Θέμης Τζήμας
Η κυβέρνηση αποπειράται τις πρώτες ημέρες να εφαρμόσει τη βασική της υπόσχεση: αλλαγή πολιτικής χωρίς γενικευμένη ρήξη με το πλαίσιο που την επιβάλλει και σε αυτή τη βάση φαίνεται να έχει τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού μαζί της. Άλλωστε, οι μέχρι τώρα κινήσεις στο επίπεδο τόσο του συμβολισμού όσο και της ουσίας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την εξωτερική πολιτική προκαλούν ένα αίσθημα αισιοδοξίας μετά από πέντε χρόνια ταπείνωσης και καταστροφής.
Από την άλλη ηδη, τόσο το εγχώριο σύστημα εξουσίας όσο και ο ξένος παράγοντας έχουν δείξει τις διαθέσεις τους και τα μέσα πίεσης που πρόκειται να χρησιμοποιήσουν. Η προσπάθεια ακόμα και μετριοπαθούς αλλαγής πολιτικής αντιμετωπίζεται ως μονομερής και εκβιαστική κίνηση εις βάρος της ευρωζώνης και των μελών της. Ως αθέτηση των υποσχέσεων όχι της προηγούμενης κυβέρνησης αλλά του κράτους συνολικά με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται ένα πλαίσιο απειλών πάνω στο οποίο το εγχώριο σύστημα εξουσίας- που δεν ανατρέπεται με μια εκλογική αλλαγή μόνο- θα επιχειρήσει να πατήσει είτε για να επιβάλλει και στην παρούσα κυβέρνηση τη συνέχιση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων που προώθησαν τα μνημόνια είτε για να τη συντρίψει μέσα από τον πανικό και την αποσταθεροποίηση.
Η βεβαιότητα ότι η Γερμανία και οι συντηρητικές κυβερνήσεις όπως και ο βασικός πυρήνας της Ευρωζώνης δε θα τραβήξουν το σχοινί έως ότου το σπάσουν ενώ λειτούργησε απελευθερωτικά σε σχέση με την ψήφο των πολιτών προεκλογικά εάν φανεί ότι διαψεύδεται θα επιδράσει διαλυτικά στο βαθμό που ο λαός δεν ενημερώνεται και δεν προετοιμάζεται για κάθε ενδεχόμενο.
Δεν είναι υπερβολή ότι τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες κρίνεται αν η χώρα θα εισέλθει σε νέα φάση βαριάς επιδείνωσης της κρίσης και σε αντιδραστική πολιτική κατεύθυνση εφόσον οι εκβιασμοί περάσουν ή ο λαός μείνει χωρίς ακόμα πιο επαρκώς επεξεργασμένο σχέδιο σχέδιο ή αν θα θέσει έστω με μετριοπαθή ή και ανεπαρκή ρυθμό τα θεμέλια της εξόδου από την κρίση
Το κυβερνητικό πρόγραμμα παρότι ανεπαρκές ως προς τη συνολική έξοδο του λαού από την κρίση καθότι χωλαίνει στο σκέλος της παραγωγικής ανασυγκρότησης και της λαϊκοαπελευθερωτικής διάστασης και ενώ εμφορείται από βασικές αντιφάσεις- έξοδος από την κρίση και ισοσκελισμένοι ή πλεονασματικοί προϋπολογισμοί ταυτόχρονα- συνιστά αντικειμενικά ένα μέτρο των αντοχών της Ευρωζώνης.
Συνιστά δε, κομβικό λάθος της κυβέρνησης να προτάσσει το ζήτημα του χρέους και όχι της παραγωγικής ανασυγκρότησης όταν γνωρίζει ότι λόγω των δυσκολιών να επιτύχει ουσιαστικές μετατοπίσεις σε ό,τι αφορά το πρώτο θα αναγκαστεί εάν καταλήξει τελικά σε συμβιβασμό να δεχτεί μια λεόντειο συμφωνία.
Σε αυτό το πλαίσιο οι πιέσεις θα ενταθούν. Η κυβέρνηση παρά τις καλές της προθέσεις, αυτή τη στιγμή διαθέτει περιορισμένες προσβάσεις στην ελληνική κοινωνία και δυνατότητες κινητοποίησης του λαού και των παραγωγικών δυνάμεων σε μια συνειδητή στράτευση προς την κατεύθυνση της αλλαγής πολιτικής.
Όσο και αν φαίνεται οξύμωρο είναι ακριβώς η κυβέρνηση με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ και ο συνδυασμός καλών προθέσεών της και ανεπαρκειών της που εντείνουν την ανάγκη διαμόρφωσης σήμερα δύο συνθηκών: πρώτον, ενός στιβαρού κόμματος- κινήματος με στόχο τη λαϊκή απελεύθερωση και πυρήνα αφενός το κοινωνικό μπλοκ εργαζομένων- νεολαίας- ανέργων- (ακόμα και) πληγέντων μικρό- μεσοαστικών στρωμάτων και αφετέρου τους σοσιαλιστές, κομμουνιστές, προοδευτικούς και δημοκράτες, το οποίο θα αναλάβει την επεξεργασία μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής εξόδου του λαού από την κρίση και που στη σημερινή συγκυρία θα αποτελέσει τον εγγυητή της ενίσχυσης των προοδευτικών πρωτοβουλιών της κυβέρνησης και της αντιμετώπισης της όποιας τυχόν δεξιάς στροφής της. Τη δύναμη που θα τραβήξει προς τη λαϊκοαπελευθερωτική στρατηγική την κυβέρνηση έως ότου να πρέπει η τελευταία να δώσει τη θέση της σε μια ακόμα πιο προοδευτική κυβέρνηση. Αυτή η δύναμη δεν μπορεί παρά να συμπεριλάβει και τμήματα που σήμερα βρίσκονται στο ΣΥΡΙΖΑ.
Δεύτερον και σε συνάφεια με το πρώτο ο λαός πρέπει να προετοιμαστεί και να ωριμάσει γρήγορα. Η ετοιμότητα του λαού να αντέξει πιέσεις και εκβιασμούς θα αποδειχθεί ο καταλυτικός παράγοντας για την εξέλιξη των πραγμάτων. Κάθε κίνηση πανικού, κάθε κίνηση υποχώρησης προς την προηγούμενη κατάσταση θα λειτουργήσει ως σήμα όχι απλά αναδίπλωσης αλλά άτακτης φυγής.
Οι πρώτες ημέρες της νέας κυβέρνησης ναι μεν διαμορφώνουν ένα άνοιγμα στο μέχρι πρότινος ασφυκτικό τοπίο από την άλλη όμως θέτουν πιεστικές ανάγκες: κόμμα με θεμέλια στην κοινωνία, πιο ριζοσπαστικό σχέδιο αλλαγών και ρήξεων, προετοιμασία των πολιτών για το ενδεχόμενο εντονότερων ακόμα πιέσεων.