Στο «Μακριά από τους ανθρώπους» του Νταβίντ Ελχόφεν, που βασίζεται στη «Φιλοξενία» του Αλμπέρ Καμί, υποδύεται ένα Γάλλο δάσκαλο στην Αλγερία, που έρχεται κοντά με έναν Αραβα και καταλαβαίνει ότι τους ενώνουν πολλά
efsyn | 22.03.2015, 09:11
Λήδα Γαλανού
Είναι από τους μεγαλύτερους σταρ του σύγχρονου σινεμά, αλλά ο Δανο-αμερικανός Βίγκο Μόρτενσεν, μεγαλωμένος στις φάρμες της Αργεντινής και της Βενεζουέλας, διάλεξε από την αρχή της καριέρας του το μονοπάτι έξω από την πεπατημένη. Ζωγράφος, ποιητής, φωτογράφος, εκτός από ηθοποιός, έχει μπορέσει να συνδυάζει ρόλους σε εμπορικούς γίγαντες σαν τον «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών» με μικρές, εκτός Χόλιγουντ, παραγωγές στις οποίες, απλώς, πιστεύει.
Μια τέτοια είναι η νέα ταινία του Γάλλου Νταβίντ Ελχόφεν, το «Μακριά από τους ανθρώπους» («Loin des hommes»), που λανσαρίστηκε στο Φεστιβάλ Βενετίας, βασίζεται στο διήγημα του Αλμπέρ Καμί «Η Φιλοξενία» και γυρίστηκε στο μοναδικό, υπαρξιακό τοπίο της αλγερινής ερήμου. Η ιστορία εκτυλίσσεται το 1954 στην Αλγερία, τη στιγμή που ξεκινά ο αντιαποικιακός αγώνας ενάντια στους Γάλλους. Ο Νταρού που υποδύεται ο Μόρτενσεν, δάσκαλος στο χωριό, αναγκάζεται να συνοδεύσει τον Μοχάμεντ (ο γοργά ανερχόμενος στη Γαλλία ηθοποιός Ρεντά Κατέμπ) στην κοντινή πόλη για να δικαστεί για φόνο. Δύο εντελώς διαφορετικών καταβολών και αντιλήψεων άνθρωποι διασχίζουν την απέραντη φύση, μόνοι και καταδιωκόμενοι, και συνειδητοποιούν, μέσα από τις μικρές συζητήσεις τους, ότι η στάση τους απέναντι στην ηθική έχει περισσότερα κοινά απ’ ό,τι πίστευαν.
Ο Βίγκο Μόρτενσεν, ερωτευμένος με την ταινία, στην οποία κρατά και τη θέση παραγωγού, μας μίλησε για όσα θεωρεί ο ίδιος σημαντικά, αλλά και για την περσινή επίσκεψή του στην Ελλάδα. Παρακάτω, τα highlights απ’ όσα μας είπε.
● Το στοιχείο που αληθινά βρήκα όχι μόνο ελκυστικό, αλλά και απόλυτα επίκαιρο στο «Μακριά από τους ανθρώπους», είναι ότι ασπάζεται μια φιλοσοφική προσέγγιση του ανθρώπινου προβλήματος αποφεύγοντας τις εύκολες διεξόδους. Το να διευρύνεις την κοσμοθεωρία σου είναι πάντα η καλύτερη λύση στα σύνθετα προβλήματα.
● Ο ήρωάς μου στην ταινία, ο Νταρού, είναι ένας άνθρωπος που δεν αντιδρά γρήγορα, δεν φωνάζει, δεν κάνει σπασμωδικές κινήσεις. Υπάρχει έντονος παραλληλισμός με το πώς αντιδρά σήμερα μεγάλη μερίδα του κόσμου σε ό,τι διαφωνεί. Είναι σημαντικό κανείς να ακούει, να προσέχει, να συλλέγει πληροφορίες πριν δράσει ή αντιδράσει. Το πάθος κι ο θυμός είναι επικίνδυνα συναισθήματα. Με ψυχραιμία και υπομονή, όταν βλέπεις μια αδικία, οφείλεις να μιλήσεις, χωρίς να φοβάσαι να κάνεις εχθρούς ή να αποζητάς να κάνεις φίλους. Αυτό ακριβώς έκανε κι ο Αλμπέρ Καμί όταν δεχόταν επιθέσεις από την Αριστερά, από τον Σαρτρ και άλλους πρώην συνοδοιπόρους του. Διατήρησε την ειλικρίνειά του και μίλησε μέσα από τη δουλειά του. Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από το να κάνεις «επανάσταση» με τον εγωισμό σου για σημαία.
● Τελευταία έχω αρχίσει να εμπλέκομαι στις ταινίες και ως παραγωγός. Δεν είναι από φιλοδοξία. Απλώς έτσι μπορώ καλύτερα να προστατεύω το όραμα ενός σκηνοθέτη στον οποίο πιστεύω, όταν θεωρώ ότι μια ταινία είναι καλή, ότι πρέπει να γίνει. Μπορώ να έχω λόγο στο πώς γυρίζεται η ταινία, πώς προωθείται, στην ελευθερία στο μοντάζ, στο μάρκετινγκ. Νιώθω έντονα την αυτονομία του καλλιτέχνη – τη νιώθω και για τα πράγματα με τα οποία ασχολούμαι εκτός της ηθοποιίας, τη ζωγραφική, το γράψιμο και τη φωτογραφία, στα οποία επικεντρώθηκα φέτος.
● Οταν γυρίζαμε το «Μακριά από τους ανθρώπους», ξέραμε ότι κάναμε μια σημαντική ταινία. Τα γεγονότα που ακολούθησαν, η τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι, η ένταση των σχέσεων με το «Ισλαμικό κράτος», έδωσαν στην ταινία ακόμα μεγαλύτερο βάρος. Νομίζαμε ότι λίγος κόσμος θα ήθελε να τη δει και τελικά είναι ακριβώς η ταινία που πρέπει όλος ο κόσμος να δει, που σε εμπνέει να αποβάλλεις τον εγωισμό σου, να απορρίψεις την αδικία, να προσεγγίσεις ανθρώπους που θεωρείς πολύ μακριά σου. Οι ήρωές της, ο Νταρού κι ο Μοχάμεντ, είναι ένας Αραβας κι ένας Ευρωπαίος, αλλά έχουν γεννηθεί στην ίδια χώρα. Περνούν πολύ χρόνο ακούγοντας μόνο ο ένας τον άλλον και αποκτούν σεβασμό για τις διαφορές τους. Δεν είναι ότι βρίσκουν λύσεις, αλλά και μόνο το ότι προκύπτουν στην κουβέντα τους δύσκολα ερωτήματα είναι ένα μεγάλο βήμα. Καταλήγουν με μια μεγαλύτερη εικόνα της ανθρώπινης κατάστασης απ’ ό,τι όταν ξεκίνησαν. Το γεγονός ότι τώρα πια η ταινία θα προβληθεί σ’ ένα σωρό χώρες, σε φεστιβάλ ή στις αίθουσες, είναι ένας μικρός θρίαμβος της λογικής. Το θέμα είναι απλό: η ανθρωπότητα δεν θα επιβιώσει αν την τινάξουμε στον αέρα, πρέπει να συζητάμε.
● Οταν ήρθα στην Ελλάδα το 2013 για τα γυρίσματα του «Τα δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου», φυσικά οι πολιτικές αναταραχές, η διαφθορά, τα οικονομικά προβλήματα ήταν πολύ εμφανή. Αλλά εκτός του ότι θεώρησα πως ήταν για μας μεγάλη τύχη να μπορούμε να γυρίσουμε στους πραγματικούς τόπους όπου εκτυλίσσεται η ιστορία, επιπλέον είδα ανθρώπους χαρούμενους και μέρη που μου άρεσαν. Και γνώρισα ένα ολόκληρο συνεργείο από εκπληκτικούς Ελληνες επαγγελματίες του σινεμά. Συνειδητοποίησα και κάτι ακόμα πολύ ενδιαφέρον: η ιστορία της ταινίας και του βιβλίου συμβαίνει στο παρελθόν, σε μια εποχή που η σχέση των Ελλήνων με τους Αμερικανούς είχε εντελώς διαφορετικό ύφος. Υπήρχε τότε καλύτερη διάθεση από τους Ευρωπαίους προς τους Αμερικανούς. Σήμερα, εξαιτίας του παρεμβατισμού της εξωτερικής πολιτικής μας, καταλαβαίνω ότι δεν είμαστε τόσο ευπρόσδεκτοι. Εν πάση περιπτώσει, το γύρισμα στην Ελλάδα μού έχει μείνει ως μια τρομερά ενδιαφέρουσα ανάμνηση, άσε που, λόγω των πολιτικών συγκεντρώσεων, βρίσκαμε ένα σωρό αρχαιολογικούς χώρους άδειους και δουλεύαμε με άνεση και ησυχία. Πρέπει να αξιοποιείς την τύχη σου, όπου τη συναντάς!
INFO:
Αύριο στις 20.00 στον «Δαναό» στο πλαίσιο του Γαλλόφωνου Φεστιβάλ. Στις αίθουσες στις 26 Μαρτίου (Αθήνα, Θεσσαλονίκη) από την One From the Heart.
