Του Γιάννη Σιώτου
Πριν μερικές μέρες, στη διάρκεια συνεδρίου για το real estate, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μεσιτών άνοιξε ένα τεράστιο ζήτημα. Στην πραγματικότητα, κατήγγειλε μεθοδεύσεις των τραπεζών μέσω των εκτιμήσεων της αξίας των ακινήτων που έπαιρναν ως εγγυήσεις για τα δάνεια που χορηγούσαν, οι οποίες έφεραν την ελληνική φούσκα στην αγορά ακινήτων. Παράλληλα, εμμέσως πλην σαφώς υπαινίχθηκε, ότι το σημερινό πλαίσιο, που δεν έχει αλλάξει από τότε, μπορεί να εφαρμοστεί και στην περίπτωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Μάλιστα μίλησε για μηχανικούς που βαφτίζονται εκτιμητές – ανεξάρτητοι συνεργάτες των τραπεζών…
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μεθοδεύσεις από την πλευρά των διοικήσεων των τραπεζών, οι οποίες δίνουν μια εντελώς διαφορετική διάσταση, τόσο στην έκρηξη των δανείων όσο και στην περίπτωση της ανακεφαλαιοποίησης (της προηγούμενης αλλά και αυτής που βρίσκεται σε εξέλιξη). Και αυτό γιατί όπως προκύπτει, οι διοικήσεις των τραπεζών ήταν σε θέση να επηρεάσουν το επίπεδο των τιμών των ακινήτων, ανάλογα με τα συμφέροντα και τους στόχους τους και αυτό πρακτικά οδηγεί όχι μόνο σε μια κλασική περίπτωση χειραγώγηση των τιμών, αλλά και σε πολύ περισσότερα, που ξεπερνούν τα όρια μιας τυπικής επιχειρηματικής πρακτικής. Μάλιστα, έγκυροι νομικοί κύκλοι έλεγαν ότι πρόκειται για πρακτική η οποία απαιτεί και νομική διερεύνηση, καθώς τα παιγνίδια με τα δάνεια για τις εγγυήσεις τους, είναι μία από τις αιτίες της ελληνικής κρίσης και της διόγκωσης του χρέους και γι’ αυτό θα πρέπει να υπάρξει άμεση διερεύνηση του θέματος, όσον αφορά τόσο τις διοικήσεις όσο και εκείνους που είχαν την ευθύνη για τον έλεγχο των εκτιμήσεων.
Άλλωστε, η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι οι Έλληνες τραπεζίτες ούτε και σε αυτό ήταν πρωτότυποι. Στην Ιρλανδία, μπορεί κανείς να βρει πολλές ομοιότητες για την από κοινού δράση ΜΜΕ, τραπεζικών στελεχών, υπεύθυνων εκτιμήσεων και στελεχών εταιρειών real estate. Πριν από το 2008, η γενικότερη τάση ήταν να αγνοείται σε μεγάλο βαθμό η φούσκα και όταν αυτή έσκασε, χρειάστηκε να περιμένουμε πολλούς μήνες μετά την έναρξη της κατάρρευσης των τιμών προκειμένου τα ΜΜΕ να έρθουν αντιμέτωπα με την πραγματικότητα.
Μάλιστα, στην έρευνα αναφέρεται ότι “μεταξύ του 2000 και του 2007, οι Irish Times δημοσίευσαν πάνω από 40.000 άρθρα για την οικονομία, όμως μόλις 78 από αυτά, ήτοι το 0,2%, αφορούσαν τη φούσκα των ακινήτων. Πρόκειται για ελλιπέστατη κάλυψη του πιο σοβαρού οικονομικού προβλήματος της περιόδου”. Αλλά και η εμπειρία από τις έρευνες της κρίσης των στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ ανέδειξε τις τεράστιες ευθύνες των τραπεζιτών στη δημιουργία της φούσκας των στεγαστικών δανείων, με τις πρακτικές που εφάρμοσαν.
Υπό το πρίσμα αυτό, οι καταγγελίες για τις τιμές των ελληνικών ακινήτων αποκτούν εντελώς διαφορετικές διαστάσεις, καθώς οι Έλληνες έχουν ήδη πληρώσει πολλά και θα κληθούν και τα επόμενα χρόνια να πληρώσουν τα παιγνίδια κάποιων που εξακολουθούν να απολαμβάνουν το απυρόβλητο…