Ελένη Καρασαββίδου
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη «ντροπή» για έναν άνθρωπο αν στο τέλος της ζωής του η μόνη απόδειξη πως έζησε είναι τα χρόνια του, έγραψε ο Σενέκας… Η Λόρα Χέρσι δεν έζησε πολλά χρόνια. Αλλά θύμισε πως η αξία της κάθε ζωής μετριέται με τις στιγμές που προσπαθείς να πράξεις κάτι άξιο λόγου, όχι με τα χρόνια που επιβιώνεις.
Γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1962 στο Κολοράντο των ΗΠΑ και πέθανε 47 χρόνων. Υπήρξε αρθρογράφος, ποιήτρια, ακτιβίστρια υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, φεμινίστρια, μητέρα ενός κοριτσιού, έμεινε στο πλευρό της συντρόφου της για πάνω από 20 χρόνια, σπούδασε νομικά, έγραψε βιβλία κι εκλέχθηκε δημοτική σύμβουλος.
Υπήρξε και παραπληγική! Καθηλωμένη σε αναπηρικό αμαξίδιο από τη γέννησή της, η Χέρσι δεν άφησε ποτέ την ατυχία να την καταβάλει. Κι ακόμα περισσότερο, δεν άφησε ποτέ τις κοινωνικές προλήψεις για την αναπηρία να την περιορίσουν ως άτομο και ως πολίτη.
Η αναπηρία, άλλωστε, πέρα από τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά της κάθε περίπτωσης, δεν είναι ποτέ ουδέτερη, αλλά επηρεάζεται άμεσα από ταξικές δυνατότητες και από τις προκαταλήψεις κάθε πολιτισμού και κάθε καιρού. Η αναπηρία που βιώνει ο Hawking π.χ. δεν είναι ίδια με την ίδιου τύπου αναπηρία που βιώνει ένας προλετάριος στο Αλγέρι…
Αλλά όλες συναντιούνται μ’ εκείνο το περίεργο μείγμα απρόσωπου, αποσπασματικού οίκτου, που, εφησυχάζοντας συνειδήσεις ημών των υπολοίπων και παθητικοποιώντας τους ίδιους και τις αναπαραστάσεις τους για τον εαυτό τους (αφού δεν τους συγκροτεί καν ως αντίπαλο αλλά ως ουσιαστικά αόρατο πόλο), στερεί από τα άτομα με αναπηρία τη δυνατότητα να συγκροτηθούν ως πολίτες.
Καθώς γιορτάσαμε την Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το παράδειγμα ανθρώπων όπως η Χέρσι που παρακάμπτουν τις κούφιες επίσημες ρητορικές των εκπροσώπων μιας πλειοψηφίας ενταγμένων στην ιεραρχία και στη φενάκη της αθανασίας τους, αλλά και τις βολικές ανοησίες όσων έχουν προτεραιότητα να απενοχοποιηθούν και όχι να δράσουν πραγματικά, δηλαδή να αφήσουν «αποτύπωμα», αποκτά βαθιά πολιτική, με την αρχαιοελληνική έννοια, σημασία.
Αλλωστε, διανοούμενος που δεν γράφει κάτι που να αξίζει να γίνει πράξη ή να εμπνέει, που δεν γράφει τίποτε που να αξίζει να διαβαστεί, και ακτιβιστής που δεν κάνει τίποτε που μπορεί να γεννήσει μια σκέψη δεν κάνει τίποτε που να αξίζει να γίνει (Faun).
Η Χέρσι δεν περίμενε να τη χτυπήσουν φιλικά στον ώμο ή να τη θυμηθούν κάθε 4 ή 5 χρόνια, δεν ανέθεσε τη φωνή της σε άλλους, ούτε παρέδωσε την ευθύνη της, μολονότι θα μπορούσε να κρυφτεί πίσω από τις αντικειμενικές δυσκολίες, σε «θεάρεστους» φορείς και οργανισμούς.
Δρώντας σε επίπεδο γειτονιάς, πήγαινε για χρόνια -μαζεύοντας συλλήψεις από την αστυνομία- με το καροτσάκι της και στεκόταν μπροστά σε στάσεις λεωφορείων, ώσπου κατάφερε να γίνουν τα λεωφορεία προσβάσιμα και αυτό εξαπλώθηκε και σε άλλες χώρες. Κανονικά κάθε λεωφορείο που έχει αναβατήρα, στη χώρα μας και αλλού, θα έπρεπε να τη μνημονεύει…
Δρώντας σε κεντρικό επίπεδο, πέτυχε υγιείς πέρα από την αναπηρία τους ανάπηροι να έχουν το δικαίωμα στην υιοθεσία. Και πάνω απ’ όλα, κάνοντας χιλιάδες «μικρές» δράσεις, όπως όλοι οι αληθινοί ήρωες (αυτοί που «προχωρούν στα σκοτεινά»), δράσεις που θα εμπνέουν για πάντα, θύμιζε ότι η πραγματική πολιτική δράση όλων μας αρχίζει την επομένη των εκλογών και τελειώνει την προηγουμένη. Και απορρίπτοντας τις βολικές και καθόλου ουδέτερες επίσης, σε σχέση με τον τρόπο ζωής που «πρέπει» να επιλέξουμε, ατάκες για τους λόγους που πρέπει εμείς οι άνθρωποι να είμαστε περήφανοι και περήφανες, διακήρυξε στο πιο γνωστό της ποίημα: Την περηφάνια σου την αποκτάς δρώντας!
Αν δεν είσαι περήφανος για το ποιος είσαι/για το τι λες/για το πώς δείχνεις/ Αν κάθε φορά που σταματάς για να αναλογιστείς τον εαυτό σου δεν σε βλέπεις λουσμένη στο χρυσαφένιο φως/ μην εγκαταλείπεσαι!/…/ Μπορείς να αποκτήσεις περηφάνια πράττοντας/…/ Μπορείς να προσθέσεις τη φωνή σου/ όλη νύχτα στις φωνές/ των 150 γύρω από μια φυλακή/ Που μέσα της κρατά τους αδερφούς σου….. ή μπορεί να ‘σαι στη φυλακή μέσα/ νιώθοντας τον κύκλο απέξω./…/ Μπορείς να μιλήσεις για την αγάπη σου/ σε έναν φίλο δίχως φόβο/ μπορείς να βρεις κάποιον ή κάποια που θα σε ακούσει δίχως να σε επικρίνει γι’ αυτήν ή να σε φοβηθεί/ για πρώτη φορά ίσως… Κανείς από από αυτούς τους τρόπους δεν είναι εύκολος/…./ Αλλά αποκτάς περηφάνια/ προσπαθώντας…
(You Get Proud by Practicing, Laura Hershey)
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: