Όπως άλλες τρεις πόλεις στην Ελλάδα, έτσι και η Πάτρα έχει από χτες κομμουνιστή δήμαρχο. Δεν είναι, βεβαίως, η πρώτη φορά που οι πατρινοί εκλέγουν ως δήμαρχό τους κάποιον υποστηριζόμενο από το ΚΚΕ. Μόνο που αυτή την φορά ο Κώστας Πελετίδης είναι αυθεντικός κομμουνιστής, μέλος τού ΚΚΕ και όχι απλώς συνεργαζόμενος όπως ο επί τέσσερις τετραετίες πρώην δήμαρχος Θόδωρος Άννινος. Με δεδομένο ότι ο Πελετίδης απολαμβάνει λαϊκής αποδοχής σαφώς ευρύτερης των ορίων τού κομματικού του χώρου και εκλέχτηκε μάλλον διά περιπάτου, είναι λογικό να αναρωτιούνται οι πολίτες τι διαφορετικό μπορεί να κάνει ένας κομμουνιστής δήμαρχος με τις σημερινές συνθήκες.
Πριν επιχειρήσουμε να δώσουμε απάντηση σε τούτο το ερώτημα, ας δούμε το ασφυκτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο υποχρεούται να κινηθεί οποιαδήποτε δημοτική αρχή στην χώρα μας.
Το πρώτο που πρέπει να πούμε είναι ότι, βάσει του καλλικρατικού νόμου, τα έσοδα των δήμων προέρχονται κατά 70% -τουλάχιστον- από τοπικούς φόρους και τέλη που πληρώνουν οι πολίτες τους και κατά 30% -το πολύ- από κρατικούς πόρους (Τέλη Ακίνητης Περιουσίας [ΤΑΠ], ποσοστό από εισπραττόμενους φόρους [Χαρτόσημο, ΦΠΑ, Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων κλπ] κ.ά.). Αυτό σημαίνει πως ο κάθε Δήμος, προκειμένου να υλοποιήσει οποιδήποτε έργο, πρέπει σε κάθε περίπτωση να εξασφαλίσει το 70% τουλάχιστον των απαιτούμενων κονδυλίων.
Το δεύτερο που πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες είναι ότι απαγορεύεται οποιαδήποτε πρόσληψη μόνιμου προσωπικού. Αυτό σημαίνει ότι, μέσω διαδικασιών όπως η αξιολόγηση, η διαθεσιμότητα αλλά και οι αναπόφευκτες συνταξιοδοτήσεις, το διαθέσιμο προσωπικό όλο και θα μειώνεται. Για την κάλυψη των αναγκών που δημιουργούνται από την μείωση του προσωπικού, οι Δήμοι μπορούν να κάνουν δυο πράγματα: (α) να εκχωρήσουν τις δουλειές σε ιδιώτες (φυσικά, εκχωρώντας ταυτόχρονα και τα αναλογούντα ανταποδοτικά τέλη) ή (β) να προσλάβουν εργαζόμενους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή ορισμένου έργου (τους οποίους, όμως, θα πληρώνουν αποκλειστικά με δικούς τους πόρους).
Επίσης, ο πολίτης πρέπει να γνωρίζει ότι οι Δήμοι υποβάλλουν τους ετήσιους προϋπολογισμούς τους (με ενιαία κωδικοποίηση λογαριασμών) προς έγκριση και απαγορεύεται απολύτως οποιαδήποτε υπέρβαση οποιουδήποτε κονδυλίου. Αν σημειωθεί οποιαδήποτε υπέρβαση, τότε (α) καλείται σε απολογία (από την κεντρική εξουσία) ο υπεύθυνος του τμήματος όπου σημειώθηκε η υπέρβαση και (β) υποχρεούται ο Δήμος να πάρει ισοδύναμα μέτρα (δηλαδή, να αυξήσει τους φόρους και τα τέλη του) προκειμένου να καλυφθεί η υπέρβαση.
Δεν είναι, όμως, μόνο αυτό το ασφυκτικό οικονομικό πλαίσιο το πρόβλημα. Όλες οι αποφάσεις τής -κατά τα άλλα, “ανεξάρτητης”- τοπικής αυτοδιοίκησης μπαίνουν στο μικροσκόπιο της κεντρικής εξουσίας. Ιδού δυο χαρακτηριστικά παραδείγματα:
(α) Απολυμένοι σχολικοί φύλακες τού Δήμου Κερατσινίου-Δραπετσώνας προσέφυγαν στην δικαιοσύνη, ζητώντας να παραμείνουν στις θέσεις τους. Το δικαστήριο τους δικαίωσε. Το δημοτικό συμβούλιο αποφάσισε να μην ασκήσει έφεση σ’ αυτή την δικαστική απόφαση και τους επανέφερε στις δουλειές τους. Όμως, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής (κρατικό όργανο) ακύρωσε την εν λόγω απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, σημειώνοντας ότι “οι ΟΤΑ και τα νομικά τους πρόσωπα έχουν καθήκον να προασπίζονται τα συμφέροντά τους, μέχρι εξαντλήσεως των ένδικων μέσων και βοηθημάτων και σε κάθε στάδιο των δικών αυτών”. Ουσιαστικά, δηλαδή, η κεντρική εξουσία απαιτεί από την “ανεξάρτητη” τοπική αυτοδιοίκηση να κάνει το παν ώστε να απολυθούν οι εργαζόμενοι.
(β) Επί “Καποδίστρια”, ο Δήμος Ραχών στην Ικαρία, υπό τον κομμουνιστή δήμαρχο Φανούρη Καρούτσο, πήρε απόφαση να μην εκμισθώσει τις παραλίες του σε ιδιώτες, επιτρέποντας στους πολίτες να κάνουν τα μπάνια τους δίχως να πληρώνουν εισιτήριο. Φιλολαϊκό το μέτρο, θα μου πείτε. Όμως, ο εισαγγελέας πλημμελειοδικών Σάμου είχε άλλη άποψη: άσκησε δίωξη κατά του δημάρχου και του δημοτικού συμβουλίου επειδή “το 2009 ο Δήμος Ραχών δεν εκμίσθωσε χώρους αιγιαλού και παραλίας και τοποθέτησε δικές του ομπρέλες και ξαπλώστρες δωρεάν, αποστερώντας από το Δημόσιο το αντάλλαγμα που θα απεκόμιζε από τη μίσθωση” (!!)
Είναι, λοιπόν, σαφές ότι, με τέτοιες προϋποθέσεις, το έργο των κομμουνιστικών δημοτικών αρχών γίνεται εξαιρετικά δύσκολο. Και όμως, υπάρχουν τρόποι να παραχθεί σπουδαίο φιλολαϊκό έργο σ’ αυτές τις πόλεις. Για παράδειγμα, μπορούν να παγώσουν κατασχέσεις και κάθε άλλου είδους διώξεις για όσους αδυνατούν να καταβάλουν δημοτικούς φόρους και τέλη, να μειωθούν φόροι και τέλη σε φτωχές ή υποβαθμισμένες συνοικίες, να αξιοποιηθούν προς όφελος των δημοτών οι δομές και οι υποδομές των δήμων αντί να παραχωρείται η χρήση τους σε ιδιώτες, να αναδιοργανωθούν οι ίδιες οι πόλεις ώστε να γίνουν πιο ανθρώπινες, να αξιοποιηθούν τα κονδύλια του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για έργα τα οποία δεν ενδιαφέρουν την ιδιωτική πρωτοβουλία (π.χ. αντισεισμικά, αντιπλημμυρικά, αντιπυρικά κλπ.), να ανακατευθυνθούν πόροι από έργα βιτρίνας σε έργα ουσίας κλπ.
Επίσης, οι κομμουνιστές δήμαρχοι πρέπει -και μπορούν- να σταθούν εμπόδιο σε κάθε απόπειρα είτε της κεντρικής εξουσίας είτε ιδιωτικών συμφερόντων (που, έτσι κι αλλοιώς, έχουν μάθει να ενεργούν με τις πλάτες τής κεντρικής εξουσίας) να βάλουν στο χέρι τόσο τις δομές όσο και τις λειτουργίες των δήμων. Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι το ιδιωτικό κεφάλαιο ξερογλείφεται όταν ακούει “ύδρευση”, “διαχείριση απορριμάτων”, “εκμετάλλευση υπαίθριων χώρων” κλπ.
Πάνω απ’ όλα, όμως, μια κομμουνιστική δημοτική αρχή οφείλει να ενεργοποιήσει όλους τους πολίτες προς την κατεύθυνση της υπεράσπισης των δικαιωμάτων τους τόσο ως εργαζομένων όσο και ως απλών πολιτών. Είναι ώρα να πάψει ο αδαής κόσμος να πιστεύει ότι πετυχημένη δημοτική αρχή είναι εκείνη που απλώς μπαλώνει τις τρύπες των οδοστρωμάτων, φυτεύει δυο ραχιτικά δέντρα σε μια πλατεία ή φτιάχνει έναν πεζόδρομο που καταντάει… τραπεζοκαθισματόδρομος καφετεριών και μπαρ.
Τελικά, μια κομμουνιστική δημοτική αρχή οφείλει να ξαναθυμίσει στον κόσμο ότι “Δήμος” είναι οι πολίτες, όχι η πόλη. Να ξεμπερδέψουμε μ’ αυτό το βλακώδες π.χ. “ο Δήμος τής Πάτρας”. Ο Δήμος ήταν -και πρέπει να ξαναγίνει- Δήμος Πατρέων.
http://teddygr.blogspot.gr
