tvxs | 06:02 | 16 Μαρ. 2015
Θέμης Τζήμας
Η φθορά είναι μια εθιστικά διαβρωτική διαδικασία. Σε αντίθεση με το απότομο σοκ της κρίσης ή της πτώσης που σε ωθεί είτε στη συντριβή, είτε στη γρήγορη αντίδραση απέναντι στο γεγονός που εισβάλλει ορμητικά στην κανονικότητα, η φθορά είναι οξείδωση που κατατρώει την ύπαρξη είτε του ατόμου είτε της συλλογικότητας.
Η φθορά της ύπαρξης συνθέτει με την εμμένεια της ύπαρξης το βασικό δίπολο το οποίο μπορεί κανείς να εντοπίσει σε όλα τα επίπεδα και σε όλες τις διαδικασίες. Η φθορά καταστρέφει την ύπαρξη, ωθώντας την σε αρνητική μεταβολή ενώ η εμμένεια της ύπαρξης αντιστέκεται και παλεύει να επιβιώσει στο εχθρικό περιβάλλον, θετικά δηλαδή μέσα από τη διαδικασία εξέλιξης των δυνατοτήτων της ύπαρξης, δηλαδή μέσα από την περαιτέρω απελευθέρωσή της.
Η φθορά προϋπήρχε της καπιταλιστικής κρίσης στο κοινωνικό σώμα όπως είναι φυσικό αλλά εντείνεται μέσα στην κρίση και εξαιτίας αυτής. Ο αποπροσανατολισμός και η βίαιη αναδιάρθρωση των υλικών όρων παραγωγής προς όφελος μιας ολοένα στενότερης κάστας, οι απόπειρες να δολοφονηθεί η δημοκρατική πολιτική διαδικασία, η ένταση της εκμετάλλευσης, το αίσθημα αδιεξόδου που ακόμα κι αν κανείς δεν το αναλύει πλήρως το βιώνει ενστικτωδώς είναι μερικές μόνο από τις αιτίες που επιταχύνουν τη φθορά λόγω της έντασης του προσωπικού και συλλογικού φόβου. Φθορά που εκφράζεται μέσα από την εμμονή στην επιφανειακότητα, στον κομφορμισμό, στις αδιέξοδες βεβαιότητες, στην άρνηση του ίδιου του θύματος να εξελίξει τις δυνατότητές του προκειμένου να αποπειραθεί να ζήσει αλλιώς και να αντισταθεί στην οξείδωση του εαυτού του και της συλλογικότητας στην οποία αντικειμενικά ανήκει.
Η πιο χαρακτηριστική εικόνα της φθοράς δεν είναι ο κυνικός εκμεταλλευτής αλλά ο κυνικός εκμεταλλευόμενος, ο κυνικός δυστυχής στο πλαίσιο της κοινωνικής και συλλογικής του ζωής, που αρνείται πεισματικά να αλλάξει τις βασικές συνθήκες της ζωής του, επιλέγοντας μια μακρόχρονη μιζέρια, ενίοτε δε και την ύπνωση εντός αυτής, την έξοδο από την οποία ενίοτε νοσταλγεί- “θα μπορούσε να γίνει αλλά…”- αλλά ποτέ δεν αποπειράται.
Το ψέμα στα μεγάλα- στα αισθήματα, στις ιδέες, στη στρατηγική, στις κομβικές επιλογές- είναι η άμυνα της φθοράς. Είναι το ψέμα που εξελίσσεται σε αμυντική ψευδολογία, σε αδυναμία αντιμετώπισης της πραγματικότητας, σε φτηνούς τακτικισμούς και σε εξυπνακίστικα κόλπα. Σε όλα όσα σκοτώνουν τα μοναδικά ανθρώπινα χαρακτηριστικά της φαντασίας και της αγωνιστικότητας που υπερβαίνει το ένστικτο επιβίωσης και καθίσταται συνειδητή επιλογή. Είναι το ψέμα που σκοτώνει το συνδυασμό ο οποίος πυροδοτεί την ώριμη βουλησιαρχική προσέγγιση βάσει της οποίας μπορεί κανείς- άτομο ή συλλογικότητα- να αλλάξει τους όρους ύπαρξής του.
Αυτή η αμυντική ψευδολογία που προσφέρει μια πανίσχυρη φαινομενικά πανοπλία αφήνει τη φθορά να διεισδύει από παντού και κάτω από το δήθεν ισχυρό κέλυφος να κατατρώει την ύπαρξη και να την ακυρώνει. Καμιά γνήσια έξαρση, τίποτα το απροσδόκητο, το εκπληκτικό, το μη μετρήσιμο εκ των προτέρων.
Και φυσιολογικά ακολουθεί η ήττα: όχι η συγκυριακή ήττα που βιώνουμε όλοι, άνθρωποι και κοινωνίες και που υπό όρους, παρά τον πόνο που επιφέρει μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη. Η άλλη ήττα, η υπαρξιακή που έγκειται στη ματαίωση του ανθρώπου και των συλλογικοτήτων να εξελίξει/-ουν τις δυνατότητές του/ τους. Μέσα στις συνήθεις φοβίες και στις ατράνταχτες βεβαιότητες η ενόρμηση προς την ελευθερία, δηλαδή ακριβώς η τάση προς την εξέλιξη των δυνατοτήτων που επιτρέπουν διά της πράξης να αλλάζει κανείς τον κόσμο γύρω του και τον εαυτό του δίνει τη θέση της στον αυτοπεριορισμό και στην ανοχή προς την κατεστημένη πράξη πραγμάτων ατομική ή συλλογική.
Ο κυνικός δυστυχής- εκμεταλλευόμενος καθίσταται ο ιδεωδέστερος στυλοβάτης όσων τον περιορίζουν ασφυκτικά, ο πιο εμμονικός υπερασπιστής εκείνων που ληστεύουν τη ζωή του. Αυτή η ματαιωθείσα, αδρανής, ανθρώπινη μάζα προτιμά να πιει μέχρι τέλους το κώνειο της υπαρξιακής ήττας παρά να αντιμετωπίσει την αγωνία της απελευθερωτικής διαδικασίας, θυσιάζοντας τη μοναδικότητα της ζωής στην αφόρητη κοινοτοπία.
Και τέλος η παρακμή. Η μετάβαση από την κρίση- διαδικασία που βιώνει κάθε άνθρωπος αλλά και κάθε κοινωνία σε ορισμένες φάσεις με εν δυνάμει αναζωογονητικές συνέπειες- στην παρακμή- διαδικασία που αποτελεί το θλιβερό πεδίο του ηττημένου- υλοποιείται ακριβώς χάρη σε αυτήν την αδρανή μάζα, που μπορεί ίσως να ξεσπά, να αγανακτεί, να επιθυμεί να αποπειράται να κινηθεί ενίοτε αλλά όπως το άδειο σακί ξεφουσκώνει στην πρώτη δυσκολία, αναποδιά, αμφιβολία ή κίνδυνο. Εκεί από όπου η επιμονή, η αγωνιστικότητα, η αποφασιστικότητα να κινδυνεύσεις για την εξέλιξή σου, η πρωτοτυπία φεύγουν έρχεται η παρακμή ως μοιραία κατάσταση σταδιακής διάλυσης. Ο παρακμάζων και ο παρακμιακός δείχνουν πολλές φορές εξαιρετικά ισχυροί.
Μπορεί κανείς να μελετήσει τη διαδοχή των οικονομικών και κοινωνικών συστημάτων αλλά και ανθρώπους δίπλα του για να δει ότι εκεί που οι ρωγμές της παρακμής ήταν εμφανέστατες επικρατούσε η απόλυτη βεβαιότητα της ισχύος και της διάρκειας. Και η αλήθεια είναι ότι παρά τις ρωγμές αυτές, αν λείπει ο υποκειμενικός παράγοντας, είτε στο προσωπικό είτε στο συλλογικό επίπεδο η παρακμή επιμένει δε φεύγει ποτέ από μόνη της και καταστρέφει τον άνθρωπο στις βασικότερες ανθρώπινες ιδιότητές του, τόσο στο ατομικό, όσο και στο συλλογικό επίπεδο.
Ο καθένας ξεχωριστά και οι συλλογικότητές μας φέρουμε την ευθύνη της επιλογής για τις ζωές μας μέσα στο δεδομένο περιβάλλον εντός του οποίου ζούμε.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ…
Ο ξένος παράγοντας τελειώνει την κυβέρνηση… για να την «…
