thegreekcloud | 17.08.2015 | 12:03
Γεράσιμος Χαριτόπουλος
Με τη θρησκεία δεν ήμασταν ποτέ κολλητοί. Περισσότερο θα συμφωνούσα με την άποψη του Κορνήλιου Καστοριάδη ότι δεν κάνει άλλο από το να απαντά στο μέγα ερώτημα του φαντασιακού (δηλαδή στο ερώτημα του πώς και γιατί στήθηκαν όλα όσα βλέπουμε γύρω μας και, κυρίως, γιατί τα βλέπουμε έτσι στημένα κι όχι αλλιώς) με μια φαντασιακή δημιουργία, με ένα μεγαλοφυές (απ’ την άποψη της επιβολής της τάξης στο αδιόρθωτα άναρχο ον που λέγεται άνθρωπος) εφεύρημα που λέγεται Θεός. Και ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο αυτό που λέμε θρησκεία αποτελεί μια πηγή βαθιάς, ακλόνητης ετερονομίας για κάθε κοινωνία στην οποία συναντάται και επικρατεί, ως μια ολότελα εξωκοινωνική αφετηρία θεσμών, νορμών, γραπτών ή άγραφων νόμων, ως μια μήτρα νομιμοποίησης πρακτικών, καθεστώτων, νοοτροπιών που εντοπίζεται πολύ έξω απ’ αυτή την κοινωνία, έξω, ταυτόχρονα, από κάθε δημοκρατικό λόγο, διάλογο ή αντίλογο, χειραφετημένη από παντός είδους υποχρέωση για λογοδοσία. Προορισμένη, από εκεί και πέρα, να καθαγιάζει/χαϊδεύει εξουσίες, σε μόνιμη συναλλαγή μαζί τους, όπως συνέβη τις προάλλες στην Πάρο σε μια δοξολογία για την εκεί Παναγία στην οποία παρέστη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, παρασημοφορήθηκε από τους εκεί ρασοφόρους και ευχήθηκε, με πάσα επισημότητα, με τη βοήθεια της Παναγιάς να ορθοποδήσει η χώρα και να ξαναβρεί τον εαυτό της.
Συμπαθεστάτη μεν η Παναγία, η γιορτή της και όσα αυτή συμβολίζει (ευσπλαχνία, μητρική αγάπη κ.α. βαθιά ανθρώπινα και χρειαζούμενα ιδίως σε εποχές δύσκολες) αλλά κάποια στιγμή καλό θα ήταν, ως επίσημο κράτος τουλάχιστο, να εκκοσμικευόμασταν, να λέμε μεν τέτοια μέρα τα χρόνια πολλά μας και να κερνάμε τα γλυκά μας εφόσον όλα αυτά φέρνουν χαμόγελα και αγαλλίαση, αλλά ταυτόχρονα να στηρίζουμε – ως επίσημο κράτος – τις ελπίδες μας για ανασυγκρότηση αυτής της διαλυμένης χώρας σε κάτι περισσότερο από μια εξωκοινωνική αυθεντία και τις υπερδυνάμεις της. Ιδίως σε μια χώρα η οποία πάσχει, μεταξύ άλλων, από μια βαθιά, πολυπλόκαμη διαπλοκή μεταξύ κράτους και υψηλόβαθμου κλήρου, ο οποίος επιστρατεύει το εξωκοινωνικό του glamour για να διευκολύνει τους εκλεγμένους (ή μη) εκπροσώπους αυτού του λαού στο έργο τους ή στο απαιτούμενο κατέβασμα των τόνων σε δύσκολες, ταραγμένες περιόδους, όπως η σημερινή.
Καλά, με άλλα λόγια, τα παράσημα και η ανταλλαγή φιλοφρονήσεων μεταξύ Πρόεδρου της Δημοκρατίας και ρασοφόρων, όπως και οι ευχές με τη χάρη και τη δύναμη της Παναγιάς να ξελασπώσουμε ως λαός, ως κράτος, ως χώρα, αλλά φοβάμαι ότι περισσότερο πρόβλημα παρά λύση αποτελεί όλη αυτή η κατάσταση, η χρονίζουσα διαπλοκή μεταξύ αιρετών και γενειοφόρων, η προσκόλληση σε υπερφυσικές δυνάμεις για να μας βγάλουν από τα επίγεια ζητήματά μας, ο σφιχτός εναγκαλισμός εξουσιών επίγειων και εξωκοινωνικών. Όταν μια μέρα θα έχουν δημιουργηθεί τα απαραίτητα στεγανά, θα έχουν γίνει οι αναγκαίοι διαχωρισμοί, μεταξύ, απ’ τη μια, μιας θρησκείας, των πιστών της, των συμβόλων της, των αγίων της κοκ και, απ’ την άλλη, μιας εκκοσμικευμένης πολιτείας, ενός κοσμικού κράτους και των λειτουργών του (εκλεγμένων δημοκρατικά από έναν λαό δίχως την κομβική μεσολάβηση ρασοφόρων) θα μπορούμε, νομίζω, να λέμε τα χρόνια μας πολλά (όσοι το νιώθουμε και το επιθυμούμε) αλλιώς. Πιο ελεύθεροι. Και ας γίνει αυτή η δική μου ευχή.
