Του Αργύρη Παναγόπουλου
Ο Ραχόι ακολούθησε τον Σαμαρά και τον Πάσος Κοέλιο. Η νεοφιλελεύθερη λιτότητα ηττήθηκε στην Ισπανία σε όλες τις εκδοχές, από τη βαρβαρότητα του Ραχόι και του Καταλανού Μας, των λαϊκιστών «Πολιτών» έως και των «λάιτ» σοσιαλιστών του Σάντσεθ. Ένας μεγάλος δημοκρατικός και προοδευτικός άνεμος έδωσε οξυγόνο στη Καταλονία, τη Γαλικία, τη Χώρα των Βάσκων, τις λαϊκές συνοικίες της Μαδρίτης και της Βαρκελώνης και όλης της Ισπανίας καταρρίπτοντας το μεταπολιτευτικό δικομματισμό και ανοίγοντας μια νέα προοπτική για τη χώρα με τη πιθανότητα σχηματισμού κυβέρνησης με τις δυνάμεις του Podemos, της Ενωμένης Αριστεράς και των σοσιαλιστών.
Το βράδυ της Κυριακής δικαιώθηκαν τα κινήματα των «Αγανακτισμένων», της «Πράσινης», «Λευκής» και «Μοβ Παλίρροιας», των «Πορειών για την Αξιοπρέπεια», των γυναικών, των νέων, των ανέργων και όλων αυτών που βρέθηκαν στο δρόμο εξαιτίας της κερδοσκοπίας των τραπεζών και των κατασκευαστών. Το βράδυ της Κυριακής όμως δικαιώθηκαν και οι αγώνες του ΣΥΡΙΖΑ, του Μπλόκου της Αριστεράς, των Πορτογάλων κομμουνιστών, και ενισχύθηκε η ελπίδα για μια νέα αλλαγή αυτή τη φορά εκτός ηπειρωτικής Ευρώπης, στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας με το Σιν Φέιν.
Οι 3 όροι του Podemos
«Σήμερα γεννήθηκε μια νέα Ισπανία, που θέτει τέλος στο σύστημα της εναλλαγής στην εξουσία», τόνισε ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, εκτιμώντας ότι το Podemos αποτέλεσε το βασικό παράγοντα που οδήγησε στο τέλος του δικομματισμού, ενώ έθεσε τις τρεις προϋποθέσεις – όρους για την επόμενη μέρη. Το Podemos «δεν θέλει να μιλήσει για συμφωνίες με κόμματα, αλλά για συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που να θωρακίσουν τα κοινωνικά δικαιώματα, την υιοθέτηση ενός μηχανισμού ανάκλησης του πρωθυπουργού στα μέσα της θητείας και ένα νέο και περισσότερο αναλογικό εκλογικό νόμο. «Οι 69 βουλευτές μας θα δώσουν το χέρι σε όλες τις πολιτικές δυνάμεις για αυτά πριν να μιλήσουν για οτιδήποτε άλλο πράγμα», συμπλήρωσε ο Ιγκλέσιας, εκτιμώντας πως «το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Πέδρο Σάντσεθ είχε το χειρότερο αποτέλεσμα από την επιστροφή της δημοκρατίας… και το Λαϊκό Κόμμα το χειρότερο από το 1989. Τελείωσε το σύστημα της εναλλαγής στην εξουσία στην Ισπανία».
Το Podemos του Ιγκλέσιας αισθάνεται ισχυρό να θέτει τις προϋποθέσεις των συμμαχιών στηριζόμενο στο γεγονός ότι βγήκε πρώτο κόμμα στη περιφέρεια της Καταλονίας και της Χώρας των Βάσκων, δεύτερο κόμμα στη περιφέρεια της Μαδρίτης και της Βαλένθια, της Ναβάρα, των Βαλεαρίδων Νήσων και της Γαλικίας, χάρις στις τοπικές συνεργασίες του με τις αριστερές, προοδευτικές και κινηματικές δυνάμεις των λαών της Ισπανίας.
Ο Ιγκλέσιας απέφυγε να αναφερθεί στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, ιδιαίτερα μετά τη διάθεση των εθνικιστικών δεξιών και προοδευτικών κομμάτων της Καταλονίας να συνεργαστούν με μια προοδευτική κυβέρνηση που θα έδινε το πράσινο φως για το δημοψήφισμα ή τη δημιουργία μιας νέας ομοσπονδιακής ισπανικής δημοκρατίας. Σήμερα Δευτέρα στις 13.00 ο Πάμπλο Ιγκλέσιας θα δώσει συνέντευξη Τύπου, μετά την αξιολόγηση των εκλογικών αποτελεσμάτων από το Εκτελεστικό όργανο του Podemos.
Θρίαμβος Podemos σε Βαρκελώνη και Καταλονία
To Podemos σάρωσε στη κυριολεξία στη Βαρκελώνη, φθάνοντας στο 27% ή στους 765 χιλιάδες ψήφους, ξεπερνώντας τουλάχιστον κατά 10 μονάδες το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που παρέμεινε στο 16,3%, ενώ η Δημοκρατική Ρεπουμπλικανική Αριστερά ERC πήρε 14,5%, ο «Πολίτες» 13,5%, η καταλανική δεξιά DL 13,3% και το δεξιό Λαϊκό Κόμμα 11,2%. Στη λαϊκή συνοικία της Μπανταλόνα το Podemos ξεπέρασε το 30%!
To Podemos αναδείχθηκε και στη Καταλονία σε πρώτο κόμμα με 25% και σχεδόν 950 χιλιάδες ψήφους, ενώ από απόσταση σχεδόν 10 μονάδων ακολουθούν οι σοσιαλιστές με 15,7%, από το 27,78% των εκλογών του 2011, η Δημοκρατική – Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας ERC, που έρχεται δεύτερη με 16%, οι «Πολίτες» με 13%, η καταλανική δεξιά DL με 15%, από το 27,15% των εκλογών του 2011, και το δεξιό Λαϊκό Κόμμα με 11%.
Η λαϊκή Μαδρίτη
Στη πόλη της Μαδρίτης το Podemos έφθασε στο 21% και η Ενωμένη Αριστερά στο 5,3%, ενώ στις λαϊκές συνοικίες τα ποσοστά και των δύο κομμάτων άγγιξαν σε κάποιες περιοχές το 30%. Στη λαϊκή περιφέρεια της πόλης, όπως τους δήμους της Κοσλάδα, του Χετάφε και του Λεχανές το Podemos κινήθηκε με άξονα το 25% με τη Πάρλα να παίρνει 26,5% και την ΕΑ 6,33% και το «κόκκινο» δήμο της Ρίνας Βαθία Μαδρίντ με το Podemos να παίρνει 31,5% και την ΕΑ 8,7%!
Στους Βάσκους αρέσει το Podemos
To Podemos αποτελεί πλέον το μεγαλύτερο κόμμα στη Χώρα τω Βάσκων, αφού κατάφερε να ξεπεράσει σε ψήφους ακόμη και το δεξιό παραδοσιακό εθνικιστικό PNV. To Podemos πήρε 26% ή 316 χιλιάδες ψήφους, αλλά εξέλεξε 5 βουλευτές σε αντιπαράθεση με το PNV που πήρε 24,8% ή 301 χιλιάδες ψήφους αλλά εξέλεξε 6 βουλευτές. Το αριστερό Bildu πήρε 15% και η Ενωμένη Αριστερά 3%.
Το Podemos δεν κατάφερε να σπάσει το φέουδο των σοσιαλιστών στην Ανδαλουσία, αφού με το 17% παρέμεινε στα ποσοστά των περιφερειακών εκλογών, ενώ η Ενωμένη Αριστερά – Λαϊκή Ενότητα επιβεβαίωσε τις εκτιμήσεις ότι η Ανδαλουσία αποτελεί παραδοσιακή δεξαμενή ψήφων της, αφού πήρε πάνω από 250 χιλιάδες ψήφους ή το 5,8%, τουλάχιστον το εν τέταρτο του αριθμού των ψήφων που πήρε σε όλη την Ισπανία.
Η «πλατεία» του Podemos χειροκροτεί το Γκαρθόν
Με ένα ολόθερμο χειροκρότημα υποδέχθηκε τις δηλώσεις για μετεκλογική ενότητα του ηγέτη της Ενωμένης Αριστεράς – Λαϊκής Ενότητας Αλμπέρτο Γκαρθόν ο κόσμος που είχε συγκεντρωθεί στη «πλατεία του Podemos» έξω από το παλιό νοσοκομείο της Μαδρίτης που μετατράπηκε σε Μουσείο. Ο 30χρονος Γκαρθόν, ο νεαρότερος υποψήφιος πρωθυπουργός, δήλωσε τη διάθεση της Ενωμένης Αριστερά να στηρίξει την αλλαγή παρά το γεγονός ότι έχασε περίπου 700 με 800 χιλιάδες ψήφους και 9 από τους 11 βουλευτές που είχε κατορθώσει να εκλέξει η «Πλουραλιστική Αριστερά» το 2011 σε συνεργασία με τους Καταλανούς της Πρωτοβουλίας ICV που πήγε τώρα με το Podemos και το εθνικιστικό αριστερό κόμμα της Αραγωνίας CHA.
Ο Γκαρθόν αναγνώρισε ότι «δεν πετύχαμε τους στόχους μας. Ούτε να έχουμε δική μας κοινοβουλευτική ομάδα, ούτε το 5% των ψήφων, ούτε ο δικομματισμός έχασε επαρκής ψήφους», γιατί το Λαϊκό Κόμμα ήρθε πρώτο και οι σοσιαλιστές πήραν 90 έδρες, τόνισε ο Γκαρθόν, υπενθυμίζοντας ότι μέσα από τα ενωτικά ψηφοδέλτια με το Podemos στη Καταλονία και τη Γαλικία και τα άλλα σχήματα «υπάρχουν στελέχη της Ενωμένης Αριστεράς που εκλέχθηκαν βουλευτές», όπως η Γιολάντα Ντίαθ, η επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ Γαλικίας, και δύο της Ενωμένης Αριστεράς της Καταλονίας EuiA. H Ενωμένη Αριστερά αποτελεί τη πέμπτη πολιτική δύναμη της χώρας σε ψήφους παρόλο που ο «άδικος εκλογικός νόμος» περιόρισε την εκπροσώπηση της ΕΑ. «Χρειαζόμαστε 400.000 ψήφους για να εκλέξουμε ένα βουλευτή, ενώ άλλοι μόνο 60.000», συμπλήρωσε ο Γκαρθόν. Το 2008 η ΕΑ του Γκασπάρ Γιαμαθάρεθ είχε μόνο 1 βουλευτή.
«Νίκη σοσιαλιστών» με βουτιά σε ψήφων και εδρών
Ο ηγέτης των σοσιαλιστών Πέδρο Σάντσεθ φαίνεται ότι σώθηκε από τις Συμπληγάδες των εκλογών, ανάμεσα στο Podemos και τους «Πολίτες», χάνοντας 19 βουλευτές, τουλάχιστον 5 ποσοστιαίες μονάδες και 1,5 εκατομμύριο ψήφους σε σχέση με τις εκλογές του 2011.
Στα ιστορικά γραφεία των σοσιαλιστών στην οδό Φεράθ όμως η «ήττα» ερμηνεύτηκε ως «μεγάλη νίκη», με την ίδια ευκολία που οι ηττημένοι σοσιαλιστές της Πορτογαλίας άνοιξαν την προοπτική της αναρρίχησής τους στην εξουσία με τον Αντόνιο Κόστα και τη ψήφο της Αριστεράς.
Ο Πέδρο Σάντσεθ δεν βιάζεται. Θα περιμένει τις προσπάθειες του Ραχόι να σχηματίσει κυβέρνηση, αποκλείοντας οποιαδήποτε υπόθεση ενός «μεγάλου συνασπισμού» με το Λαϊκό Κόμμα, ενώ την ίδια στιγμή αναγνώρισε ότι «υπάρχει μια αριστερή πλειοψηφία στη χώρα», αποφεύγοντας όμως να αναφερθεί άμεσα στην προοπτική μιας συνεργασίας με το Podemos και την Ενωμένη Αριστερά. Ορισμένα υψηλόβαθμα στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος δεν αποκλείουν μια ευρεία νίκη του κόμματος μπροστά στο δίλημμα της χρήσιμης ψήφους σε περίπτωση επαναληπτικών εκλογών το Μάιο.
Οι «Πολίτες» ξέμειναν από πολίτες
Οι λαϊκιστές «Πολίτες» του Άλμπερτ Ριβέρα αποδείχθηκαν μια μεγάλη και αποτυχημένη φούσκα για να αποτελέσουν το «μαξιλάρι» του Λαϊκού Κόμματος για το σχηματισμό μιας νέας συντηρητικής κυβέρνησης. Έχασαν κατά κράτος. Ακόμη και στη Καταλονία, τη περιφέρεια που δημιουργήθηκαν πριν από εννιά χρόνια. Δεν έχασαν μόνο από τη καταλανική δεξιά του Μας, αλλά κυρίως από το Podemos που μετατράπηκε στο μεγαλύτερο κόμμα στη Καταλονία και σάρωσε στη κυριολεξία στη Βαρκελώνη. Ο Ριβέρα περίμενε να εκλέξει 100 βουλευτές για να μπορεί να διαπραγματευτεί με το Λαϊκό και δευτερευόντως με το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Με 40 βουλευτές οι «Πολίτες» είναι μόλις το τέταρτο κόμμα, διαψεύδοντας τις δημοσκοπήσεις και τις προσδοκίες της ευρωπαϊκής δεξιάς.
Τα αποτελέσματα στη Βουλή
Το Λαϊκό Κόμμα εκλέγει 122 βουλευτές με 28,72% και 7,2 εκατομμύρια ψήφους, χάνοντας, χάνοντας 63 έδρες και σχεδόν 4 εκατομμύρια ψήφους από το 44,63%, τους 186 βουλευτές και τα 10,9 εκατομμύρια ψήφους των εκλογών του 2011.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα εκλέγει 90 βουλευτές με 22,02% και 5,5 εκατομμύρια ψήφους, χάνοντας 20 βουλευτές και 1,5 εκατομμύρια ψήφους σε σχέση με τους 110 βουλευτές ή το 28,76% και τα 7 εκατομμύρια ψήφους του 2011.
Το Podemos εκλέγει 69 βουλευτές με 20,65% και 5,18 εκατομμύρια ψήφους.
Οι «Πολίτες» εκλέγουν 40 βουλευτές με 13,93% και 3,5 εκατομμύρια ψήφους.
Το Δημοκρατική – Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας ERC-CATSI εκλέγει 9 βουλευτές με 2,39% και 600 χιλιάδες ψήφους.
Η Ενωμένη Αριστερά – Λαϊκή Ενότητα εκλέγει 2 βουλευτές με 3,67% και 921 χιλιάδες ψήφους, χάνοντας 9 έδρες και σχεδόν 800 χιλιάδες ψήφους σε σχέση με το 6,92% ή τους 11 βουλευτές και τα 1,7 εκατομμύρια ψήφους του 2011.
Η δεξιά της Καταλονίας DL εκλέγει 8 βουλευτές με 2,25% και 565 χιλιάδες ψήφους.
Η δεξιά της Χώρας των Βάσκων EAJ-PNV εκλέγει 6 βουλευτές με 1,2% και 300 χιλιάδες ψήφους, σε σχέση με 1,33% τους 5 βουλευτές και τους 324 χιλιάδες ψήφους του 2011.
Η αριστερά της Χώρας των Βάσκων EH-Bildu εκλέγει 2 βουλευτές με 0,87% και 218 χιλιάδες ψήφους, σε σχέση με το 1,37%, τους 7 βουλευτές και τους 333 χιλιάδες ψήφους που είχε πάρει το AMAIUR το 2011.
Ο κεντρώος συνασπισμός των Καναρίων Νήσων Cca-PNC εξέλεξε 1 βουλευτή, χάνοντας 1 έδρα από το 2011.
To ΚΚ των Λαών της Ισπανίας PCPE, το αδελφό κόμμα με το ΚΚΕ, πήρε 0,12% ή 30 χιλιάδες ψήφους.
Η συμμετοχή έφθασε στο 73,2% σε σχέση με το 71,69% του 2011, η αποχή υποχώρησε στο 26,8% από το 28,31%, τα λευκά έφθασαν στο 0,75% σε σχέση με το 1,37% του 2011 και τα άκυρα στο 0,9% σε σχέση με το 1,29%. Η άνοδος της συμμετοχής και η μείωση των λευκών και άκυρων οδήγησε στην αύξηση των έγκυρων ψήφων κατά 2%, γεγονός που δείχνει ότι το εκλογικό σώμα φάνηκε περισσότερο αποφασισμένο όχι μόνο για τη συμμετοχή του στην εκλογική διαδικασία, αλλά και για τη τοποθέτηση της ψήφου.
Τα αποτελέσματα στη Γερουσία
Το Λαϊκό Κόμμα εκλέγει 124 γερουσιαστές και διατηρεί τη πλειοψηφία των 208 γερουσιαστών που εκλέγονται από τους πολίτες, σε σχέση με τους 136 γερουσιαστές του 2011.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα εκλέγει 47 γερουσιαστές, σε σχέση με τους 55 γερουσιαστές του 2011.
Το Podemos εκλέγει 12 γερουσιαστές.
Η καταλανική δεξιά DL εκλέγει 6 σε σχέση με τους 9 του 2011.
Η Δημοκρατική – Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας ERC-CATSI εξέλεξε 6 γερουσιαστές.
Το δεξιό κόμμα της Χώρας των Βάσκων PNV 6 σε σχέση με τους 4 του 2011.
Το αριστερό κόμμα της Χώρας των Βάσκων Bildu εξέλεξε 1 γερουσιαστή σε σχέση με τους 3 του AMAIUR.