτερο εξάμηνο του 2013 τα 20 εκατομμύρια. Στην ίδια μελέτη υπογραμμίζεται ότι η ανεργία στην Ελλάδα θα αυξηθεί και θα διαμορφωθεί στο 28%, ενώ δραματική θα παραμείνει η κατάσταση και στην Ισπανία, όπου η ανεργία θα φτάσει το 27%. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα αυξηθεί ο αριθμός των εργαζομένων από τις χώρες της κρίσης που το 2013 θα μεταναστεύσουν στη Γερμανία. Σύμφωνα με τις εν λόγω εκτιμήσεις η αύξηση δεν θα αφορά μόνον υψηλά εξειδικευμένο προσωπικό αλλά και ανειδίκευτους.
Οι αριθμοί είναι τρομακτικοί, αλλά άψυχοι. Αναζητήσαμε νέους που μετανάστευσαν στο εξωτερικό προσβλέποντας ένα καλύτερο μέλλον στην προσπάθειά μας να καταλάβουμε πώς αποφάσισαν να φύγουν και τι αντιμετώπισαν στη χώρα που επέλεξαν.
Μόνη επιλογή η μετανάστευση
«Αν κάποιος χρόνια πριν μου έλεγε πως θα ζω στο εξωτερικό, όχι ακριβώς ως μια επιλογή ανάμεσα στις πολλές, αλλά ως η μόνη πραγματική, δεν θα το πίστευα. Και όμως, αν τύχει να βρεθείς στο αεροδρόμιο μόλις τελειώνουν οι γιορτές ή το καλοκαίρι, καταλαβαίνεις ότι κάτι παίζει. Χιλιάδες νέοι άνθρωποι χαιρετάνε τους αγαπημένους τους, κουβαλάνε υπέρβαρες βαλίτσες, ανοίγουν τα υπάρχοντα τους μπροστά στα γκισέ του τσεκ ιν, για να βγάλουν τα μαγειρευτά φαγητά, το λάδι ή τα βιβλία που ξεπερνάνε το όριο βάρους», μας λέει ο 26χρονος Γιώργος Μπασκόζος, που μένει πια στο Λονδίνο.
«Έφυγα από την Ελλάδα λίγο πριν τις εκλογές τού 2009 για μεταπτυχιακό, με την πεποίθηση ότι θα γυρνούσα σύντομα πίσω. Η ιδέα να ψάξω για δουλειά έξω, ήρθε μέσα στο 2010, λίγο μετά το ξέσπασμα της κρίσης και μέσα σε ένα κλίμα γενικότερου φόβου μεταξύ των ελλήνων φοιτητών ότι τα πράγματα θα αργούσαν να καλυτερέψουν στην Ελλάδα και ότι μια εμπειρία δουλειάς στο εξωτερικό θα ήταν το καλύτερο εφόδιο για να ξεχωρίσεις μεταξύ των χιλιάδων αποφοίτων με παρόμοια προσόντα με τα δικά σου», συμπληρώνει η Μαρία Παναγή από το Βέλγιο.
Μέχρι και την προηγούμενη δεκαετία οι νέοι μετανάστευαν στο εξωτερικό για σπουδές, και ορισμένοι από αυτούς επέλεγαν να παραμείνουν. Τώρα πια φεύγουν αναζητώντας εργασία στο αντικείμενο σπουδών τους, αλλά και λόγω της απογοήτευσής τους από την παρούσα κατάσταση. Σύμφωνα με έρευνα της πανεπιστημιακού Ξένιας Κούρτογλου με θέμα «Η οικονομική κρίση μέσα από τα μάτια των εικοσάχρονων» (Απρίλιος 2012) το 76% των νέων (18 έως 24 ετών) πιστεύει ότι η μετανάστευση αποτελεί ιδανική λύση για την αντιμετώπιση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης, ενώ 7 στους 10 πιστεύει ότι μένοντας δεν μπορούν να διαμορφώσουν μια καλύτερη κοινωνία, ένα καλύτερο μέλλον για αυτούς.
«Παντού γύρω μου βλέπω μετανάστες»
«Μόλις πήρα το πτυχίο μου, έστειλα αιτήσεις για εργασία και είτε δεν έπαιρνα απάντηση είτε η αμοιβή ήταν με ποσοστά επί πωλήσεων, δηλαδή χωρίς μισθό. Έδωσα 9 μήνες διορία στην ελπίδα, πηγαίνοντας φαντάρος. Και πάλι όμως, η κατάσταση χειροτέρεψε. Αναγκάστηκα να μεταναστεύσω στη Δανία κάνοντας ένα μεταπτυχιακό χωρίς δίδακτρα και παράλληλα να εργάζομαι σε δουλειές του ποδαριού. Το να είσαι αναγκασμένος, γιατί περί αυτού πρόκειται, να ζεις σε μια ξένη χώρα, είναι σαν να ζεις σε μια μόνιμη φυλακή» τονίζει ο 28χρονος Δημήτρης Τσέκερης.
«Η αναζήτηση ξεκίνησε στην Ολλανδία και με έφερε στο Βέλγιο, στις Βρυξέλλες, όπου έγινα δεκτή σε μια απλήρωτη πρακτική εξάσκηση. Η πρώτη έφερε τη δεύτερη, πολύ λογικό για μια αγορά που προσελκύει αποφοίτους από όλη την Ευρώπη, κυρίως πολιτικών/κοινωνικών επιστημών, πρόθυμους να κερδίσουν εργασιακή εμπειρία με αντάλλαγμα την απλήρωτη εργασία» μας εξηγεί η Μ. Παναγή. «Μερικοί στέκονται τυχεροί και αποκτούν συμβόλαιο, ίσως και μετά από δύο μόλις πρακτικές. Άλλοι, ύστερα από ένα χρόνο και κάτι ανεργίας, χάνουν την επιμονή τους και την υπομονή τους και αφού το μόνιμο στήριγμα, οι γονείς τους, έχουν εξαντληθεί προ πολλού, οι δουλειές του ποδαριού είναι η μόνη λύση».
«Παντού γύρω μου βλέπω μετανάστες: Έλληνες, Ισπανούς, Ιταλούς, Ρώσους, Ινδούς, Κινέζους, άλλους ασιάτες, αφρικανούς», υπογραμμίζει ο Γ. Μπασκόζος. «Καταλαβαίνεις ότι κάτι παίζει, όταν η κοπέλα που σερβίρει καφέδες στην TATE είναι Ελληνίδα, όταν κάνεις αφισοκόλληση για την εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ Λονδίνου και η εργαζόμενη στην εστία του πανεπιστημίου σε ρωτάει στη γλώσσα σου αν υπάρχει οργάνωση και πώς μπορεί να έρθει στην εκδήλωση. Όταν στη φτηνή αλυσίδα κουρείων ο κουρέας είναι Έλληνας και στα ταμεία στα Ζάρα μιλάς τη γλώσσα σου».
«Μας κοιτάνε με μισό μάτι»
Η υποδοχή των νέων μεταναστών δεν είναι στρωμένη με ροδοπέταλα. Ο Γ.Γ. 27χρονος ερευνητής στο Βερολίνο και μέλος της ομάδας Real Democracy Now! Berlin/GR, δέχτηκε επίθεση με πτυσσόμενο μαχαίρι τον περασμένο Σεπτέμβρη στο τρένο, επειδή φορούσε αντιφασιστικό μπλουζάκι. Μάταια προσπάθησε ο Γ.Κ. να ενημερωθεί σχετικά με τις διαδικασίες που έπρεπε να κινήσει, εισπράττοντας ως απάντηση την υποβάθμιση του περιστατικού έως και την πλήρη αδιαφορία. Πολλοί είναι οι έλληνες μετανάστες του εξωτερικού που έρχονται αντιμέτωποι με φασιστικές επιθέσεις. Όμως, όπως μας λένε, το πιο δύσκολο είναι η καθημερινότητά τους. Να εγκλιματιστούν στη νέα τους ζωή, ακόμα και να βρουν να νοικιάσουν ένα σπίτι, αφού και μόνο η καταγωγή τους αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τους ιδιοκτήτες των ακινήτων.
«Οι ιδιοκτήτες μάς κοιτάγανε με μισό μάτι. Γι’ αυτούς είμαστε ξένοι, νέοι και από την Ελλάδα της κρίσης», μας λέει ο Γ. Μπασκόζος. «Λίγες μέρες πριν ο πορτογάλος γείτονάς μου, μου περιέγραφε πώς η μητέρα τής συντρόφου του ξεφεύγει από κάθε δύσκολη κουβέντα: “ήρθατε εδώ και μας παίρνετε τις δουλειές”.
Ίσως το πιο δύσκολο είναι ότι ξέρουμε πως αν δεν αλλάξουν τα πράγματα στην Ελλάδα, αν δεν ανατρέψουμε αυτές τις πολιτικές, μάλλον δεν θα μπορέσουμε να γυρίσουμε», καταλήγει.
«Οι Δανοί είναι γενικά φιλικοί, όμως η ζημιά που έκανε η κυβέρνηση που μας έβαλε στο ΔΝΤ, δεν ήταν μόνο οικονομική αλλά και ψυχολογική, χαρακτηρίζοντας έναν σκληρά εργαζόμενο λαό ως λαό τεμπέληδων και φοροφυγάδων. Και αυτό το ακούμε καθημερινά. Και αυτό δεν είναι θέμα εθνικό, αλλά αξιοπρέπειας. Την οποία πρέπει να ανακτήσουμε», συμπληρώνει ο Δ. Τσέκερης.
Η αξιοπρέπεια, όμως, είναι κάτι που έχει τσαλαπατηθεί στην Ελλάδα, αφού η κυβέρνηση και η τρόικα καταδίκασε τους άνω των 25 ετών στην ανεργία. Οι έλληνες εργοδότες θεωρούν «ασύμφορο» να προσλάβουν κάποιον που έχει γεννηθεί πριν το 1987, από τη στιγμή που ο νόμος τους επιτρέπει όσοι είναι κάτω των 25 να εργάζονται για 621,3 ευρώ μεικτά (το 85% του βασικού μισθού που είναι 739,57 ευρώ), ενώ όσοι είναι κάτω των 21 αμείβονται με 591 ευρώ. Γι’ αυτό και τον περασμένο χρόνο 123.000 νέοι μετανάστευσαν στη Γερμανία (αύξηση 11% σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2011).
Μόνος δρόμος, λοιπόν, για την επιβίωση είναι η μετανάστευση. Σε μια άλλη χώρα, χωρίς οικογενειακούς και φιλικούς δεσμούς, με αμφίβολο εργασιακό παρόν και μέλλον και με πενιχρούς μισθούς. Τουλάχιστον, όμως, βρίσκουν κάπου να δουλέψουν.
Πηγή epohi.gr