φωτογραφίες κατάστασης θάλασσας, Beaufort Wind Force Scale

Η Kλίμακα Μποφόρ είναι ένας εμπειρικός τρόπος μέτρησης της έντασης των ανέμων, που βασίζεται στην παρατήρηση των αποτελεσμάτων του ανέμου στη στεριά ή τη θάλασσα. Το πλήρες επίσημο όνομά της είναι Beaufort Wind Force Scale = Kλίμακα (Έντασης Ανέμου) Μποφόρ.

στορία.

Η κλίμακα επινοήθηκε το 1806 από τον Ιρλανδό Ναύαρχο και υδρογράφο Φράνσις Μποφόρ (Francis Beaufort), προκειμένου να τυποποιηθεί η περιγραφή των καιρικών συνθηκών και να διευκολυνθεί η συνεννόηση των ναυτιλλομένων. Ο Μποφόρ ήταν επικεφαλής της υδρογραφικής υπηρεσίας του αγγλικού ναυτικού και επινόησε μια απλή κλίμακα δεκατριών βαθμών (0-12) για την εμπειρική μέτρηση των ανέμων, βασισμένη καταρχήν στα αποτελέσματα που είχε ο άνεμος στα πανιά ενός αγγλικού πολεμικού πλοίου: από τον άνεμο που μόλις αρκούσε για την ώθησή του, έως «αυτόν που κανένα πανί δεν μπορεί να αντέξει». Η χρήση της κλίμακας είχε καθιερωθεί στα ημερολόγια των πλοίων κατά το 1830, ενώ υιοθετήθηκε σαν έγκυρη το 1835 από το πρώτο Διεθνές Μετεωρολογικό Συνέδριο των Βρυξελλών.

Το 1838, υιοθετήθηκε από το Βρετανικό Ναυαρχείο και το 1874, η Διεθνής Μετεωρολογική Επιτροπή αποφάσισε τη διεθνή χρήση της.

Το 1906, με την έλευση της ατμοκίνησης, τροποποιήθηκε έτσι ώστε να περιγράφει τα αποτελέσματα του ανέμου στη θάλασσα και όχι στα πανιά. Το 1923, ο Τζορτζ Σίμπσον, τότε διευθυντής της Βρετανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, πρόσθεσε στην κλίμακα την περιγραφή των αποτελεσμάτων του ανέμου στην ξηρά και συσχέτισε τους βαθμούς της κλίμακας με την ταχύτητα του ανέμου (βλέπε παρακάτω).

Το 1946, η κλίμακα επεκτάθηκε έως τον 17ο βαθμό, κυρίως να περιλάβει ορισμένους τροπικούς τυφώνες. Η δεκαεπταβάθμια κλίμακα σήμερα χρησιμοποιείται μόνο στην Κίνα και την Ταϊβάν για να περιγράψει τέτοιου είδους φαινόμενα. Στις υπόλοιπες περιοχές συνήθως προτιμάται η Κλίμακα Σαφίρ-Σίμπσον, της οποίας το 1 αντιστοιχεί στο 12 της κλίμακας Μποφόρ, χωρίς να υπάρχει άλλη αναλογία στα μεγαλύτερα μεγέθη.

Επίσης, το κατώτερο όριο του επιπέδου των 12 Μποφόρ (η αρχή της ταχύτητας του τυφώνα) ισούται ακριβώς με το κατώτερο όριο του επιπέδου F1 στην Κλίμακα Φουτζίτα και το κατώτερο όριο του επιπέδου Τ2 στην Κλίμακα TORRO. Οι δύο αυτές κλίμακες, ωστόσο, είναι ανεξάρτητες και χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της έντασης ανέμου και την ταξινόμηση των καταστροφών που προκαλούν οι σίφωνες.

Η κλίμακα Μποφόρ χρησιμοποιείται εκτεταμένα στα δελτία καιρού και τις μετεωρολογικές προγνώσεις.

Η κλίμακα

(*): Προσοχή: τα ονόματα «storm» (καταιγίδα) και «hurricane» (τυφώνας) στην κλίμακα Μποφόρ αναφέρονται αποκλειστικά στην ισχύ του ανέμου, χωρίς να σημαίνει υποχρεωτικά την ταυτόχρονη ύπαρξη κάποιου άλλου μετεωρολογικού φαινομένου. Για παράδειγμα, ένα σύστημα θύελλας με μία κλειστή περιστροφική (κυκλωνική) κυκλοφορία γύρω από ένα ήρεμο κέντρο χαμηλής βαρομετρικής πίεσης, γνωστό ως μάτι του τυφώνα (eye of the hurricane), για να καταγραφεί επισήμως ως τροπικός κυκλώνας (tropical cyclone) ή τυφώνας (typhoon ή στον Βόρειο Ατλαντικό hurricane), πρέπει η σταθερή ταχύτητα των ανέμων να φτάσει τα 12 Μποφόρ. Ωστόσο, ενδέχεται να συμβεί άνεμος 12 Μποφόρ και χωρίς τέτοιο σύστημα, από άλλα μετεωρολογικά φαινόμενα. Προκειμένου να αποφεύγεται τυχόν σύγχυση, τα έκτακτα δελτία συνήθως αναφέρουν τον όρο «hurricane-force winds» (άνεμοι έντασης τυφώνα) αντί για σκέτο «hurricane». Παρομοίως στην Ελλάδα, όταν η ΕΜΥ εκδώσει δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων με πρόγνωση για ανέμους 10 ή 11 Μποφόρ, αποφεύγεται η χρήση του όρου καταιγίδα (storm), για να μην δημιουργείται σύγχυση με το γνωστό μετεωρολογικό φαινόμενο που συνοδεύεται από αστραπές, κεραυνούς, έντονη βροχόπτωση και ισχυρούς ανέμους (μερικές φορές και χαλάζι). Αντί γι’ αυτό, αναφέρεται ότι «οι άνεμοι θα φθάσουν την ένταση της θύελλας» (κατ’ αντιστοιχία του όρου «hurricane-force winds»).

Στην διπλανή φωτογραφία φαίνεται η κατάσταση της θάλασσας που ονομάζεται επισήμως «γαλήνια», δηλαδή με επίπεδη, κατοπτρική επιφάνεια (κοινώς «θάλασσα λάδι»). Προϋπόθεση της γαλήνης της θάλασσας είναι η άπνοια στον αέρα, η οποία επισήμως αναφέρεται ως 0 Μποφόρ. Αυτό όμως δεν ισχύει και αντίστροφα, καθώς συχνά συμβαίνει ακόμα και με άπνοια να υφίσταται κυματισμός, όπως αν επικρατεί αποθαλασσία, που είναι αποτέλεσμα «απακμάζοντος ανέμου», στην ίδια ή σε παρακείμενη περιοχή.

Παρακάτω παρουσιάζεται η κατάσταση της θάλασσας στις άλλες κατηγορίες της Κλίμακας, με φωτογραφικά παραδείγματα. Να σημειωθεί ότι το ύψος των κυμάτων που αναφέρεται στην επίσημη Κλίμακα για τις κατηγορίες 1 – 12 αφορά τους ανοιχτούς ωκεανούς και μόνο αφού ο άνεμος έχει διατηρήσει την αναφερόμενη ταχύτητα επί αρκετές ώρες. Αντιθέτως, κοντά σε ακτές τα αντίστοιχα ύψη είναι κατά πολύ μικρότερα.