ΠΡΟΣ ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΑΙΦΝΙΔΙΑΣΜΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΖΕΤΑΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
Toυ Θόδωρου Μιχόπουλου
Εκλογικό αιφνιδιασμό με βουλευτικές εκλογές από… σήμερα μέχρι το Πάσχα [Απρίλιο] προετοιμάζει το Μαξίμου. Ο Αντ. Σαμαράς και οι στενοί συνεργάτες του έχουν πειστεί ότι αν οι βουλευτικές εκλογές γίνουν μετά τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές, η συντριβή της ΝΔ θα είναι σίγουρη. «Μια ήττα στις ευρωεκλογές θα δημιουργήσει μεγαλύτερο ακόμα αρνητικό κλίμα για την κυβέρνηση, αφού θα θέσει ζήτημα πολιτικής νομιμοποίησης και θα αποσυσπειρώσει περαιτέρω τη ΝΔ», τονίζει ο Χρ. Βερναρδάκης [λεπτομέρειες σελ. 5]. Αυτή άλλωστε είναι η εκτίμηση και των περισσοτέρων δημοσκόπων, που συμφωνούν ότι αν στηθούν κάλπες άμεσα, η ΝΔ μπορεί να μην είναι πρώτο κόμμα στις βουλευτικές, όμως η ήττα της θα είναι μικρή και διαχειρίσιμη. Υπάρχουν, βέβαια, και αναλυτές, που πιστεύουν ότι το αποτέλεσμα «παλεύεται» αν στηθούν άμεσα κάλπες, καθώς η διαφορά των δύο κομμάτων, προς ώρας, είναι οριακή. Και επισημαίνουν ότι ποτέ άλλοτε στο επόμενο διάστημα, και μέχρι την εκλογή νέου προέδρου της δημοκρατίας, η ΝΔ δεν θα βρει καλύτερες συνθήκες για να δώσει τη μάχη των βουλευτικών εκλογών.
«Ξέχασε» το 2016
Ο Αντ. Σαμαράς φέρεται να συζήτησε το θέμα και με τον Ευ. Βενιζέλο, με τους δύο άνδρες να συμφωνούν ότι μετά τις εκλογές του Μαΐου θα αλλάξει σε βάρος τους το χρώμα στον πολιτικό χάρτη της χώρας, γεγονός που θα συμπαρασύρει και τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών, αν αυτές ακολουθήσουν. Και συμφώνησαν να θέσουν τα κόμματά τους σε εκλογική ετοιμότητα αναζητώντας τους κατάλληλους χειρισμούς προς την κοινωνία –μικρές «παροχές», στην εξέδρα η μπάλα για χρέος και τρόικα, πρωτογενές πλεόνασμα, δηλώσεις στήριξης ηγετών της ευρωζώνης, κ.λπ.-, όπως και την κατάλληλη ημερομηνία.
Οι αρχικές σκέψεις του Αντ. Σαμαρά ήταν να προσπαθήσει να παρατείνει την παραμονή του στην εξουσία όσο το δυνατόν περισσότερο –συνεχείς οι αναφορές του ότι «οι εκλογές θα γίνουν το 2016». Η κατάσταση, όμως, έχει αλλάξει άρδην με τον Ευ. Βενιζέλο να ομολογεί σε συνεργάτες του ότι «δεν μπορώ να εγγυηθώ ότι ο Σαμαράς δεν θα πάει σε πρόωρες εκλογές». Το ΠαΣοΚ έχει, βέβαια, και το μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς οι τριπλές εκλογές μπορεί κυριολεκτικά να το διαλύσουν. Και ζήτησε πίστωση χρόνου [προτείνει οι βουλευτικές να συμπέσουν με την πρώτη Κυριακή των δημοτικών], προκειμένου να μπορέσει να ρυθμίσει τις σχέσεις του με τους «58», όσο και με άλλες κινήσεις που προήλθαν από διασπάσεις του κόμματος, όπως ο Α. Λοβέρδος. Στελέχη του, μάλιστα, επισημαίνουν ότι το κόμμα θα εμφανιστεί, μέσα σε ελάχιστο διάστημα, με τρία ονόματα: Ως Προοδευτική Δημοκρατική Παράταξη στις ευρωεκλογές, ως ΠαΣοΚ στις βουλευτικές και με διάφορα ονόματα στα αυτοδιοικητικά σχήματα που θα συμμετάσχει!
Υψηλό ρίσκο
Η κίνηση υψηλού ρίσκου του Αντ. Σαμαρά είναι αναγκαστική, καθώς εκτιμάται ότι δεν έχει άλλη επιλογή –όλοι ομονοούν ότι η κατάσταση μετά τις ευρωεκλογές θα γίνει εξαιρετικά δύσκολη. Έρχονται τα νέα [«διαρθρωτικά»] μέτρα που επιβάλλει η τρόικα, η «ρύθμιση» του χρέους με πολλά «παρελκόμενα», η διαμάχη για την τύχη των τραπεζών [πληθαίνουν τα δημοσιεύματα ότι θα περάσουν σε διεθνείς τραπεζικούς ομίλους, ενώ η τρόικα ζητά να μπουν ως ενέχυρο οι καταθέσεις και τα αποθεματικά τους]. Μ’ όλα αυτά, και κάτω από τη πίεση της κοινωνίας, που αναμένεται να χάσει και πάλι την σχετική «οικονομική σταθεροποίηση» που βιώνει σήμερα, η συγκυβέρνηση θα… προλάβει να καταρρεύσει πριν φτάσουμε στον Μάρτιο του 2015 [εκλογή νέου προέδρου]. Σ’ αυτή την περίπτωση οι Αντ. Σαμαράς και Ευ. Βενιζέλος θα πάνε σπίτι τους! Αντίθετα, αν χάσει με μικρή διαφορά στις βουλευτικές εκλογές, ο Αντ. Σαμαράς εκτιμά ότι μπορεί να διατηρηθεί στην προεδρία της ΝΔ και να επιχειρήσει, αν διασωθεί, την ανασυγκρότησή της.
Το ΠαΣοΚ έχει αρχίσει ήδη την προσπάθεια διαφοροποίησης από τη ΝΔ και το Μαξίμου ειδικότερα. Εκφράζει αντιρρήσεις για νομοσχέδια, έχει ανακοινώσει επίσημα ότι ο πρωθυπουργός «υιοθετεί πρακτικές Μαυρογιαλούρου» [με αφορμή αφίσα που «με εντολή πρωθυπουργού» επιστρέφονται μίζες], ενώ ήταν έτοιμη η καταγγελία αν δεν ανέφερε ο πρωθυπουργός ότι στο σχέδιο για τις 440.000 «προσλήψεις» είχε συμβολή και το ΠαΣοΚ! Αναμενόμενα προβλήματα σε μια συγκυβέρνηση στο δρόμο προς τις κάλπες. Ο Ευ. Βενιζέλος προσβλέπει σε μια αξιοπρεπή ήττα προκειμένου να «παραδώσει» το κόμμα και, αν είναι δυνατόν, να «μετακομίσει» στο ευρωκοινοβούλιο. Σύμφωνα, μάλιστα, με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ συναντήθηκε [περασμένη Τετάρτη] και με τον Κ. Σημίτη, προκειμένου ο τελευταίος να βοηθήσει στη συσπείρωση του ΠαΣοΚ.
Πρωτογενές χρέος…
Την ίδια ώρα το Βερολίνο δεν έχει κανένα λόγο να μη θέλει την διατήρηση του Αντ. Σαμαρά στην κυβέρνηση. Και θα προσπαθήσει να τον βοηθήσει με κάθε τρόπο, αποφεύγοντας, βέβαια, σε κάθε περίπτωση, τη δημιουργία προβλημάτων στο εσωτερικό της Γερμανίας. Όλοι γνωρίζουν ότι:
* Το χρέος [σήμερα στο 176% του ΑΕΠ] μακροπρόθεσμα δεν είναι βιώσιμο, ούτε διαφαίνεται κάποια ανάπτυξη στον ορίζοντα που θα μπορούσε να το μειώσει. Οι Ευρωπαίοι ετοιμάζουν σκληρή λύση, την οποία η συγκυβέρνηση θα μάθει από τα μέσα ενημέρωσης! Ήδη πραγματοποιούνται συζητήσεις μεταξύ Β. Σόιμπλε και Π. Μοσκοβισί, παρουσία τεχνοκρατών από ΔΝΤ, ΕΚΤ και Ευρωζώνη, χωρίς να καλούνται οι έλληνες αρμόδιοι [Wall Street Journal, 31.01.14].
* Υπάρχει αντίφαση στο να δηλώνεις πρωτογενές πλεόνασμα [«μπορεί να ξεπεράσει και το 1,5 δισ. ευρώ» το 2013, σύμφωνα με έλληνα αξιωματούχο, με τον προϋπολογισμό του 2014 να προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 2,995 δισ. ευρώ] και ταυτόχρονα δημοσιονομικό κενό [1,3 δισ. ευρώ κατά την κυβέρνηση, αρκετά υψηλότερο από 2 δισ. ευρώ σύμφωνα με την τρόικα].
* Οι τράπεζες χρειάζονται και δεύτερη ανακεφαλαιοποίηση με την έκθεση της Blackrock να ανακοινώνεται τέλος Φεβρουαρίου ή αρχές Μαρτίου. Υπολογίζεται ότι θα απαιτηθούν άλλα 7-9 δισ., από τα οποία ο ιδιωτικός τομέας πρέπει να συνεισφέρει περί τα 3 δισ. ευρώ. Νεώτερες πληροφορίες κατεβάζουν το ποσό περί τα 5 δισ. ευρώ. Το παιχνίδι με τις τράπεζες είναι μεγάλο, οι καθυστερήσεις στις διαπραγματεύσεις σκόπιμες, η αναβλητικότητα μόνιμη. Μια συνεχής διελκυστίνδα για το ποιος τελικά θα έχει την ιδιοκτησία τους, τη στιγμή που τις έχει πληρώσει το κράτος, δηλαδή οι πολίτες!
Πριν ή μετά τις ευρωεκλογές;
Θεωρείται βέβαιο ότι η Ελλάδα θα υπογράψει και νέο μνημόνιο [ανεξάρτητα από το πώς θα ονομαστεί] για δάνειο μεταξύ 10 και 30 δισ. ευρώ. Το μεγάλο δίλημμα των Ευρωπαίων είναι αν αυτό θα γίνει πριν ή μετά τις ευρωεκλογές γνωρίζοντας ότι είναι «εύθραυστη η πολιτική κατάσταση» στη χώρα μας -«Η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει μια διόλου εύκολη εσωτερική κατάσταση, με πολλές δυσκολίες», δήλωσε και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε [Wirtschaftswoche, 03.02.14].
Η αναμενόμενη κατάρρευση της ΝΔ στις ευρωεκλογές έχει κινητοποιήσει τους Ευρωπαίους με το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών να επισημαίνει σε έγγραφό του πως «η Γερμανία και οι ευρωπαίοι εταίροι της θα έπρεπε να στείλουν εγκαίρως θετικά μηνύματα πριν από τις ευρωεκλογές και να καταστήσουν σαφές ότι θα συνεχίσουν να στηρίζουν την Ελλάδα υπό σαφείς προϋποθέσεις». Οι ίδιοι οι Γερμανοί, μάλιστα, αφήνουν να εννοηθεί ότι θα δεχτούν ακόμα και «κούρεμα» του χρέους! Το Economist, άλλωστε, σε πρόσφατο δημοσίευμά του [Εποχή, 02.02.14], τόνιζε ότι «εάν οι Ευρωπαίοι πραγματικά επιθυμούν ο ΣυΡιζΑ να μην ανέλθει ποτέ στην εξουσία, τότε η καλύτερη λύση είναι μία: άμεση διαγραφή μεγάλου μέρους του ελληνικού χρέους»!
Η όποια, λοιπόν, ρύθμιση θα επιχειρηθεί να γίνει πριν από τις ευρωεκλογές, προκειμένου να διευκολυνθούν τα πολιτικά σχέδια του Αντ. Σαμαρά. Σύμφωνα, μάλιστα, με το Bloomberg το επικρατέστερο σενάριο για την ελάφρυνση του χρέους είναι η επιμήκυνση όλων των δανείων που έχουν δοθεί από την ευρωζώνη στα 50 χρόνια και η μείωση του επιτοκίου των πρώτων δανείων κατά 0,5%. Ταυτόχρονα θα δοθούν νέα δάνεια, ύψους 13 – 15 δισ. ευρώ. Ο ίδιος ο Ευ. Βενιζέλος μιλώντας στο συνέδριο του Nouvel Observateur [Αθήνα, 6.2.14], εξέπεμψε SOS για στήριξη από τους ευρωπαίους. «Μπορούμε να πετύχουμε», είπε. Για να τονίσει «βοηθείστε μας, Κατανοείστε την πραγματικότητα».
Άρωμα εκλογών
Οι εξελίξεις αυτές εκτιμούν στις Βρυξέλλες ότι θα βοηθήσουν τον Αντ. Σαμαρά να στήσει άλλο ένα, σαθρό, βέβαια, όπως και το προηγούμενο, success story βασισμένο σε ανέξοδες προεκλογικές υποσχέσεις. Οι κινήσεις του, άλλωστε, το τελευταίο διάστημα αποπνέουν έντονο άρωμα εκλογών. Υπόσχεται 440.000 θέσεις για ανέργους, παροχές σε αναπήρους, μακροχρόνια ανέργους και ανασφάλιστους, μοιράζει το [αμφισβητούμενο] πλεόνασμα. Καμιά, όμως, νέα θέση δεν δημιουργείται, καθώς, πρακτικά, ο Αντ. Σαμαράς θα «μοιράσει» τα χρήματα του ΕΣΠΑ [περίπου 1,5 δισ. ευρώ] αθροίζοντας εξαγγελίες που είχαν ήδη γίνει από τον υπουργό Εργασίας Γ. Βρούτση. Όσο για τις «παροχές» προς τους αναξιοπαθούντες, και πάλι πρόκειται για σύνοψη παρεμβάσεων που είχαν ήδη πάρει το δρόμο τους για το κοινοβούλιο.
Το Μαξίμου το επόμενο διάστημα θα τρέξει να υλοποιήσει τα «εύκολα» προαπαιτούμενα, όσα, δηλαδή, δεν προκαλούν σοβαρές αντιδράσεις στην κοινωνία. Αυτός είναι και ο σχεδιασμός του Β. Σόιμπλε, προκειμένου να δώσει το πράσινο φως «έγκαιρα και πολύ πριν τις ευρωεκλογές», για να στηριχθούν οι «φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις», όπως αρέσκεται να δηλώνει. Αυτό το «πολύ πριν τις ευρωεκλογές» θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί ο Αντ. Σαμαράς, πάντα σε συνεργασία με το Βερολίνο και να προκηρύξει εθνικές εκλογές. Στο τραπέζι, πάντως, του Μαξίμου ετέθη και το ερώτημα αν αρκεί ένας μίνι ανασχηματισμός για να αλλάξει το κλίμα στην κοινωνία [σύμφωνα με πληροφορίες υποψήφιοι προς «αναδόμηση» φέρονταν ο Αδ. Γεωργιάδης, που ολοκλήρωσε το «έργο» του με φάρμακα, ΕΟΠΥΥ και νοσοκομεία και ο Χ. Αθανασίου, λόγω Χ. Ξηρού]. Αντ. Σαμαράς και Ευ. Βενιζέλος φέρονται να συμφώνησαν ότι μόνο η άμεση προκήρυξη βουλευτικών εκλογών μπορεί να αλλάξει την ατζέντα, να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους τους και να προλάβει την πλήρη κατάρρευσή τους. Διαπιστώνουν ότι σε μια περίοδο όπου ο ΣυΡιζΑ δεν παρουσιάζει ιδιαίτερη κινητικότητα, η ΝΔ παραμένει σταθερά δεύτερη και το ΠαΣοΚ στα όρια εισόδου του στη Βουλή. Ακούστηκε, μάλιστα, και το σενάριο της σύντομης κυβερνητικής παρένθεσης του ΣυΡιζΑ, με ορίζοντα την προεδρική εκλογή στις αρχές του 2015. Ευσεβείς πόθοι… Ανάλογοι με αυτούς της Αλ. Παπαρήγα που φροντίζει από σήμερα [Βουλή 6.2.14] να υπονομεύει τον ΣυΡιζΑ δηλώνοντας ότι η χαλάρωση από ΕΕ θα συμπέσει με κυβέρνηση ΣυΡιζΑ «για να φανεί ότι κάνει έκανε και ο ΣυΡιζΑ». Τι να πεις;…
Όμως…
1. Οι δημοσκοπήσεις για τις ευρωεκλογές δεν δείχνουν μόνο πρωτιά ΣυΡιζΑ, αλλά τη ΝΔ στα όρια της κατάρρευσης και το ΠαΣοΚ στα όρια εκλογής ευρωβουλευτή. Η τελευταία δημοσκόπηση από τη Marc [για την ιστοσελίδα lay-out.gr, 05.02.14] βλέπει διαφορά 4,2% στις ευρωεκλογές [21,7% ΣυΡιζΑ έναντι 17,5% ΝΔ] και 2,2% στις βουλευτικές [23,3% ΣυΡιζΑ έναντι 21,1% ΝΔ].
2. Σε κάθε περίπτωση το νέο «πακέτο», χωρίς τη συμμετοχή μόνο του ΔΝΤ, θα δίνεται με το σταγονόμετρο και θα καλύπτει τρέχουσες υποχρεώσεις. Για παράδειγμα τον Μάιο λήγουν ομόλογα 9,1 δισ. ευρώ [τα 4,4 δισ. από την εποχή Αλογοσκούφη, 700 εκ. του ΔΝΤ και 4,1 δισ. ευρώ προς τις Κεντρικές Ευρωπαϊκές Τράπεζες] τα οποία και θα εκταμιευθούν προκειμένου να μην χρεοκοπήσει η Ελλάδα. Και για να εισπράξουν τα χρήματά τους [πάντα με τον σχετικό τόκο] οι δανειστές, όσο και για να μην κινδυνεύσει ολόκληρη η ευρωζώνη.