11:40 | 20 Νοε. 2016 | tvxs
Ελένη Καρασαββίδου
Η ίδια η Αστική Δημοκρατία υπήρξε ένας ακόμη Φράνκεσταιν. Παιδί της πιο αιματηρής κι όμως προσοδοφόρας για τους επιζήσαντες επανάστασης που γνώρισε ποτέ ο κόσμος, δημιουργήθηκε στα μέτρα των δυτικοευρωπαικών ελίτ και της δικής τους (όχι ψεύτικης, μα πάντως ούτε ουδέτερης) εκδοχής για την αρχαία ελληνική ιστορία και φιλοσοφία.
100% Off C++ Starter
Claim Your Very Own Starter Edition Now and Start Building Your Apps!
Ο ιδιώτης προσπάθησε σιγά σιγά να εδραιωθεί μεταμφιεσμένος ως πολίτης όμοια με την παλιό σύστημα των Μεσαιωνικών συντεχνιών, με νέα κριτήρια ένταξης και συνοχής, που προσπάθησε σιγά σιγά να εδραιωθεί μεταμφιεσμένο σε Δημοκρατία. Η ίδια η Δημοκρατία, όπως και κάθε έννοια, δεν είναι ούτε ακίνητη ούτε συνεκτική. Κι αν θέλουμε σήμερα να την υπερασπιστούμε απέναντι στις στρεβλώσεις της θα πρέπει να την εξετάσουμε σοβαρά.
Αν δεν αναλύσουμε το περιεχόμενο της δημοκρατίας όπως αυτό έχει εξελιχθεί από τον 19ο αιώνα ως σήμερα (και τα 4 είδη της όπως εξελίχθηκαν ως κανονιστικές θεωρίες/απόπειρες στον χρόνο, την αντιπροσωπευτική/φιλελεύθερη, την συμμετοχική/φιλελεύθερη, την διαλογική και την κονστρουκτιβιστική) δεν θα καταλάβουμε γιατί αυτό που βιώνουμε σήμερα δεν είναι παρά ένα υβριδικό μείγμα δημοκρατικότητας κι αντιδημοκρατικότητας.
- Διαβάστε το πρώτο μέρος: Ο πατριωτισμός παραμένει το καταφύγιο των καθαρμάτων (Με αφορμή τον Τραμπ)
Για να αποστερεί από τη μάζα των πολιτών την πολιτική βούληση, καθιστώντας τους χειραγωγήσιμους και αιωνίως παθητικά διαμαρτυρόμενους θεατές, (μετακινούμενη παρόλα αυτά άλλοτε περισσότερο προς τον φιλελεύθερο πόλο της, κι άλλοτε προς το εξισωτικό της όριο) χρησιμοποίησε μεταλλαγμένο αυτό που δήθεν κατάργησε: τον Μεσαιωνικό μυστικισμό, βαθύ ανταγωνιστή του κυρίως αρχαιοαθηναϊκού (και όχι αρχαιοελληνικού αφού δεν ήταν ένα πολίτευμα γενικευμένο) Δήμου, που επιβίωσε στην «αυτονόητη» απαίτηση πχ για κάποια θέματα να μην υπάρχουν δημόσιες συζητήσεις.
Δεν είναι μόνο η άμυνα μιας ομάδας ή ενός μηχανισμού που ακυρώνει την δημοκρατία, είναι πάνω από όλα ένα πολιτικό διακύβευμα που έχει ως στόχο να μην μορφώσει πολιτικά την βούληση και να αποτρέψει την δημιουργία ενός δημόσια δραστήριου σώματος. Όπως σωστά επισημαίνει ο Ανιόλι στην μετάλλαξη της Δημοκρατίας, ένας ήδη χειραγωγημένος λαός τέτοιου είδους θα ζητήσει από μόνος του την εσωτερική διευθέτηση τέτοιων ειδικών θεμάτων (συγκρούσεων που τον αφορούν στην πραγματικότητα) και θα δείξει κατανόηση για την μυστικότητα και την περιφρόνηση του δημοσίου σώματος ακόμα κι όταν κάθε θέμα αφορά πρώτα και κύρια τις ζωές που κρύβονται πίσω από την φράση δημόσιο σώμα, δηλαδή τις ζωές τις δικές του.
Ή όπως είπε και ο Pareto περιγράφοντας κυνικά τον πατερναλισμό (ή και ματερναλισμό πότε πότε πια, ως εκδοχή του πατερναλισμού όμως) όλων στο βάθος των έως τώρα πολιτευμάτων: «Η αναγκαιότητα είναι όχι τόσο να εμποδίζεται το κακό αλλά μάλλον να εμποδίζεται γίνει γνωστό το κακό».
Κι όμως, το αστικό σύνταγμα στην αρχική του μορφή άφηνε τον δρόμο ανοιχτό. Με το γενικευμένο δικαίωμα ψήφου έφερνε στις μάζες την κατοχή πολιτικής δύναμης, παίρνοντας ένα επικίνδυνο για τον εαυτό του και ελπιδοφόρο για το σύνολο της ανθρωπότητας, «ρίσκο». Αυτό έκανε σημαντικούς πολιτικούς αναλυτές εκείνου του καιρού να πάρουν θέση είτε εκ δεξιών, όπου ο M. Burkhardt έβλεπε την εισαγωγή της γενικής ψήφου σαν έγκριση του κράτους για διαρκή επανάσταση, είτε εξ αριστερών με την μεγάλη ελπίδα του Harold Laski για την δημιουργία μιας πλατιάς κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που θα έδινε στα σοσιαλιστικά κόμματα την δυνατότητα για μια επανάσταση με κοινωνική συναίνεση «revolution by Consent». Ώσπου ο Weber, θυμίζοντας τι εστί στ’ αλήθεια consensus και ποιος την χειρίζεται στα σύγχρονα κράτη, γείωσε τους φοβικούς ή τους αιθεροβάμονες στην πραγματικότητα και ησυχάσαμε.
Χαρακτηριστικό της νέου τύπου πολιτικής και κοινωνικής ασφυξίας βιώνουμε είναι πως η εξημέρωση του «απέξω» (θυμίζοντας πως οι σέχτες λίγο διαφέρουν ουσιαστικά από τις διαδικασίες της εσωομάδας των αρχέγονων κοινοτήτων) έγινε με μοναδικό όρο την κατάργηση του, δημιουργώντας μια πολύ βολική, πολύ κυνική στο βάθος, ανεκτικότητα που δεν ήταν ανεκτικότητα ακριβώς αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις πολιτική ορθότητα. Η πολυχρωμία, πολύτιμη μα επιφανειακή, θύμιζε πως εξημέρωση σήμαινε αφομοίωση με την εξουσία, όπως η συμμετοχή σε αυτήν και τα καλούδια της είχαν έναν όρο: Την ουσιαστική παραίτηση από την αντιπολίτευση. Και σε μακρο και σε μικρο επίπεδο. Και σε συλλογικό και σε ατομικό. Οι ανούσιοι διάλογοι πολιτικών αντιπάλων από τις εκλογές στην Αμερική μέχρι την χώρα μας μαρτυρούν την έλλειψη εναλλακτικού ορίζοντα, όχι γιατί δεν υπάρχει, αλλά γιατί έχει συρρικνωθεί η δυνατότητα να βλέπουμε τον ορίζοντα όλον.
Στην πραγματικότητα κανείς δεν μπορεί να υπερβεί τα όρια που θέτουν οι θεσμοί και να μείνει ατιμώρητος… Ακόμη και σήμερα. Η ατιμωρησία των δήθεν άγριων προέρχεται από το ό,τι δεν διαφέρουν από την εξουσία που επαγγέλλονται πως θα καταργήσουν. Την μιμούνται και την αναπαράγουν βοηθώντας την να «φυσιολογικοποιηθεί» (Hall) ως δίπολο βίας και καταστολής στα μυαλά των ανθρώπων. Κι όσοι «θνησιγενείς ποιητές» αναλίσκονται σε μια μάταιη προσπάθεια να δημιουργήσουν ομορφιά σ’ έναν μεταβαλλόμενο κόσμο βαρβάρων (βλ. Williams) συντρίβονται θυμίζοντας πως το αληθινά άγριο, το έξω από αυτό το παιχνίδι ή έστω με μια δυνατότητα δραπέτευσης, πρέπει να δαμάζεται. Αλλά δαμάζεται στ’ αλήθεια;
Διαβάστε αύριο: Πώς από το χάος θα γεννηθεί ο Σύγχρονος Προμηθέας
* Κεντρική Φωτό – πίνακας: Renato Guttuso, The Massacre 1943
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ…
Η αριστερά στην εποχή των μεταλλαγμένων
Γιατί ουρλιάζουν όλοι αυτοί μπαμπά;
