(GERMANY OUT) Symbolic photo: national bankruptcy of Greece, high taxes, Man in a suit with empty pockets in the national colours of Greece (Photo by Classen/ullstein bild via Getty Images)
Δημοσιεύθηκε: 03/02/2016 11:39 πμ | huffingtonpost
Δημήτριος Γκιόκας
Οικονομικός Αναλυτής
Τα φορολογικά στοιχεία που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας αποκαλύπτουν μια μεγάλη συρρίκνωση του εισοδήματος που δηλώνουν οι Έλληνες. Πιο συγκεκριμένα, το 2014 δηλώθηκε συνολικό εισόδημα €74 δισ., ενώ το 2011 είχε δηλωθεί ποσό €98 δισ.. Η μείωση κατά 25% σε 3 χρόνια δε μπορεί να ερμηνευθεί μόνο ως συμπίεση των εισοδημάτων λόγω της παρατεταμένης ύφεσης, καθώς η αντίστοιχη μείωση του εγχώριου εισοδήματος (ΑΕΠ) την ίδια περίοδο ήταν 14%. Ερμηνεύεται και ως αύξηση του φαινομένου της φοροδιαφυγής.
Σύμφωνα με τα δεδομένα, τα φορολογικά βάρη πέφτουν στα συνήθη υποζύγια, τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, οι οποίοι παρότι αποτελούν το 63% των φορολογουμένων, συνεισφέρουν το 78% της φορολογικής βάσης. Έμποροι, βιοτέχνες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, ναυτικοί, εισοδηματίες κ.α. συνεισφέρουν αθροιστικά μόλις το υπόλοιπο 22%! Το παρακάτω γράφημα είναι διαφωτιστικό.
• Το μέσο δηλωθέν εισόδημα από μισθούς – συντάξεις είναι ίσο με €900 / μήνα, το υψηλότερο από όλες τις υπόλοιπες επαγγελματικές κατηγορίες!
• Το αντίστοιχο από εμπορικές επιχειρήσεις είναι μόλις €700 / μήνα
• 2 στους 3 ελεύθερους επαγγελματίες δηλώνουν ετήσιο εισόδημα έως €5.000
• 8,5 στους 10 αγρότες το ίδιο
Από αυτά τα στοιχεία κατανοεί κανείς το μέγεθος των αδήλωτων προσόδων. Η παραοικονομία στη χώρα μας σύμφωνα με την έκθεση του Αυστριακού ακαδημαϊκού Friedrich Schneider ανέρχεται σε περίπου €43 δισ. ετησίως (24% του ΑΕΠ), ενώ η προσωπική εκτίμηση την υπολογίζει κοντά στα €50 δισ. (28% του ΑΕΠ). Συναγωνιζόμαστε μόνο χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής.
Δυστυχώς η πραγματικότητα είναι πως στην Ελλάδα δεν υπάρχει φορολογική συνείδηση και φοροδιαφεύγει σχεδόν όποιος έχει τη δυνατότητα. Τα έσοδα όμως που στερείται το κράτος υπερβαίνουν τα €10 δισ. ετησίως. Γίνεται εύκολα κατανοητό ότι αν υπήρχαν αυτά τα χρήματα θα είχαμε ξεμπλέξει προ πολλού από μνημόνια κι επιτηρήσεις.
Πρόσφατη μελέτη απέδειξε ότι χώρες με μειωμένη φοροδιαφυγή παρέχουν καλύτερες κοινωνικές υπηρεσίες προς τους πολίτες, ενώ εμφανίζουν χαμηλότερη ανεργία και πιο εύρωστη οικονομία. Πρέπει λοιπόν από όλους να γίνει κατανοητό ότι παρότι βραχυπρόθεσμα υπάρχει ένα κέρδος από την παραοικονομία, μακροχρόνια αυτό οδηγεί αλυσιδωτά σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό, ύφεση, παρηκμασμένο κοινωνικό κράτος και πτώση της επιχειρηματικότητας. Καταλήγει δηλαδή εις βάρος εκείνου που φοροδιαφεύγει.
Από την πλευρά του οι εκάστοτε κυβερνώντες πρέπει να νοικοκυρέψουν το κράτος, να σταματήσουν τις πελατειακές σχέσεις και να χτυπήσουν τη φοροδιαφυγή, εμφυσώντας ένα αίσθημα κοινωνικής δικαιοσύνης προς τους πολίτες. Πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσουν ότι: 1) το κράτος δεν είναι «συνέταιρος» των πολιτών (43,4% του μισθού πηγαίνει σε φόρους και εισφορές) και ότι 2) η υπερφορολόγηση σε χώρες με εκτεταμένη παραοικονομία, όπως η Ελλάδα, έχει τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Παράδειγμα 1: Παρότι πάρθηκαν 31 δισ. φορολογικά μέτρα σε μια πενταετία τα έσοδα του 2015 ήταν 3,5 δισ. μειωμένα έναντι του 2009.
Παράδειγμα 2: Προβλέπονται νέοι φόροι ύψους 3,2 δισ. το 2016, με την παραδοχή από το υπ. Οικονομικών ότι θα εισπραχθούν μόλις τα 2 δισ….
Παράδειγμα 3: Παρατηρήθηκε ότι η μείωση των εσόδων από τον χαμηλότερο ΦΠΑ στην εστίαση (από 23% σε 13%) το 2013 ήταν μόλις 60 εκ., παρά τις προβλέψεις της τρόικα για μείωση 170 εκ. Πολύ απλά, οι εστιάτορες συνέχισαν να αποδίδουν στην εφορία τα ίδια ποσά ΦΠΑ που απέδιδαν και πριν, ανεξαρτήτως του μειωμένου συντελεστή!
Λύσεις καταπολέμησης της φοροδιαφυγής υπάρχουν. Επί παραδείγματι:
– Νομοθεσία και κίνητρα υπέρ της χρήσης πλαστικού χρήματος. Αν φτάσουμε το μέσο όρο της Ευρώπης, τα δημόσια έσοδα υπολογίζεται ότι θα αυξηθούν κατά €1,5 δισ. ετησίως
– Έκδοση ηλεκτρονικών τιμολογίων
– Σύνδεση ταμειακών μηχανών με το Taxis
– Έκπτωση 100% από το φόρο εισοδήματος για κάθε απόδειξη από ελεύθερους επαγγελματίες και άλλους επιρρεπείς προς τη φοροδιαφυγή επαγγελματικούς κλάδους
– Πάταξη του λαθρεμπορίου, το οποίο στερεί έσοδα άνω του €1 δισ.: καθολική εφαρμογή του ηλεκτρονικού συστήματος ελέγχου εισροών-εκροών όγκου, μείωση του ΕΦΚ καπνικών προϊόντων στα επίπεδα του μέσου όρου των χωρών της ΕΕ, αναθεώρηση του υφιστάμενου φορολογικού μίγματος κ.αλ.
– Συστηματική καλλιέργεια φορολογικής ηθικής και συνείδησης στους πολίτες, η οποία θα ξεκινάει από τα πρώτα κιόλας στάδια της εκπαίδευσης.
O συνδυασμός αρνητικών παραγόντων συνθέτει ένα cocktail καταστροφής: παρατεταμένη ύφεση, ανεργία, κοινωνικός αναβρασμός, ασφυξία στο ασφαλιστικό, υπερφορολόγηση, φοροδιαφυγή, προσφυγικό, φυγή επιχειρήσεων και ανθρώπινου δυναμικού στο εξωτερικό.
Είναι ορατός ο κίνδυνος κατάρρευσης της χώρας και πρέπει πάση θυσία να αποσοβηθεί. Μόνο αν λύσουμε τις χρόνιες παθογένειες του ελληνικού κράτους, με προεξάρχουσα τη φοροδιαφυγή, θα μπορέσουμε να βγούμε στο ξέφωτο και να προχωρήσουμε με ασφάλεια στο μέλλον.
