(οι συμπληρωματάκηδες)
το στρες της καθημερινότητας, η μελαγχολία της επιστροφής, η πτώση θερμοκρασίας, τα κρυολογήματα, αλλά και η γενικευμένη ατονία, είναι οι λόγοι που οδηγούν τα βήματά μας στο φαρμακείο, προς αναζήτηση ενός συμπληρώματος διατροφής, που θα μας στηρίξει να «τα βγάλουμε πέρα».
Τα εργογόνα βοηθήματα χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες :
Α) Τα χημικά φαρμακολογικά και
Β) Τα διατροφικά
Β) Τα διατροφικά
Πολλά απ΄αυτά κυρίως τα χημικά φαρμακολογικά είναι επικίνδυνα και απαγορευμένα, η υπερκατανάλωση όμως διατροφικών συμπληρωμάτων τα κάνει επικίνδυνα.
Για τα χημικά εργογόνα βοηθήματα
– Αναβολικά στεροειδή
– Διεγερτικά (εφεδρίνη, αμφεταμίνες, κοκαϊνη)
– Ερυρθροποιητίνη
– Αυξητική ορμόνη κλπ να αναφέρω μόνο ότι οι παρενέργειες είναι πολλές και σοβαρές που μπορεί να καταλήξουν μέχρι και στον θάνατο.
– Αναβολικά στεροειδή
– Διεγερτικά (εφεδρίνη, αμφεταμίνες, κοκαϊνη)
– Ερυρθροποιητίνη
– Αυξητική ορμόνη κλπ να αναφέρω μόνο ότι οι παρενέργειες είναι πολλές και σοβαρές που μπορεί να καταλήξουν μέχρι και στον θάνατο.
Παρ΄ ότι η υγιεινή και η ισορροπημένη διατροφή είναι ο θεμέλιος λίθος για την διασφάλιση της καλής υγείας, πολυάριθμα συμπληρώματα διατροφής διακινούνται στην αγορά, στοχεύοντας την βελτίωση της υγείας και στην ενίσχυση της αθλητικής απόδοσης.
όποιος χρησιμοποιεί διατροφικά συμπληρώματα συχνά και καταναλώνει σε πολύ υψηλότερες ποσότητες από αυτά που συνήθως ενδείκνυνται, δεν σημαίνει απαραίτητο ότι μια υψηλή δοσολογία θα αυξήσει και την απόδοση. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να δημιουργήσει προβλήματα στον οργανισμό.
Δεκάδες εργογόνων σκευασμάτων κυκλοφορούν σήμερα, συνοδευόμενα από ισχυρισμούς ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο αυξάνουν την απόδοση.
ΕΡΓΟΓΟΝΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ :
– Βιταμίνες και ανόργανα συστατικά
– Αμινοξέα, πρωτεϊνες, υδατάνθρακες, λίπη
– Κρεατίνη, L-καρνιτίνη
– Καφεϊνη
– HMB (B-υδρόξυ-β-μεθυλβουτυρικό)
– Αντιοξειδωτικά
– DHEA
– Λιποδιαλύτες κλπ
– Αμινοξέα, πρωτεϊνες, υδατάνθρακες, λίπη
– Κρεατίνη, L-καρνιτίνη
– Καφεϊνη
– HMB (B-υδρόξυ-β-μεθυλβουτυρικό)
– Αντιοξειδωτικά
– DHEA
– Λιποδιαλύτες κλπ
Πολλοί κατασκευαστές παρουσιάζουν τα προϊόντα τους ως μέσα αύξησης της αθλητικής απόδοσης. Η προώθηση αυτών των προϊόντων συχνά δεν στηρίζεται σε επιστημονικές έρευνες ή αξιόπιστα στοιχεία.
Τα συμπληρώματα βιταμινών, ανοργάνων στοιχείων, αμινοξέων, πρωτεϊνών, κρεατίνης, L.καρνιτίνης κλπ, δεν βελτιώνουν την σωματική απόδοση, όταν η δίαιτα του ατόμου είναι ισορροπημένη, βελτιώνουν όμως κατά πολύ τις οικονομικές επιδόσεις των ατόμων που εμπορεύονται τέτοια προϊόντα.
Η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής πρέπει να δίνεται σε άτομα που ενδείκνυνται και στέρηση του οργανισμού από τις απολύτως αναγκαίες ποσότητες, τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να προσφέρουν θετική βοήθεια. Να μην ξεχνούμε όμως ότι μια ισορροπημένη διατροφή καλύπτει σε πολύ μεγάλο βαθμό αυτές τις διατροφικές ανάγκες.
Συμπληρώματα βιταμινών καταναλώνονται συχνά και από μη αθλητές (συμπληρωματάκηδες) σε ποσότητες πολλαπλάσιες των συνιστωμένων ημερησίως δόσεων (Σ.Η.Δ). Μεγαδόσεις. Κατ΄αρχάς για καμία βιταμίνη δεν υπάρχουν επαρκείς επιστημονικές ενδείξεις, ότι η υπερβολική πρόσληψη της βελτιώνει την υγεία. Αντίθετα υπάρχουν ενδείξεις ανεπιθύμητων ενεργειών από μεγαδόσεις ορισμένων βιταμινών. Τέτοιες είναι η B2 που έχει συνδεθεί με γαστρικό έλκος και ηπατίτιδα η Βιταμίνη C (Διάρροια και νεφρολιθίαση) η βιταμίνη Α (αδυναμία, ναυτία, πονοκέφαλος, πόνος στις αρθρώσεις και ηπατική βλάβη ), η βιταμίνη D (εμετός, διάρροια, απώλεια μυϊκών τόνου, απόθεση ασβεστίου στα νεφρά και σε άλλους μαλακούς ιστούς), η Βιταμίνη Ε (πονοκέφαλος, διάρροια και κάματος) και η βιταμίνη Κ (θρόμβωση και εμετός).
Ανάλογοι κίνδυνοι παραμονεύουν πίσω από την υπερκατανάλωση ανοργάνων συστατικών. Το νάτριο προκαλεί υπέρταση, το κάλιο καρδιακές αρρυθμίες, το ασβέστιο καρδιακές αρρυθμίες, νεφρολιθίαση και παρεμπόδιση της απορρόφησης σιδήρου και ψευδάργυρου.
Ο φωσφόρος προκαλεί παρεμπόδιση του μεταβολισμού του ασβεστίου, το μαγνήσιο ναυτία, εμετό, διάρροια. Ο σίδηρος επιφέρει κίρρωση του ήπατος σ΄ένα μικρό ποσοστό ατόμων με γενετική προδιάθεση σε αιμοχρωμάτωση. Ο χαλκός ναυτία, εμετό και κίρρωση του ήπατος. Ο ψευδάργυρος προκαλεί αύξηση τα χολυστερόλης της LDL και μείωση της χοληστερίνης της HDL (αυξημένος κίνδυνος αθηροσκλήρωσης) ανοσόκαταστολή, ναυτία και εμετό. Τέλος το σελήνιο προκαλεί ναυτία, εμετό, κοιλιακό πόνο και κάματο, ενώ το μαγγάνιο αδυναμία και προβλήματα στο νευρικό σύστημα. Γνωστά και δημοφιλή εργογόνα βοηθήματα είναι επίσης η κρεατίνη που από την μακροχρόνια λήψη παρουσιάζονται γαστρεντερικές διαταραχές μυϊκές κράμπες, αφυδάτωση, νεφρικές βλάβες και αύξηση βάρους.
Η καφεϊνη σε υψηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσει τρόμο, άγχος, αφυδάτωση ταχυπαλμία και καρδιακή αρρυθμία.
Σε πολλές χώρες η παρασκευή ή διακίνηση και το εμπόριο συμπληρωμάτων δεν ρυθμίζεται κατάλληλα από το κράτος και δεν υπόκειται σε αυστηρούς ελέγχους από τις αρμόδιες αρχές. Αυτό σημαίνει ότι τα συστατικά που περιέχονται δυνατόν να μην ανταποκρίνονται σε αυτά που αναγράφονται στην ετικέττα. Μελέτες έδειξαν ότι μέχρι και 30% των συμπληρωμάτων που διατίθεται προς πώληση στους αθλητές δυνατόν να περιέχουν ουσίες που δεν αναγράφονται στην ετικέττα και που μπορούν να οδηγήσουν σε θετικό αποτέλεσμα μετά από έλεγχο Doping.
Ακόμη και στις περιπτώσεις που η βιομηχανία συμπληρωμάτων διατροφής διέπεται από ρυθμίσεις και οι κανονισμοί αυτοί τηρούνται, είναι και πάλι δυνατόν να προκληθεί νόθευση, είτε συμπτωματική είτε εσκεμμένη.
Ακόμη και στις περιπτώσεις που η βιομηχανία συμπληρωμάτων διατροφής διέπεται από ρυθμίσεις και οι κανονισμοί αυτοί τηρούνται, είναι και πάλι δυνατόν να προκληθεί νόθευση, είτε συμπτωματική είτε εσκεμμένη.
Ποτέ δεν υπάρχει 100% διαβεβαίωση ότι ένα συμπλήρωμα δεν περιέχει κάποια απαγορευμένη ουσία.
ΠΡΟΣΟΧΗ : Η εκπαίδευση και η ενημέρωση για τις επιπτώσεις στην υγεία από την χρήση και κατάχρηση των εργογόνων βοηθημάτων αποτελούν τα ισχυρότερα όπλα για την καταπολέμηση της ευρείας χρήσης τους καθώς επίσης και της πολυφαρμακίας.
ΕΙΣΗΓΗΣΗ : Θα πρέπει να επινοηθούν και να καταρτιστούν συνεχή, πλήρως τεκμηριωμένα και πειστικά εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία.
