– Τι αφορά το δημοψήφισμα – Τα σενάρια για την επικράτηση του “όχι” – Ποιοι είναι υπέρ των αλλαγών και ποιοι όχι – Τι έταξε ο Ρέντσι στο παρά πέντε του δημοψηφίσματος – Οι κάλπες άνοιξαν στις 7:00 θα κλείσουν τις 23:00 τοπική ώρα (από τις 8:00 ως τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας)
4-12-2016 – 12:34μμ | αλτσαντιρι
Οι Ιταλοί προσέρχονται σήμερα στις κάλπες για ένα κρίσιμο δημοψήφισμα που συγκεντρώνει τα βλέμματα όλης της Ευρώπης και παράλληλα προκαλεί ανησυχία. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα μπορούσε να προκαλέσει την παραίτηση του πρωθυπουργού της Ιταλίας, Ματέο Ρέντσι και όπως υποστηρίζουν ορισμένοι αναλυτές, να απειλήσει τη βιωσιμότητα του ευρώ.
Σε ποια ζητήματα θα τοποθετηθούν οι Ιταλοί;
Μια σειρά μεγάλων αλλαγών στο ιταλικό πολιτικό σύστημα τίθενται σε ψηφοφορία με το δημοψήφισμα. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις, που θα επηρεάσουν το ένα τρίτο του ιταλικού Συντάγματος, έχουν ήδη εγκριθεί από τη Βουλή, με μικρή διαφορά όμως και κατά συνέπεια θα πρέπει να επικυρωθούν από το δημοψήφισμα.
Στο υπάρχον πλαίσιο, που δημιουργήθηκε το 1948, εντάσσονται δύο κοινοβουλευτικά σώματα αποτελούμενα από απευθείας εκλεγμένους βουλευτές, η Γερουσία και η Βουλή των Αντιπροσώπων. Και τα δύο σώματα έχουν ίση εξουσία και απαιτείται η έγκριση και των δύο για την εισαγωγή ενός νομοσχεδίου. Για παράδειγμα, ο νόμος που έδινε τα ίδια δικαιώματα σε παιδιά που γεννήθηκαν εκτός γάμου, πήρε έγκριση μετά από 1.300 ημέρες.
Υπό τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις, η Γερουσία θα χάσει σχεδόν εξ’ολοκλήρου την εξουσία της ενώ ο αριθμός των μελών της θα μειωθεί από τα 315 στα 100 μέλη και οι εναπομείναντες γερουσιαστές δεν θα εκλέγονται πλέον απευθείας. Αντίθετα, τα 100 μέλη της θα ορίζονται από περιφερειακά συμβούλια, ενώ αρκετοί δήμαρχοι θα μπορούν να υπηρετούν ως γερουσιαστές.
Αν η καμπάνια του «ναι» επικρατήσει, τότε οι περισσότεροι νόμοι θα μπορούν να περνούν, όπως και ο προϋπολογισμός, από τη Βουλή των Αντιπροσώπων χωρίς την έγκριση της Γερουσίας, γεγονός που πρόκειται να καταστήσει ευκολότερη τη διαδικασία. Η Γερουσία θα έχει εξουσία μόνο επί πολύ σημαντικών ζητημάτων, όπως οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις και η επικύρωση ευρωπαϊκών συνθηκών.
Πρόκειται για ένα μάλλον περίπλοκο ζήτημα επί του οποίου καλούνται να αποφασίσουν οι Ιταλοί, την ώρα που οι δημοσκοπήσεις πέρα από ένα σαφές προβάδισμα του «όχι», δίνουν και μεγάλο ποσοστό αναποφάσιστων, περίπου το ένα τέταρτο των ψηφοφόρων. Όπως έχει πει ο Ρέντσι, αυτοί είναι που τελικά θα καθορίσουν το αποτέλεσμα.
Τα σενάρια για την επικράτηση του «όχι»
Φυσικά, η Ιταλία δεν αποφασίζει για την έξοδο από το ευρώ ή την Ε.Ε. και δεν μπορεί να υπάρξει σύγκριση με το Brexit. Ωστόσο, αν επικρατήσει το «όχι» θα υπάρξουν επιπλοκές. Καταρχάς, ο Ρέντσι έχει δηλώσει πως θα παραιτηθεί. Ο ίδιος εξελέγη με την δέσμευση για μεταρρυθμίσεις, να βγάλει την Ιταλία «από τον βάλτο» και να οικοδομήσει μια ισχυρή κεντροαριστερή πλειοψηφία. Η ήττα λοιπόν, θα ερμηνευτεί υπό το πρίσμα αυτό και θα εκληφθεί ως μεγάλο πλήγμα στην πολιτική του.
Επίσης, η απόρριψη της ατζέντας του, όπως η νίκη του Brexit και η εκλογή Τραμπ, θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως επικράτηση του λαϊκισμού έναντι του κατεστημένου. Αν επικρατήσει το «όχι» και παραιτηθεί ο Ρέντσι, μια μεταβατική κυβέρνηση θα αναλάβει μέχρι την διενέργεια πρόωρων εκλογών.
Στη νέα εκλογική αναμέτρηση αναμένεται το Κίνημα των Πέντε Αστέρων να καταγράψει μεγάλα κέρδη, ωστόσο ο λόγος που ανησυχούν οι αναλυτές είναι λόγω του αιτήματος του κόμματος για ένα δημοψήφισμα με ερώτημα το ευρώ.
Όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, ούτε ο κίνδυνος αποχώρησης της Ιταλίας από την ευρωζώνη άμεσος. Προηγουμένως θα πρέπει να υπάρξει μια συνταγματική τροπολογία κι ένα δημοψήφισμα. Μπορεί στη χώρα ο ευρωσκεπτικισμός να κερδίζει έδαφος όμως δεν καταγράφεται συναίνεση για αποχώρηση από το ευρώ. Το δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για τους απογοητευμένους Ιταλούς να εκφράσουν την δυσαρέσκειά τους απέναντι στις πολιτικές Ρέντσι και την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα.
Ποιοι τάσσονται με το «ναι»
Ο Ρέντσι και το Δημοκρατικό Κόμμα, με λίγες εξαιρέσεις, τάσσεται υπέρ του «ναι» στο δημοψήφισμα όπως και μεγάλες επιχειρήσεις. Οι μεγάλες βιομηχανίες θεωρούν πως η Ιταλία θα καταστεί πιο σταθερή ενώ θα μπορέσουν μέσω της κυβέρνησης να προωθήσουν αλλαγές στη φορολογία και στα εργασιακά.
Ποιοι τάσσονται με το «όχι»
Η πλειοψηφία, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις συντάσσεται με το «όχι». Κάποιοι συνταγματολόγοι θεωρούν πως οι αλλαγές στο Σύνταγμα μεταφέρουν περισσότερες εξουσίες στον Ρέντσι ενώ πιστεύουν ότι θα διαταραχθούν οι πολιτικές ισορροπίες που επιτεύχθηκαν το 1948 από ανθρώπους που βίωσαν τον φασισμό.
Όλοι οι πολιτικοί αντίπαλοι του Ρέντσι, τόσο η Αριστερά όσο και η Δεξιά, τάσσονται κατά της συνταγματικής αναθεώρησης, κυρίως επειδή θέλουν να προκαλέσουν την παραίτηση Ρέντσι.
Ποιο θα είναι το πολιτικό μέλλον του Ρέντσι;
Ο Ρέντσι έχει δηλώσει πως θα παραιτηθεί αν χάσει το δημοψήφισμα. Δεν έχει πει όμως κάτι παρόμοιο για την ηγεσία του κόμματος. Κατά συνέπεια το πολιτικό του κεφάλαιο θα εξακολουθήσει να είναι σε ισχύ αφού προδικάζεται πως θα κατέβει, εκ νέου, ως υποψήφιος στις πρόωρες εκλογές της νέας χρονιάς.
Ο Ρέντσι, ως έμπειρος πολιτικός, ακόμη και στο «παρά πέντε» του δημοψηφίσματος προέβη σε καίριες αποφάσεις που στοχεύουν στην ευρύτερη συναίνεση συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων.
- Ξεκλείδωσε τις αυξήσεις σε μισθούς δημοσίων υπαλλήλων μετά από επτά ολόκληρα χρόνια, ελπίζοντας σε μια μεταστροφή των εργατικών συνδικάτων προς το «ναι»
- Προχώρησε σε αυξήσεις στις συντάξεις, με πρόβλεψη στον προϋπολογισμό του 2017 για 6,8 δισ. Τα επόμενα τρία χρόνια
- Δεσμεύθηκε για περισσότερα κονδύλια για την δημόσια υγεία
- Καταργεί την αντιδημοφιλή υπηρεσία Equitalia, που είναι επιφορτισμένη με την είσπραξη φόρων ενώ πρότεινε την μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων στο 24% από το 27,5%
- Δεν πήρε θέση για τις εμπορικές διατλαντικές συμφωνίες όπως η TTIP και η CETA τη στιγμή που οι ευρωπαίοι ομόλογοί του έκαναν καμπάνια υπέρ τους
Πως θα επηρεάσει το τραπεζικό σύστημα της χώρας το δημοψήφισμα;
Καταγράφεται μια αυξημένη ανησυχία για την πολιτική αναταραχή που θα επιφέρει το δημοψήφισμα που θα μπορούσε να οδηγήσει στην αναστολή της σχεδιαζόμενης ανακεφαλαιοποίησης των ιταλικών τραπεζών. Ο τραπεζικός τομέας από την ημέρα του Brexit έχει καταγράψει απώλειες της τάξης του 20%, κυρίως επειδή οι επενδυτές ανησυχούν για το αποτέλεσμα.
