Ο Τουρισμός είναι γενικά καλό πράγμα; Οι περισσότεροι θα απαντήσουν πως ναι. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας από την άλλη, είναι κάτι καλό ή κάτι κακό; Κάποιες τοπικές κοινωνίες όπου μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα προγραμματίζουν ερήμην τους τεράστιας κλίμακας εγκαταστάσεις ΑΠΕ, θα πουν οτι είναι κάτι κακό. Αν όμως τις συγκρίνει κανείς π.χ. με την Πυρηνική Ενέργεια θα πει πως είναι κάτι καλό. Μπερδευτήκαμε;
Δεν χρειάζεται. Τα πράγματα δεν είναι τόσο μπερδεμένα αν τα δει κανείς με καθαρό μυαλό και όχι με τα μυωπικά γυαλιά της κυρίαρχης κουλτούρας. Μιας κουλτούρας που μας έμαθε στην πράξη, δεκαετίες τώρα, οτι το να γεμίζεις τις παραλίες σου με χιλιάδες ομπρελοξαπλώστρες και να μετατρέπεις τα γραφικά δρομάκια του χωριού σου σε κωλάδικα όπου μαζί με τα τσολιαδάκια διακινείται κάθε είδους ουσία, αυτό ονομάζεται Τουρισμός και είναι πολύ καλό πράγμα γιατί σου φέρνει μπόλικο, ζεστό και προπαντός εύκολο, άνευ κόπου, χρήμα!
Να πού μας κατάντησε μισός αιώνας τουριστικού παραμυθιού! Ζήσε τον μύθο σου στo Greece, άφησε τα κοκαλάκια σου στο Greece! Μύκονος, Μάλια… Μικρά και μεγάλα αρπακτικά, μεγαλοκαρχαρίες της ιλουστρασιόν τουριστικής βιομηχανίας και καρχαριάκια που θέλουν να έχουν και αυτά μερίδιο στο γλέντι, εκεί που πωλείται ο τόπος, οι άνθρωποι, η ιστορία, η μνήμη, η αξιοπρέπεια, εκεί που πωλείται ακριβά και με χρυσό περιτύλιγμα ή φτηνά, για όλα τα βαλάντια, εκεί που όλα είναι εμπόρευμα, συναλλαγή.
Και η ενέργεια; Η ενέργεια είναι στη βάση κάθε πολιτισμού, χωρίς αυτήν δεν γίνεται. Να όμως που αυτό το στοιχειώδες το αγνοεί και το ξεχνά ο άνθρωπος που μόνο πουλάει και αγοράζει, ο άνθρωπος που μόνο πουλιέται και αγοράζεται. Ξεχνά πως τα υλικά αγαθά κάπου και από κάποιον παράγονται και πως η κίνηση με κάποιον τρόπο τροφοδοτείται. Κάποιες περιοχές του κόσμου, μαυρίζουν από τα φουγάρα για να ζουν ειδυλλιακά, με πολυτέλεια, άνεση ή και φυσικό “ρομαντισμό” κάποιες άλλες!
Σήμερα κάποιες περιοχές αντιδρούν στην εγκατάσταση ΑΠΕ. Δεν είναι όμως οι πρώτες. Πριν από 60 χρόνια, σε ένα προσφυγικό χωριό της Κοζάνης, τη Χαραυγή, ξεκίνησε η εκμετάλλευση του υπεδάφους καθώς βρέθηκε πλούσιο σε λιγνίτη. Άρχισαν οι διαδικασίες των απαλλοτριώσεων τόσο των αγροκτημάτων όσο και των σπιτιών και άλλων κτισμάτων και τέθηκαν προθεσμίες μέσα στις οποίες έπρεπε να εγκαταλειφθεί το χωριό. Αντιδράσεις, συγκρούσεις, αστυνομική βία. Η αναγκαστική μεταφορά του και μετεγκατάσταση των κατοίκων στη Νέα Χαραυγή ξεκίνησε σταδιακά τη δεκαετία του ’80.
Πολλές καταγγελίες έχουν υπάρξει για την υγεία των κατοίκων αλλά και των ζωντανών και την ποιότητα του νερού και των καλλιεργειών των περιοχών όπου λειτουργούν οι μεγάλοι ΑτμοΗλεκτρικοί Σταθμοί (ΑΗΣ) της ΔΕΗ και όπου παράγεται το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνει ολόκληρη η χώρα. Άλλοι λένε οτι κάποιοι σώπασαν καθώς μαζί με την περιβαλλοντική καταστροφή και τον ξεριζωμό ήρθαν και αρκετές καλές θέσεις εργασίας. Άλλοι πως κάποιες οργανώσεις εξυπηρετούν μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα γύρω από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Αν όλα αυτά δεν είναι απολύτως αλήθεια, όμως κάπου ανάμεσα τους βρίσκεται η αλήθεια και το αναμφισβήτητο γεγονός της μαυρίλας του λιγνίτη και του ατμοηλεκτρικού εργοστασίου.
Περιβαλλοντικός Ρατσισμός
Το κίνημα για την περιβαλλοντική ισότητα ξεκίνησε τη δεκαετία του ΄70 στη Βόρεια Καρολίνα των ΗΠΑ, όταν μια εταιρία αποφάσισε να εναποθέσει χημικά σε χώρο υγειονομικής ταφής σε μια αγροτική περιοχή όπου κατοικούσαν κυρίως Αφροαμερικανοί. Οι κάτοικοι φοβήθηκαν για μόλυνση των υπόγειων υδάτων και αντέδρασαν δυναμικά. Η υπόθεση αυτή αποκάλυψε ένα είδος ρατσισμού που αφορά αποδυναμωμένες κοινωνικές ομάδες χαμηλού εισοδήματος, μειονότητες, αγροτικές κοινότητες και αποτέλεσε προηγούμενο για μετέπειτα δικαστικούς αγώνες περιβαλλοντικών αδικιών. Ο Περιβαλλοντικός Ρατσισμός εντάσσεται στην κατηγορία των πολιτικών δικαιωμάτων και όχι της Οικολογίας με την οποία ασχολείται κυρίως η μεσαία τάξη των λευκών.
Υπό το πρίσμα του Περιβαλλοντικού Ρατσισμού θα πρέπει να θεωρήσουμε και τις υποθέσεις της παραγωγής της ενέργειας και επομένως να σκεφτούμε και τις εναλλακτικές πηγές της. Όλοι καταναλώνουμε ενέργεια, οφείλουμε λοιπόν να μας αφορά το πού και πώς παράγεται αυτή. Αναμφισβήτητα οι ΑΠΕ έχουν κάποια πλεονεκτήματα, έλκουν δε την καταγωγή τους από τις πρώτες τεχνολογικές προσπάθειες του ανθρώπου, δηλαδή πριν την ανακάλυψη των καυσίμων, πριν τη Βιομηχανική Επανάσταση. Το ποιος τις εκμεταλλεύεται και πώς, το μέγεθος της εγκατάστασης, η κλίμακα της σε σχέση με τον οικισμό ή το τοπίο, ο έλεγχος τους από το δήμο, την κοινότητα, το συνεταιρισμό ή ιδιώτες, είναι ζητήματα προς επιστημονική και κοινωνική διερεύνηση και συζήτηση, όμως η τεχνολογία των ΑΠΕ σε καμιά περίπτωση δεν είναι ολόκληρη για πέταμα.
Η κυρίαρχη εικόνα για τις ΑΠΕ
Η κυρίαρχη εικόνα που υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα για τις ΑΠΕ είναι αυτή του πρόχειρου και αντιεπιστημονικού τρόπου με τον οποίο αυτές είδαν κάποιες εφαρμογές του ποδαριού. Κτήματα ανάμεσα σε καλλιέργειες φυτεμένα αυθαίρετα και σε τεράστια έκταση με φωτοβολταϊκά, μια κατάσταση που σε μια χώρα με τέτοια ηλιοφάνεια είναι προφανές οτι προκαλεί υπολογίσιμες αλλαγές στο μικροκλίμα με συνέπειες στην ποιότητα ζωής της περιοχής. Απόπειρες για μεγάλης κλίμακας αιολικά πάρκα με πολλές ανεμογεννήτριες για υπερτοπική χρήση της παραγόμενης ενέργειας, ενώ πρόκειται για μια τεχνολογία που σε αντίθεση με τους ΑΗΣ προσφέρεται για να παράγεται ενέργεια τοπικά με μικρής κλίμακας εγκαταστάσεις. Παντελής άγνοια για άλλες μορφές ΑΠΕ οι οποίες προφανώς δεν προσφέρονται για κερδοσκοπία, όπως από την κίνηση των θαλάσσιων κυμάτων που διαθέτουμε άφθονα στις ατέλειωτες παράκτιες περιοχές της χώρας μας.
Και σε αυτό το σημείο έρχεται να αναδειχθεί η τεράστια σημασία της ανεξαρτησίας των Πανεπιστημίων και της έρευνας από τα ιδιωτικά συμφέροντα. Η έρευνα, όπως σε μεγάλο βαθμό έχει συμβεί μέχρι σήμερα, οφείλει να υπακούει στις ανησυχίες των επιστημόνων με αποκλειστικό γνώμονα το κοινωνικό συμφέρον και όχι το επιχειρηματικό κέρδος. Και είναι βέβαιο πως η ανεξάρτητη επιστήμη η κοινωνικά προσανατολισμένη έχει να δώσει ανθρώπινες λύσεις και απαντήσεις στο πρόβλημα της ενέργειας.
Τα διλήμματα
ΑΠΕ ή Τουρισμός ή όχι ΑΠΕ; Τα διλήμματα οφείλουν να τεθούν αλλιώς: Περιβαλλοντική Δικαιοσύνη ή Περιβαλλοντικός Ρατσισμός; Και φυσικά εξίσωση προς ένα καλύτερο κόσμο, όχι εξίσωση όλων προς τα κάτω, προς την περιβαλλοντική υποβάθμιση! Κοινωνία παρασιτική ή κοινωνία δημιουργίας; Ιστορία, μνήμη, αξιοπρέπεια ή όλα για το money; Ανάπτυξη για την ανάπτυξη με κάθε τίμημα, ασύδοτη υπερεκμετάλλευση ή ανάπτυξη με μέτρο, με σεβασμό στον άνθρωπο, στον άλλο, στον πολιτισμό και σε αρμονική σχέση με τη φύση;
Η κοινωνία πρέπει να απαντήσει αφού όμως πρώτα ξεφύγει από τα πλαστά και βολικά για την εξουσία διλήμματα που της κατασκευάζει η προπαγάνδα των ΜΜΕ, αφού πρώτα ξεφύγει από την άγνοια που είναι κακός σύμβουλος. Οι ΑΠΕ δεν είναι τα δάση των αιολικών ούτε τα στρέμματα των φωτοβολταϊκών. Οι ΑΠΕ έχουν πίσω τους ιστορία χιλιάδων χρόνων, από τα πρώτα ιστιοφόρα που διέσχιζαν τη Μεσόγειο μέχρι τους ανεμόμυλους του Αιγαίου και τους υδρόμυλους της Ηπειρωτικής Ελλάδας.
Αναρτήθηκε από Κεράσια και Κρίνοι στις 9:01 μ.μ.
