«Προσγειώνουν» οι ξένοι ξανά την Ελλάδα στη σκληρή πραγματικότητα, προτού καλά καλά κοπάσει ο θόρυβος από τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης για την «έξοδο στις αγορές». Τα διθυραμβικά σχόλια συνοδεύονται από την επισήμανση ότι η έκδοση ομολόγων δεν θα σημάνει το τέλος ούτε της κρίσης αλλά ούτε και των μνημονίων.
Επαναφέρεται το ενδεχόμενο η χώρα να καταφύγει σε νέο πακέτο στήριξης από τους δανειστές, ενώ μεγάλα ξένα μέσα ενημέρωσης, όπως οι «New York Times», τονίζουν ότι ο δρόμος εξακολουθεί να είναι μακρύς και οδυνηρός.
Δεν πρόκειται για οικονομική αναγέννηση της Ελλάδας, διαπιστώσει και η «Wall Street Journal», που δεν θεωρεί καθόλου βέβαιη την επιστροφή σε βιώσιμη ανάπτυξη. Για την «General-Anzeiger» της Βόνης, η επιτυχία της έκδοσης ομολόγων δεν αντανακλά την εμπιστοσύνη προς το ελληνικό κράτος, αλλά οφείλεται στη δέσμευση των Ευρωπαίων να μην αφήσουν τη χώρα να καταρρεύσει. Εξ ου και θεωρεί ότι εγγυητής είναι ο Ευρωπαίος φορολογούμενος και όχι ο Ελληνας.Ξεκάθαρα το «Der Spiegel» κάνει λόγο για κεφάλαια που προσέφυγαν στα ελληνικά ομόλογα για κερδοσκοπικές επενδύσεις. Ολες αυτές οι προσεγγίσεις συνθέτουν μια διαφορετική εικόνα από αυτή που επέλεξε να προβάλει η κυβέρνηση στην αγωνία της να καλλιεργήσει θετικές προσδοκίες, λίγο πριν από τις εκλογές.
Στο δρόμο που χάραξε η Ελλάδα ετοιμάζονται να βαδίσουν και άλλοι της γης πτωχευμένοι. Αποτέλεσε σήμα για να βγουν στις αγορές χώρες όπως το Πακιστάν, η Σρι Λάνκα, το Μπανγκλαντές και το Μπουτάν, αν και τα δικά μας ομόλογα πήγαν σε χέρια διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων.
Ο δανεισμός, σε κάθε περίπτωση, αμφισβητείται κατά πόσο μπορεί να καλύψει, έστω και βραχυχρόνια, το πρόβλημα της εξυπηρέτησης των αναγκών, σε μια οικονομία που λόγω της ύφεσης δεν μπορεί να αντέξει νέα βάρη. Με εξαίρεση μεγάλες εξαγωγικές επιχειρήσεις, η ρευστότητα εξακολουθεί να αποτελεί ζητούμενο για μια αγορά που στενάζει.
Οσο κι αν η κυβέρνηση αρνείται ότι έρχονται νέα μέτρα, εάν η «έξοδος» στις αγορές δεν συνοδεύεται από ανάπτυξη, τέτοια που να υπερκαλύπτει το ετήσιο επιτόκιο δανεισμού, τότε η μέθοδος για να κλείσουν οι «τρύπες» είναι γνωστή: νέα λιτότητα. Αλλά πόσο ακόμα μπορεί να αντέξει μια κοινωνία, που δοκιμάζεται από τεράστια ανεργία της τάξης του 30%;
