είναι καιρός να ξεριζώσουμε την κουλτούρα του βιασμού

Μέσα στην εβδομάδα έγινε μεγάλος ντόρος (κυρίως στα ξένα Μέσα) για την απόφαση της δίκης του Brock Turner, του βραβευμένου πολλά υποσχόμενου κολυμβητή που φοιτούσε στο Stanford, ο οποίος έτυχε να πιαστεί στα πράσα από δυο περαστικούς Σουηδούς, την ώρα που έχωνε τα δάχτυλά του στα γεννητικά όργανα ενός αναίσθητου κοριτσιού** πίσω από κάτι σκουπιδοτενεκέδες, έξω από ένα πάρτι.

Οι Σουηδοί ήταν αυτόπτες μάρτυρες, τον κράτησαν μέχρι να έρθει η αστυνομία, η κοπέλα μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο για όλες τις εξετάσεις, δεν υπήρχε αμφιβολία στη δίκη, ο Brock Turner καταδικάστηκε. Η ποινή του; 6 μήνες φυλάκιση. Θα εκτίσει τους 3. Δεν θέλω να πω εδώ ό,τι έχουν άλλοι ήδη πει, αλλά η υπόθεση είναι εμβληματική και αντιπροσωπεύει ακριβώς το πού βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή. Είναι μια στιγμή που έχει σημασία.

Αλλά πρώτα θέλω να σκεφτείς. Να σκεφτείς αν με το που το διάβασες σου πέρασαν απ’ το μυαλό: «βραβευμένος κολυμβητής; τι βλάκας, δεν χρειαζόταν να το κάνει αυτό για να γαμήσει,» «και Stanford ε; κρίμα το παιδί» «ωχ, αναίσθητη; ανεπίτρεπτο -α, έξω από πάρτι, άρα θα είχε πιει», «μήπως φλέρταραν/ φασώθηκαν νωρίτερα;» «αυτή τι φορούσε;» «είχε πάει μόνη της εκεί;» «γκόμενο είχε ή ψαχνόταν;»

Αν σκέφτηκες οτιδήποτε από τα παραπάνω, είσαι κι εσύ κομμάτι της κουλτούρας του βιασμού. Η κουλτούρα του βιασμού βασίζεται στο ότι όταν μια γυναίκα βιάζεται, είναι δική της ευθύνη. Ότι αυτή φταίει. Οι άντρες δεν μπορούν να τιθασεύσουν τις ορέξεις τους, είναι απόλυτα έρμαια των πρωτόγονων ενστίκτων τους και δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς, άρα οι γυναίκες είναι που πρέπει να προσέχουν, να μην ντύνονται προκλητικά, να μην προκαλούν γενικά, να κάθονται φρόνιμα, να είναι πάντα σε εγρήγορση και να δρουν προληπτικά, αν θέλουν να αποφύγουν το βιασμό. Αν δεν τα κάνουν αυτά, σημαίνει ότι «τα θέλει ο κώλος τους», άρα δεν πρόκειται για βιασμό. Τέλειο;

Οι έρευνες λένε ότι 1 στις 5 γυναίκες πέφτουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Η σεξουαλική κακοποίηση δεν είναι μόνο επίθεση και βιασμός από άγνωστο στο σκοτεινό δρομάκι, ενώ γυρνούσες από το φροντιστήριο, φορούσες φόρμα και είχες σακίδιο στην πλάτη. Δεν χρειάζεται να είσαι το «τέλειο θύμα», που δεν «προκάλεσε» με κανέναν τρόπο, και άρα άντε, πάει στο διάολο, το δέχεται η κοινωνία ότι βιάστηκες. Βιασμός είναι και πάρα-πάρα πολλά άλλα συμβάντα, που η κουλτούρα του βιασμού τα τοποθετεί σε γκρίζα περιοχή. Γι’ αυτό, οι περισσότερες δεν το αναφέρουν καν όταν συμβεί. Ακόμα κι αν δεν θέλουν να το σβήσουν απ’ τη μνήμη τους και να συνεχίσουν όπως-όπως τη ζωή τους σαν να μην είχε ποτέ συμβεί, ακόμα κι αν δεν ντρέπονται να το πουν, και πάλι σιωπούν.

Γιατί ξέρουν ότι οι άλλοι θα τις αντιμετωπίσουν σαν να φταίνε και θα τις κατηγορούν. Ξέρουν ότι τα δικαστήρια θα προσπαθήσουν να αποδείξουν τα πάντα, εκτός του ότι για κάθε βιασμό, φταίει ο βιαστής. Και, στο τέλος, ο βιαστής μπορεί να μείνει ατιμώρητος. Γιατί τα δικαστήρια δικάζουν όχι τους βιαστές, αλλά τις γυναίκες που βιάστηκαν.

Η υπόθεση του Brock Turner είναι σημείο-σταθμός. Είναι πολύ «μεγαλύτερη» από τον Brock Turner και από το κορίτσι που βίασε. Από τότε που ανακοινώθηκε η απόφαση, κάθε μέρα άνθρωποι φωνάζουν δημόσια, καταδικάζοντας την καταδίκη-κοροϊδία. Κάθε μέρα άνθρωποι μιλάνε, γράφουν, διαδηλώνουν, καταδικάζοντας την κουλτούρα του βιασμού. Όχι μόνο γυναίκες. Κι αυτό είναι σημαντικό. Άντρες, επιτέλους μιλάνε στους γιους τους όχι για το πώς θα «καταφέρουν» μια γκόμενα. Μιλάνε για συναίνεση. Επιτέλους, η συζήτηση έχει φτάσει στα προφανή.

Ακόμα και porn site (το Xhamster) έβαλε φίλτρο στην αναζήτηση του keyword “rape” και λέει «δεν βρέθηκε βίντεο, αν θες να δεις βιασμό, μάλλον χρειάζεσαι ψυχολογική υποστήριξη, μπες σ’ αυτό το λινκ». Ισχύει βέβαια ότι ο βιασμός είναι πολύ ψηλά στις φαντασιώσεις του κόσμου και ότι ναι, πρόκειται μάλλον για διαφημιστικό κόλπο, αλλά και πάλι, είναι *κάτι*. Είναι μια αλλαγή.

Πρόσφατα, στο Twitter, έγινε δημοφιλές το hashtag #WhenIwas. Το “when I was”, ακολουθούμενο από ηλικία, συγκέντρωσε τις ιστορίες χιλιάδων γυναικών που κακοποιήθηκαν με κάποιο τρόπο σεξουαλικά σε πολύ νεαρή ηλικία. Καταγράφηκαν μαρτυρίες από 6 χρονών. Αλλά εδώ μιλάω εγώ.

Όταν εγώ ήμουν 9 ετών, λοιπόν, απέκτησα στήθος (και έμεινα κοντή). Στα 12 είχα το σώμα που τα σημερινά πρότυπα ομορφιάς θεωρούν τέλειο. Ακόμα λεπτό, ανέγγιχτο απ’ το χρόνο, ούτε ίχνος ραγάδας και κυτταρίτιδας, μέση δαχτυλίδι, στήθος μεγάλο αλλά στητό, οπίσθια που κοίταζαν τον ουρανό. Για ένα καλοκαίρι, σχεδόν κάθε φορά που έβγαινα από το σπίτι, μου μιλούσαν στο δρόμο, μου κόρναραν, μου αναβόσβηναν φώτα, με ακολουθούσαν. Μπορεί να μην έμοιαζα 12. Αλλά σίγουρα δεν έμοιαζα πάνω από 15.

Στα 15 μου, ένας κύριος γύρω στα 60 με ρώτησε «πόσα θες;» Στα 16, ένα βράδυ γυρνούσα απ’ το Χαλάνδρι, είχα χάσει το τελευταίο λεωφορείο αλλά ήμουν με φίλους, είχα να περπατήσω μόνη μόνο 5-10 λεπτά, άλλες εποχές, ήσυχη γειτονιά, δεν φοβόμασταν, πάντως περπατούσα γρήγορα και δυναμικά, με το κεφάλι κάτω, όπως μου είχαν μάθει. Ήμουν στο δρόμο μου, λίγο πιο κάτω. Ένα αυτοκίνητο σταμάτησε δίπλα μου, κάποιος βγήκε κι άρχισε να περπατάει πλάι μου, ο οδηγός ήταν άλλος, το αυτοκίνητο συνέχιζε αργά, στο ρυθμό των βημάτων μας, με ανοιχτή την πίσω πόρτα, κι ο τύπος άρχισε να μου μιλάει. Δεν μιλούσα, δεν τον κοιτούσα, απλά περπατούσα. Άρχισε να μου λέει τι ωραία θα περάσουμε, να μου περιγράφει τι θα κάναμε, να μου λέει ότι τέτοια ώρα ένα κορίτσι έξω, κάτι θέλει. Η μισή είχα παγώσει και δεν μπορούσα να αντιδράσω, η άλλη μισή ντρεπόμουν να φωνάξω. Φτάσαμε σχεδόν έξω από την πολυκατοικία μου και είπε «μπορώ να σε ρίξω τώρα εδώ στο πίσω κάθισμα, και κανείς δεν θα το μάθει». Και τότε έτρεξα. Και η εξώπορτα ήταν ανοιχτή, και πρόλαβα και μπήκα.

Ήμουν 24, νομίζω, σ’ ένα πάρτι στο Ακρωτήρι, δεν θυμάμαι πώς και τι, έπρεπε να φοράμε τιρκουάζ, και όλο το βράδυ, τα ποτά ήταν δωρεάν. Γνώρισα κάποιον, γνωστός γνωστών, είχα πιει, φιλιόμασταν, θυμάμαι την Αδερφή μου στο τέλος να με τραβάει να φύγουμε, ανταλλάξαμε τηλέφωνα, μιλήσαμε μες στην εβδομάδα, ήθελε να κανονίσουμε για Σάββατο βράδυ. Ήμουν μικρή. Είπε ότι το σπίτι φίλου του είναι άδειο κι έχει τα κλειδιά, είπε ότι ο ίδιος δεν θέλει να πιει πάλι, λέω προτιμώ να βγω, λέει αλήθεια είναι κομμάτια, να πάω ν’ αράξουμε, λέω ότι δεν θέλω καθόλου, επιμένει, επιμένω, λέει τότε ΟΚ, άλλη φορά, λέω εντάξει, δεν ήταν μακριά, θα πάω. Μένει κι αυτός κοντά, είπαμε, γνωστός γνωστών, έρχεται να με πάρει και πάμε. Και καθόμαστε στο ξένο σπίτι. Και δεν έχουμε τίποτα να πούμε. Και αρχίζει να με πιέζει να πηδηχτούμε. Προσπαθούσε να με πείσει για ώρες. Παρακαλούσα να μ’ αφήσει να φύγω, αλλά δεν ούρλιαζα. Δεν ήθελα να φανώ μη-πολιτισμένη. Κι ας με απείλησε ότι ή θα κάνω κάτι εγώ με τη θέλησή μου, ή θα μου το κάνει εκείνος. Κι έκανα. Με γύρισε σπίτι, είπε ότι θα με πάρει τηλέφωνο, κλείστηκα στο δωμάτιό μου κι έκλαιγα. –Και με πήρε τηλέφωνο λίγες μέρες μετά, να ξαναβγούμε. Δεν το πίστευα.

Στα… 33 μου, νομίζω, γνώρισα κάποιον στο γυμναστήριο. Δίδασκε πολεμικές τέχνες σε παιδάκια. Μετά από το μάθημα έκανε κι ο ίδιος γυμναστική, τότε ήταν που τον έβλεπα εγώ, είχαμε το ίδιο πρόγραμμα, 3 φορές την εβδομάδα βλεπόμασταν και λέγαμε μαλακίες, αλλά η σεζόν τέλειωνε, τα παιδάκια θα πήγαιναν διακοπές, θα έφευγε κι εκείνος και θα πήγαινε να δουλέψει αλλού. Μου είπε να βγούμε. Είπα ΟΚ. Και βγήκαμε. Και μετά πήγαμε σπίτι. Και με πονούσε. Και του είπα να σταματήσει. Και μου είπε να περιμένω. Και του φώναξα. Και τον παρακάλεσα. Είπε «δεν θα μου πάρει πολύ ακόμα, κάνε υπομονή». Και τι να κάνω, το υπέμεινα. Ένα τέταρτο μετά ζήτησε επανάληψη, κι ήταν η πρώτη φορά που είπα «σήκω φύγε», κατηγορηματικά.

Το Νοέμβριο (αυτόν που πέρασε, το 2015), ήταν Κυριακή βράδυ, γύρω στη 1. Είχα φάει, έβλεπα ταινία, άβαφτη, με χνουδωτή ρόμπα, πάπλωμα, είχα πάρει και mesulid γιατί πονούσα από περίοδο. Μου μιλάει στο τσατ Αστείο Αγόρι, στο οποίο 5 χρόνια πριν είχα μεγάλη αδυναμία, βγαίναμε για 4 μήνες όσο «κανονικά» γινόταν ενώ τον περνούσα 11 χρόνια, με βόλτες, παρέες, χορό, ποτά, εκδρομές, γενικά μεγάλη χαρά. Από τότε είχαμε βγει αρκετές φορές ξανά, κυρίως φιλικά, του έχω δώσει πολλές συμβουλές για γκομενικά. Πλέον δεν τον γούσταρα αλλά ήταν παραπάνω από απλός φίλος, ήταν δικός μου άνθρωπος. Λέει θέλει να με δει. Του λέω να το ξεχάσει, μόνο ένα απ’ τα δεδομένα μου να ίσχυε και πάλι δεν θα ‘παιζε, και τέτοια ώρα Κυριακή, και άβαφτη, και αδιάθετη, και να έχω φάει ό,τι υπάρχει και δεν υπάρχει -δεν υπάρχει καμία περίπτωση. Επιμένει, δεν είναι καλά, θέλει να μου μιλήσει. Επιμένω κι εγώ, αποκλείεται, αν θέλει να πάρει τηλέφωνο να μου τα πει. Όχι, με παρακαλεί. Δεν είναι καλά, θέλει να με δει.

Και σκέφτομαι εκείνη την ώρα τη ρημάδα την Ψυχοθεραπεύτρια: «Ειρήνη σου στερείς τα μικρά απολαυστικά πράγματα στη ζωή», «Ειρήνη δεν κάνεις ποτέ σου τίποτα αυθόρμητο», «Ειρήνη δεν αφήνεις κανέναν να σε πλησιάσει», «Ειρήνη πρέπει να επανεξετάσεις τα όριά σου, να γίνεις πιο ελαστική». «ΟΚ, του λέω, έλα». Μου λέει ότι σε δυο λεπτά θα είναι σπίτι μου, είναι δίπλα. Έβαλα φόρμα και μάζεψα τα ψίχουλα. Και ήρθε. Για μια ώρα με ρωτούσε τα δικά μου -που δεν είχα δικά μου, άρχισα να λέω για δουλειά, τέτοια κατάντια- και κάθε πέντε λεπτά του έλεγα να μου πει εκείνος τι τον απασχολεί. Όταν τέλειωσα τα δικά μου, ο Χρήστος ήρθε πάνω μου κι άρχισε να με φιλάει. Είπα «όχι». Με αγνόησε. Ξαναείπα «όχι, σταμάτα». Είπα «όχι» πάρα πολλές φορές. Δεν ούρλιαξα. Ήταν ο Χρήστος μου. Ήταν τρομερά οικείος. Μα ο Χρήστος μου είναι πολύ καλό παιδί, μου έλεγα. Τον λατρεύεις το Χρήστο σου. Αλλά έλεγα «όχι». Ξανά και ξανά. Και συνέχιζε. Του είπα να φύγει πάρα πολλές φορές, στο τέλος με άκουσε, είπε «συγγνώμη που δεν πέρασες καλά», κι έφυγε.

Θυμάμαι που το ίδιο βράδυ –που δεν προσπάθησα καν να πέσω να κοιμηθώ, ήταν αδύνατον- περιέγραψα σε κάποιον στο τσατ το σκηνικό. Μου είπε «έλα τώρα, τον φώναξες σπίτι σου 1 η ώρα τη νύχτα και ήταν πρώην σου, αποκλείεται να μην ήθελες». Με «πίστεψε» μόνο αφού περιέγραψα ότι ήμουν πρώτη μέρα αδιάθετη, ότι χρειάστηκε να πετάξω τα σεντόνια, ότι ακόμα κι οι τοίχοι και το πάτωμα ήταν γεμάτα αίματα. Μάλλον με πίστεψε επειδή εκείνος το έβρισκε πολύ αηδιαστικό και θεώρησε ότι αποκλείεται να μην το έβρισκα κι εγώ.