Με τον όρο επιφάνεια απαντάται και εναλλακτικά ως ιεροφάνεια στη θρησκειολογία χωρίς ωστόσο να έχει το ίδιο νόημα, εννοείται η θεία εμφάνιση. Η λέξη έρχεται από το μακρινό παρελθόν, με το ύστερο Λατινικό epiphania να πηγάζει από το Αρχαιοελληνικό επιφάνεια, που σημαίνει εκδήλωση και το ρήμα επιφαίνω που σημαίνει εκδηλώνω, φανερώνω, αποκαλύπτω, εμφανίζω. Στο χριστιανικό πλαίσιο ο όρος υποδηλώνει τον εορτασμό της αποκάλυψης του Θεού σε ανθρώπινη μορφή στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Στην ίδια λέξη αποδίδεται το νόημα μιας αιφνίδιας εκδήλωσης ή αντίληψης της ουσιαστικής φύσης του νοήματος ενός πράγματος. Από αυτή την άποψη η αντίληψη της ουσιαστικής φύσης γίνεται διαισθητικό άδραγμα της πραγματικότητας μέσω ενός γεγονότος. Σε μια άλλη απόδοση της αγγλικής κυρίως λέξης υποννοεί τη διαφωτιστική ανακάλυψη, τη συνειδητοποίηση.
