ανοίγει ο φάκελος ατε: το πόρισμα για τα δάνεια στις πρώτες 4 εταιρείες

Στοιχεία από το πρώτο πόρισμα για τα 1.300 παράνομα δάνεια της Αγροτικής Τράπεζας που άνοιξαν «μαύρη τρύπα» 5 δισ. ευρώ στα δημόσια ταμεία κατά το χρονικό διάστημα 2000-2012, φέρνει στο φως το Έθνος της Κυριακής. Το πόρισμα αφορά σε 4 εταιρείες, οι οποίες ζημίωσαν την πρώην ΑΤΕ κατά 225.286.804 ευρώ και είναι μόνο η αρχή στο σκάνδαλο που… έχει πολλά ποδάρια.

Όπως δήλωσε ο υπουργός Επικρατείας για τη διαφθορά Παναγιώτης Νικολούδης, πριν λίγες μέρες, πρόκειται χωρίς αμφιβολία για ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά σκάνδαλα των τελευταίων δεκαετιών που δεν είναι απλώς οικονομικό, «αλλά πρωτίστως και κυρίως ένα διαρκές, διαχρονικό και καλοσχεδιασμένο πολιτικό σκάνδαλο, που βαρύνει όλους σχεδόν εκείνους που είχαν την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας, κατά το χρονικό διάστημα 2000 με 2012».

Την υπόθεση έστειλε στον εισαγγελέα τις προηγούμενες ημέρες ο ίδιος, ο οποίος ως πρώην πρόεδρος της Αρχής για την καταπολέμηση μαύρου χρήματος ήταν εκείνος που είχε ξεκινήσει την έρευνα για το «πάρτι» με τα δάνεια της ΑΤΕ. Σύμφωνα με τον  Παναγιώτη Νικολούδη η ΑΤΕ δεν ήταν απλά μια τράπεζα που χρεοκόπησε, αλλά, όπως χαρακτηριστικά ανάφερε και στην «σκληρή» ανακοίνωσή του, ήταν η τράπεζα που «χρησιμοποιήθηκε επί σειρά ετών ως η δεξαμενή από την οποία οι κατά περίπτωση κρατούντες άντλησαν τα μέσα για την εξυπηρέτηση πολιτικών επιδιώξεων».

Το ρεπορτάζ της Μαίρης Μπενέας για το Έθνος:

Το 11σέλιδο πόρισμα της Αρχής για το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος αφορά, προς το παρόν, τέσσερις περιπτώσεις δανείων, οι οποίες διερευνώνται διεξοδικά από την εισαγγελέα Διαφθοράς Ελένη Ράικου, στην οποία διαβιβάστηκαν, προκειμένου να ασκηθούν ποινικές διώξεις σε βάρος των υπευθύνων, οι οποίοι διαχειρίστηκαν την περιουσία της τράπεζας και, όπως αναφέρει το πόρισμα, «ήταν οι ασκούντες τη διοίκηση της τράπεζας και τα μέλη του ΓΣΧ», την περίοδο των δανειοδοτήσεων.

Οι τέσσερις περιπτώσεις, οι οποίες στο πόρισμα χαρακτηρίζονται «σκανδαλώδεις χρηματοδοτήσεις, που ζημίωσαν την πρώην ΑΤΕ κατά 225.286.804 ευρώ», είναι τα δάνεια του ομίλου Αλλαμανή και των εταιρειών «Χαράλαμπος Μίχας ΑΕΒΕ Κρεάτων», «Εκκοκκιστήρια Λιβαδειάς Μίχας ΑΕΒΕ» και «ΑΓΡΟΠΑΚ ΑΒΕΕ».

Ενδείξεις ενοχής όμως, για το κακούργημα της άμεσης συνέργειας σε πράξεις απιστίας, έχουν διαπιστωθεί και για όσους ωφελήθηκαν από την εγκληματική συμπεριφορά των μελών της πρώην διοίκησης της τράπεζας, δηλαδή τους δανειολήπτες.

Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο πόρισμα:

«Το εγκληματικό προϊόν που αποκόμισαν οι δανειολήπτριες εταιρείες ανεμείχθη με άλλα νομίμως κατεχόμενα από αυτές περιουσιακά στοιχεία, το διοχέτευσαν μέσω του τραπεζικού συστήματος σε διάφορους τραπεζικούς λογαριασμούς τους και το χρησιμοποίησαν στις επιχειρήσεις τους, αποκρύπτοντας την αληθή προέλευσή του, με σκοπό πάντοτε τη νομιμοποίησή του. Ως επί το πλείστον, οι ανωτέρω εταιρείες έχουν περιέλθει σε δεινή οικονομική θέση (καθεστώς εκκαθάρισης ή εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή)».

Ενώ επισημαίνεται ότι θα δεσμευτούν περιουσιακά τους στοιχεία αντίστοιχης αξίας με τα χρήματα που χάθηκαν, καθώς «το εγκληματικό προϊόν δεν έγινε δυνατόν να εντοπιστεί και να δεσμευτεί αυτούσιο».

Καταπέλτης είναι οι διαπιστώσεις που έκανε η Τράπεζα της Ελλάδος σχετικά με το πώς διαχειρίστηκαν την περιουσία της ΑΤΕ οι εμπλεκόμενες διοικήσεις, γεγονός που καταδεικνύει τις ευθύνες τους.

Στο πόρισμα της Αρχής αναφέρεται σχετικά ότι:

1. Διενεργήθηκαν υψηλόποσες πιστοδοτήσεις επενδυτικού χαρακτήρα, που εξ αντικειμένου ενέχουν υψηλό πιστωτικό κίνδυνο, πόσω μάλλον όταν αφορούν επεκτατικές κινήσεις των δανειοληπτών. Κατά τον χρόνο έγκρισης λαμβάνονταν εξασφαλίσεις (μετοχές), οι οποίες όμως, λόγω των ειδικών χαρακτηριστικών τους, δεν αντιστάθμιζαν αποτελεσματικά τον υπόψη κίνδυνο. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι εν λόγω εξασφαλίσεις ουδέποτε ρευστοποιήθηκαν.

2. Δεν παρακολουθήθηκε πάντα η διάθεση των δανειακών κεφαλαίων, για τον σκοπό για τον οποίον παρασχέθηκαν, «ακυρωμένου» έτσι του σκεπτικού των συναφών αποφάσεων.

3. Περαιτέρω, η μεταφορά δανείων από – σε εταιρεία Ομίλου, επιβάρυνε δυσανάλογα τη χρηματοοικονομική τους κατάσταση, καθιστώντας αυτές ταχύτερα, ίσως, προβληματικές.

4. Για χρηματοδοτήσεις, που αφορούσαν παραγωγικά προγράμματα επιχειρήσεων μεταποίησης αγροτικών προϊόντων λήφθηκαν οιονεί εξασφαλίσεις (πλασματικό ενέχυρο), γεγονός που σε συνδυασμό με την ανεπαρκή παρακολούθηση από τα καταστήματα συνεργασίας, οδήγησε στη διεύρυνση της τελικής ζημιάς.

5. Συνεχίστηκε η πιστοδοτική στήριξη, με διεύρυνση μάλιστα των ανοιγμάτων, επιχειρήσεων με ασθενή διαχρονικά χρηματοοικονομική διάρθρωση ελεγχόμενων από αφερέγγυους φορείς.

6. Η παύση των συναφών ζημιογόνων δραστηριοτήτων (stop loss) επήλθε με καθυστέρηση και οδηγούμενη μάλλον από τη διακοπή της λειτουργίας των ίδιων επιχειρήσεων.

7. Παρασχέθηκαν ρυθμίσεις χωρίς επαρκή τεκμηρίωση της βιωσιμότητάς τους, που σε συνδυασμό με τον καθορισμό μακρών περιόδων χάριτος και κεφαλαιοποίησης των τόκων που, αφενός μετέθεταν χρονικά τον κίνδυνο αθέτησης και αφετέρου περιόριζαν τις δυνατότητες στενής παρακολούθησης των εξελίξεων και έγκαιρης λήψης διορθωτικών μέτρων.

8. Δεν προκύπτει να αξιοποιήθηκαν κατάλληλα εκθέσεις της Εσωτερικής Επιθεώρησης της Τράπεζας, που αναφέρονταν σε διαπιστωμένες αδυναμίες ως προς τη διαχείριση συγκεκριμένων πιστοδοτήσεων».

To πόρισμα αναφέρει με λεπτομέρειες πώς έγινε η δανειοδότηση κάθε μίας από τις τέσσερις εταιρείες και γιατί υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις απιστίας σε βαθμό κακουργήματος.

Ο όμιλος Αλλαμανή φέρεται ότι έλαβε δάνειο 17,8 εκατ. για την εταιρεία του Α ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ και 68,9 εκατ. για την εταιρεία του A-A ENERGY με σκοπό την απόκτηση του 50% των μετοχών της εταιρείας ESHA HOLDING BV, με έδρα την Ολλανδία. Ωστόσο, όπως αναφέρεται, «η αύξηση δεν προκύπτει να υλοποιήθηκε, ούτε βέβαια να παρακολουθήθηκε από την Τράπεζα…».

Ενώ, όπως σημειώνεται στο πόρισμα, «για την εξαγορά δεν προσκομίστηκε ιδιωτικό συμφωνητικό, δεν διευκρινίστηκε ποιος κατείχε τις αγορασθείσες μετοχές και δεν προσκομίστηκαν δικαιολογητικά για την πιστοποίηση της εκτέλεσης της συναλλαγής».

Επίσης «το δάνειο εκταμιεύτηκε σε πίστωση τραπεζικών λογαριασμών στην Ολλανδία, οι δικαιούχοι των οποίων φαίνεται να είναι εταιρείες με άγνωστη σχέση ως προς το θέμα της εξαγοράς»…

Παράλληλα ο Ομιλος Αλλαμανή φέρεται να έλαβε επίσης δάνειο 15,5 εκ. ευρώ, 2ετούς διάρκειας, για την εξαγορά ποσοστού 10,5% των μετοχών της ρωσικής εταιρείας JSC ZANGAS από την εταιρεία ZAO INTERNATIONAL FINANCIAL HOLDING ή την OXFORD MANAGEMENT INC, χωρίς να αναφέρεται ποιοι ήταν οι μέτοχοι των πωλητριών και η τυχόν μεταξύ τους μετοχική σχέση…

Στο πόρισμα σημειώνεται σχετικά ότι «στην από 23/12/2004 σχετική έκθεση του εσωτερικού ελέγχου της ΑΤΕ αναφορικά με δανειοδοτήσεις προς την εταιρεία ZANGAS, η οποία δεν δόθηκε στους επιθεωρητές που διενήργησαν κατά παραγγελία της Αρχής τον έλεγχο δανειοδοτήσεων της ΑΤΕ, παρότι ζητήθηκε, περιλαμβάνονται στοιχεία που καθιστούν την εν λόγω δανειοδότηση σκανδαλώδη…».

Επίσης στον όμιλο Αλλαμανή χορηγήθηκε επιπλέον δάνειο 939.104,92, με την αξία των διασφαλίσεων να είναι μηδενική…

Για την εταιρεία «Χαράλαμπος Μίχας ΑΕΒΕ Κρεάτων» αναφέρεται συμπερασματικά: «Η ΑΤΕ στη διετία 3/2008 – 3/2010 διεύρυνε σε σημαντικό βαθμό τους πιστοδοτικούς κινδύνους με την εταιρεία, παρά τα σοβαρά αρνητικά στοιχεία, που είχε στη διάθεσή της, η ύπαρξη των οποίων καθιστούσε επιβεβλημένη την ουσιαστική, τουλάχιστον τεκμηρίωση των εγκριτικών αποφάσεων. Εξίσου επιβεβλημένη ήταν και η λήψη δραστικότερων μέτρων, κατόπιν της μεταφοράς των εργασιών στη νέα εταιρεία του φορέα».

Το υπόλοιπο του οφειλόμενου κεφαλαίου του δανείου της εταιρείας, το οποίο συνιστά το εγκληματικό προϊόν (ζημία της ΑΤΕ), ανερχόταν, σύμφωνα με στοιχεία της 30/4/2015 της υπό ειδική εκκαθάριση ΑΤΕ, σε 35.751.836,59, με την αξία των διασφαλίσεων να είναι 4.129.837,94 ευρώ.

Για τα «Εκκοκκιστήρια Λιβαδειάς Μίχας ΑΕΒΕ» αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «συνολικά η ΑΤΕ ακολούθησε από τα τέλη του 2007 επεκτατική πιστοδοτική πολιτική ?συμμετέχοντας? στους κινδύνους, που ανέλαβε ο φορέας, χωρίς να ενισχύσει αποτελεσματικά τις δικλίδες ελέγχου. Η απουσία ουσιαστικής παρακολούθησης των εξελίξεων, σε συνδυασμό με τις πρωτοβουλίες του Καταστήματος συνεργασίας, δεν επέτρεψαν την έγκαιρη αποκάλυψη της συναλλακτικής τακτικής του φορέα, που εν τέλει οδήγησε στην απώλεια των όποιων διασφαλιστικών περιθωρίων».

Το υπόλοιπο του οφειλόμενου κεφαλαίου του δανείου της εταιρείας, το οποίο συνιστά το εγκληματικό προϊόν, ανερχόταν, σύμφωνα με στοιχεία της 30/4/2015, σε 16.536.085,15 ευρώ, με την αξία των διασφαλίσεων να είναι 275.721,46 ευρώ.

Τέλος τα δάνεια της εταιρείας ΑΓΡΟΠΑΚ της οικογένειας Μαρούλη, με αντικείμενο την παραγωγή ειδών συσκευασίας (χαρτοκιβώτια – χαρτοτελάρα), ήταν προβληματικά από το 2000.

Παρά ταύτα η τράπεζα συνέχισε την πιστοδοτική στήριξη προς την επιχείρηση, διευρύνοντας δυσανάλογα τις απαιτήσεις, με περιορισμό των εξασφαλίσεων και εν τέλει καθυστέρησε να ορίσει το χρονικό σημείο διακοπής της ζημιογόνου δραστηριότητας (stop loss policy).

Το υπόλοιπο του οφειλόμενου κεφαλαίου του δανείου της εταιρείας, το οποίο συνιστά το εγκληματικό προϊόν, ανερχόταν, σύμφωνα με στοιχεία της 30/4/2015, σε 43.429.930,57 ευρώ, με την αξία των διασφαλίσεων να είναι 9.828.850,04 ευρώ.