Ο ίδιος ο διακηρυγμένος στόχος της συμφωνίας έρχεται σε πλήρη
αντίθεση με το πνεύμα και το γράμμα του διεθνούς δικαίου.
| AP Photo/Vadim Ghirda21.03.2016, 17:05 | efsyn
Παρότι η κυβέρνηση εκφράζει την ικανοποίησή της για τη συμφωνία της Ε.Ε. και της Τουρκίας με στόχο τον άμεσο περιορισμό της προσφυγικής ροής, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και σημαντικό μέρος της ευρωπαϊκής Αριστεράς ασκούν οξεία κριτική στη συμφωνία, καθώς θεωρούν ότι επισφραγίζει το τέλος του συστήματος ασύλου και ευρύτερα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που θεσπίστηκαν στην Ευρώπη την επαύριο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η ρητή αναφορά στο κείμενο της συμφωνίας πως θα είναι «σε πλήρη συμφωνία με το ενωσιακό και διεθνές δίκαιο» και θα γίνεται υπό την επιτήρηση της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες η άμεση επαναπροώθηση στην Τουρκία οποιουδήποτε πρόσφυγα ή μετανάστη φτάνει στην Ελλάδα μετά τις 20 Μαρτίου και δεν υποβάλλει αίτημα ασύλου ή το αίτημά του δεν κρίνεται βάσιμο ή παραδεκτό, δεν φαίνεται να καθησυχάζει κανέναν.
Κι αυτό διότι έχει προηγηθεί ο αυθαίρετος χαρακτηρισμός της Τουρκίας ως ασφαλούς χώρας για τους πρόσφυγες, παρόλο που δεν πληρούνται, ακόμα τουλάχιστον, οι προϋποθέσεις που θα καθιστούσαν πράγματι την Τουρκία ασφαλή χώρα για τους πρόσφυγες.
Αλλωστε, ο ίδιος ο διακηρυγμένος στόχος της συμφωνίας, ο άμεσος περιορισμός της προσφυγικής ροής με κάθε τρόπο, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το πνεύμα και το γράμμα του διεθνούς δικαίου.
«Οι υποσχέσεις του σεβασμού του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου μοιάζουν σαν να χρυσώνουν το χάπι της υποβάθμισης της προστασίας των προσφύγων στην Ευρώπη. Οι εγγυήσεις ως προς τον σχολαστικό σεβασμό απέναντι στο διεθνές δίκαιο είναι ασυμβίβαστες με την επιστροφή στην Τουρκία των παράτυπων μεταναστών που θα φτάνουν στα ελληνικά νησιά από την Κυριακή (σ.σ. χτες). Η Τουρκία δεν είναι ασφαλής χώρα για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες και κάθε διαδικασία επιστροφής που βασίζεται σ’ αυτή την παραδοχή δεν ευσταθεί νομικά και ηθικά, ανεξαρτήτως ποιες πλασματικές εγγυήσεις προηγηθούν», δήλωσε μετά τη συμφωνία ο John Dallhuisen, διευθυντής του τμήματος Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας της Διεθνούς Αμνηστίας, ενώ έκανε λόγο για «ιστορικών διαστάσεων πλήγμα στα δικαιώματα», για «συλλογική διγλωσσία των Ευρωπαίων» και για «μυριάδες αντιφάσεις της συμφωνίας».
Επικριτικοί για τη συμφωνία ήταν και οι περισσότεροι ομιλητές του συνεδρίου «Συμμαχία ενάντια στη λιτότητα για τη δημοκρατία στην Ευρώπη», στην ενότητα για το προσφυγικό, το Σάββατο, παρόλο που μεταξύ των συνδιοργανωτών ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ (μαζί με την Ευρωπαϊκή Αριστερά, το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς και το ευρωπαϊκό δίκτυο transform).
Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση της προέδρου της ευρωομάδας GUE/NGL, Γκάμπι Τσίμερ, που χαρακτήρισε τη συμφωνία «παράνομη και απάνθρωπη» και είπε πως «δεν αποτελεί λύση, ούτε καν προσωρινή».
Για παραβίαση του διεθνούς δικαίου και προσπάθεια να πληγούν τα ανθρώπινα δικαιώματα έκανε λόγο και ο αντιπρόεδρος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, Μαϊτέ Μόλα, ενώ πολλοί ομιλητές μίλησαν για «θλιβερό κεφάλαιο της ιστορίας των ευρωπαϊκών θεσμών».
«Δεν πρέπει να είμαστε χαρούμενοι με τη συμφωνία, αφού ο βασικός της στόχος είναι η αναχαίτιση της προσφυγικής και μεταναστευτικής ροής. Πρέπει να δείξουμε αλληλεγγύη για το πώς θα γίνουν αυτοί οι άνθρωποι αποδεκτοί με ασφάλεια, γιατί όπως ξέρουμε τίποτα δεν ανακόπτει στ’ αλήθεια τις προσφυγικές ροές», είπε από την πλευρά της η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Βασιλική Κατριβάνου.
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με άλλον έναν αγώνα δρόμου, παράλληλα με αυτόν για τη δημιουργία κέντρων φιλοξενίας, προκειμένου να σχεδιάσει και να υλοποιήσει το επιχειρησιακό σχέδιο εφαρμογής της συμφωνίας μέχρι τις 4 Απριλίου, ημέρα που, σύμφωνα με δηλώσεις της Ανγκελα Μέρκελ την Παρασκευή, έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει η επαναπροώθηση των προσφύγων στην Τουρκία.
Για τον σκοπό αυτό, αποφασίστηκε σε διευρυμένη σύσκεψη στο Μαξίμου το Σάββατο η σύσταση Κυβερνητικού Συμβουλίου γα την Προσφυγική και Μεταναστευτική Πολιτική, με πρόεδρο τον πρωθυπουργό και συμμετοχή όλων των συναρμόδιων υπουργείων, όπως επίσης, χωρίς δικαίωμα ψήφου, του αρχηγού της αστυνομίας και του λιμενικού και του γ.γ. της κυβέρνησης.
Μέσα σε πολύ σύντομο διάστημα, το Κυβερνητικό Συμβούλιο πρέπει να συστήσει νέες δομές και να βρει λύσεις προκειμένου να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα που θέτει η συμφωνία.
Καθώς η πλειονότητα της προσφυγικής ροής, όσοι προέρχονται από τη Συρία και το Ιράκ, αναγνωρίζονται ως πρόσφυγες σε πολύ μεγάλο ποσοστό, μεγαλύτερο από 75%, θεωρείται βέβαιο πως θα αυξηθούν ραγδαία τα αιτήματα ασύλου, τα οποία θα εξετάζονται κατά πάσα πιθανότητα στα χότσποτ που έχουν δημιουργηθεί στα νησιά.
Αυτό προϋποθέτει σημαντική ενίσχυση και ριζική αναδιοργάνωση της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία λειτουργεί εδώ και καιρό στο όριο των δυνατοτήτων της.
Μπορεί η Ε.Ε. να έχει δεσμευτεί για τον ερχομό περίπου 2.000 διερμηνέων, μεταφραστών και προσωπικού ασφαλείας το επόμενο διάστημα, όμως αποτελεί ζητούμενο η εγκατάστασή τους και η ομαλή ένταξή τους σε μια υπηρεσία με πολύ λιγότερο προσωπικό.
Ζητούμενο αποτελεί και η επαναδραστηριοποίηση της Αρχής Προσφυγών, της επιτροπής που εξετάζει σε δεύτερο βαθμό τα αιτήματα ασύλου, καθώς η νομοθεσία δίνει σε όσους απορριφθεί το αίτημα το δικαίωμα να προσφύγουν κατά της απόρριψης.
Με δεδομένη πάντως την πίεση να υλοποιηθεί άμεσα η συμφωνία, παραμένει το ερώτημα αν θα μπορέσει να λειτουργήσει η διαδικασία ασύλου με όλες τις εγγυήσεις δίκαιης εξέτασης του αιτήματος, εγγυήσεις που καθιστούν χρονοβόρα τη διαδικασία, ή αν η διαδικασία θα καταλήξει να είναι επί της ουσίας διακοσμητική, προκειμένου να τηρούνται στα χαρτιά οι δεσμεύσεις για σεβασμό του διεθνούς δικαίου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Οι πρώτες «πράξεις» για την εφαρμογή της συμφωνίας των Βρυξελλών
