plagal 09:25 on September 25, 2015
Για αρχη δες αυτο:
Ο Χανκ εδω βαζει τις βασεις για να εξηγησω κατι που μου γυρναει στο μυαλο εδω και κανα χρονο: η εννοια “Ευρωπη” ειναι ενα αηδιαστικο, ρατσιστικο κατασκευασμα. Αυτο το λεω εγω, οχι ο Χανκ. Ο ανθρωπος απλα λεει οτι μας μαθαινουν στο σχολειο την γεωγραφικη εννοια “ηπειρος” και μετα μας λενε οτι η “Ευρωπη” ειναι ενα παραδειγμα ηπειρου, ενω στην πραγματικοτητα η “Ευρωπη” δεν ειναι γεωγραφικα ηπειρος, η Ευρασια-Αφρικη ειναι ηπειρος. Σκεφτομενος ως Χανκ, φτανει μετα να ξεφορτωθει την εννοια “ηπειρος” ως αχρηστη επιστημονικα και το αφηνει εκει.
Το 2014 πηγα στο Χαιντεραμπαντ στην Ινδια για ενα συνεδριο. Για να ετοιμαστω για το ταξιδι αρχισα να διαβαζω τη wikipedia και σιγα σιγα συνειδητοποιησα οτι σε αυτη τη χωρα υπαρχουν ενα σωρο διαφορετικες εθνοτητες, γλωσσες και θρησκειες. Η πολυπλοκοτητα ειναι τετοια που για να την συλλαβω αρχισα να σκεφτομαι την Ινδια αναλογικα με την Ευρωπη. Αλλα τοτε προκυπτει το ερωτημα: αν τα κριτηρια για να οριζουμε τις ηπειρους ειναι πολιτισμικα, τοτε γιατι η Ευρωπη ειναι ηπειρος και η Ινδια “υπο-ηπειρος”? Η απαντηση ειναι φυσικα επειδη την αποφαση την πηραν καποτε οι Ευρωπαιοι.
Ο αυθαιρετος χαρακτηρας της εννοιας Ευρωπη φαινεται καλυτερα στα ορια. Ειναι η Ρωσια Ευρωπη? Οχι ακριβως, οχι ολοκληρη. Ειπαμε, τα κριτηρια ειναι “πολιτισμικα”. Αλλα τοτε, μια ρωσικη πολη δυτικα των Ουραλιων ποσο διαφορετικη ειναι απο μια ρωσικη πολη ανατολικα των Ουραλιων? Τα Ουραλια ειναι ενα αυθαιρετο οριο που ετυχε να εκτεινεται βολικα απο βορα προς νοτο. Μετα, ειναι η Ισλανδια Ευρωπη? Ναι? Γιατι? Γεωγραφικα ειναι ακριβως πανω στο οριο της Ευρασιατικης με τη Βορειοαμερικανικη τεκτονικη πλακα. Το Ρεικιαβικ, η πρωτευουσα, ειναι στην Βορειοαμερικανικη πλακα. Αλλα η Ισλανδια ειναι Ευρωπη γιατι… ξανθα μαλλακια και γαλαζια ματακια.
Ο ρατσιστικος χαρακτηρας της εννοιας Ευρωπη φαινεται ακομα καλυτερα αν αρχισουμε να κοιταμε το “πολιτισμικο” του πραγματος. Ας παρουμε (αυθαιρετα) σαν κατεξοχην ορισμο της εννοιας “ευρωπαικη πολη” τη Φλωρεντια. Διαφωνει κανεις? Το Ρεικιαβικ, στου διαολου τον κατηφορο, ειναι μια 100% ευρωπαικη χωρα. Το Σαραγεβο? Οχι ακριβως, ε? Η Κωνσταντινουπολη ειναι “ευρωπαικη πολη”? Περιπου? Ειναι αυτο το “αντιευρωπαικο” Ισλαμ στη μεση. Και ειναι και στα Βαλκανια: το ενα uncanny valley του Ευρωπαισμου. Το αλλο uncanny valley ειναι φυσικα η Ρωσια, αυτη η “ευρασιατικη” χωρα που σαν την Τουρκια δεν ειναι “καθαρα” ευρωπαικη.
Η λεξη κλειδι στην προηγουμενη παραγραφο ειναι η λεξη “Ευρωπαισμος”. Το ιδανικο των #menoumeEvropi. Ειναι εκει που παιρνουμε μια κουτση γεωγραφικη εννοια και της κοτσαρουμε πολιτικο περιεχομενο. Και μετα την αναγουμε και σε αυταξια, οπου οποιος την αμφισβητει ειναι υποπτος “σκοταδιστης”. Γιατι φυσικα Ευρωπη σημαινει προοδος, ταξη, ευνομια, ανεκτικοτητα, ευγενεια, πολιτισμος, τεχνες, ευμαρεια.
Ισχυριζομαι οτι ο Ευρωπαισμος ειναι ενα ρατσιστικο κατασκευασμα ακριβως στο βαθμο που λειτουργει ως ενος ειδους μετα-εθνικισμος. Εχει πολλα απο τα χαρακτηριστικα του εθνικισμου: την Ευρωπαικη (μεγαλη) Ιδεα, την Ευρωπαικη Ολοκληρωση (αλυτρωτες πατριδες), την εσωτερικη ομογενοποιηση (οι Ελβετοι, οι Νορβηγοι, οι Βρετανοι δεν ειναι λιγο ευρωπεριεργοι?), τις Ευρωπαικες Αξιες (που εμεις τις εχουμε και αλλοι δεν τις εχουν), τα φυλετικα υπονοουμενα (Ρωσια, Βαλκανια, Ανατολια, ew), συγκερασμο και ξεπερασμα των τοπικισμων, και παει λεγοντας. Να παρκαρω και αυτο εδω, χωρις σχολιο:
Η Ευρωπαικη Ενωση ως πολιτικος οργανισμος ειναι οντως η πραγματωση της ιδεας οτι ο ορισμος της Ευρωπης ως ηπειρου ειναι πολιτισμικος. Η δημιουργια (μετα-) εθνικου κρατους ειναι λογικο επακολουθο αυτου του πολιτισμικου ορισμου. Ευρωπαισμος ειναι πολυ απλα ο (μετα-) εθνικισμος αυτου του αναδυομενου (μετα-) εθνικου κρατους. Οι ευγενεις του προφασεις δεν ειναι διαφορετικες απο τις προφασεις ανωτεροτητας καθε αλλου εθνικισμου.
Στην πιο καθαρη, διυλισμενη και επιθετικη του μορφη, ο Ευρωπαισμος δεν ειναι διαφορετικος απο το White Power. Αλλωστε οι ΗΠΑ ηταν ακριβως το πρωτο μερος οπου οι Ευρωπαιοι αναμειχθηκαν και απεκτησαν ταυτοτητα ως τετοιοι, αμυντικα απεναντι σε αλλους (μαυρους, ιθαγενεις, “ασιατες”). Στον κατακτημενο υπολοιπο κοσμο, οι “Ευρωπαιοι” ειναι “οι ανθρωποι εκεινοι που μας εφεραν αποικιοκρατια, δουλεια, γενοκτονια”. Οι “Ευρωπαιοι” ειναι αυτοι που εμφανιστηκαν μια ωραια πρωια στην Αιτη, τη Τζαμαικα, στο Τρινιδαδ, σκοτωσαν ολους τους ανθρωπους που ζουσαν εκει, τους αντικατεστησαν με σκλαβους απο την αλλη ακρη του ωκεανου και οταν πια δεν τους συνεφερε οικονομικα, τους αφησαν “ελευθερους”. Τι ειδους τερατα βαζουν τη δουλεια σαν κερασακι στη γενοκτονια?
Και ενω υπαρχουν τοσα για τα οποια αξιζει να ντρεπεται κανεις που ονομαζεται “Ευρωπαιος”, δεν υπαρχει τιποτα για το οποιο να αξιζει να ειναι κανεις περηφανος που ειναι Ευρωπαιος. Για οσες απο τις λεγομενες “Ευρωπαικες Αξιες” εχουν οντως πανανθρωπινο νοημα, αυτο ακριβως το πανανθρωπινο ειναι που τους αφαιρει τον “Ευρωπαικο” χαρακτηρα. Η ισοτητα, η ελευθερια, η δικαιοσυνη, ο σεβασμος, η αξιοπρεπεια ειναι Ανθρωπινες Αξιες. Ισα ισα το να τις ταμπελωνει κανεις ως “Ευρωπαικες” τις μαγαριζει, γιατι τοτε τις κανει εργαλειο ενος συγκεκριμενου πολιτικου οργανισμου. Και ακομα περισσοτερο, στο κλασικο σχημα του καθε εθνικισμου, η “προστασια των αξιων μας” ειναι εκεινη πρωτη και καλυτερη που τις σκοτωνει. Κατ’ αναλογια, το ιδιο ισχυει και για την πολιτιστικη κληρονομια, με τον ιδιο τροπο που ο Παρθενωνας πχ ειναι κατι που ξεπερνα κατα πολυ τη μιζερια του Ελληνικου εθνικισμου.
Η εννοια “Ευρωπη” δεν νοειται παρα μονο μεσα σε ενα συγκεκριμενο πολιτικο πλαισιο, το ρατσιστικο, ιμπεριαλιστικο και εθνικιστικο πλαισιο του “Ευρωπαισμου”.
