thegreekcloud | 02.03.2017 | 20:20
Από μαθητής ακούω ότι δεν υπάρχει κράτος, ελληνικό βεβαίως, και ότι δεν είμαστε λαός αλλά μάλλον πρόβατα ή τσακάλια — κοπάδι ή αγέλη πάντως.
Οι ερμηνείες του φαινομένου αυτού συζητιόντουσαν αρχικά στις εκθέσεις ιδεών, στα καφενεία και στο Ζάππειο· κατόπιν αναλύονταν διεξοδικά στα μπλογκ και την τελευταία επταετία στα κανάλια, στον Τύπο και στα σοσιαλμήντια. Οι ερμηνείες περιελάμβαναν τις εξής:
- Τετρακόσια χρόνια Οθωμανοί (των οποίων το κράτος δεν ήτανε λιγότερο κράτος από την Αυστρο-Ουγγαρία, όμως laisse tomber).
- Βυζαντινισμός και Ορθοδοξία (όπως η Ρωσία και, πιο κοντά στη δική μας κλίμακα, η Ρουμανία;).
- Μεσογειακή ραστώνη (όπως Ισραήλ, Καταλονία κτλ;).
- Κουλτούρα ανομίας και του τζάμπα, μεταπολιτευτικός σοβιετισμός (δοξασία ανθρώπων που προφανώς διακτινίστηκαν στην Ελλάδα το 2004).
Δεν λέω ότι οι παραπάνω ερμηνείες είναι εντελώς για τα μπάζα. Μιλώντας για μπάζα, η απόρριψή τους όπου να ‘ναι, όπως και τα αυθαίρετα, η απουσία κτηματολογίου ή το διαρκές κάζο με τους ΧΥΤΑ, είναι μέρος πολιτικής του κράτους ή, καλύτερα, πολιτικής διαδοχικών κυβερνήσεων: η μυθική “διάχυτη ανομία” ποτέ δεν επεκτάθηκε λ.χ. στη δημιουργία σοβαρού οργανωμένου εγκλήματος, στη συστηματική κλοπή ηλεκτρικού ρεύματος κτλ. Επειδή “διάχυτη ανομία” δεν υπήρξε ποτέ: το ελληνικό κράτος ξέρει και να επιβάλλεται και να επεμβαίνει και να αστυνομεύει και να σωφρονίζει (ακόμα και να εισπράττει) όταν αυτό συμφέρει το πολιτικό προσωπικό του και τις ελίτ του — όπως και κάθε κανονικό κράτος.
Οι παραπάνω ερμηνείες δεν είναι λοιπόν εντελώς για τα μπάζα. Αλλά αναρωτιέμαι γιατί ποτέ δεν άκουσα τις κάτωθι ερμηνείες περί το γιατί δεν υπάρχει κράτος:
- Σύμπηξη κράτους υπό την καθοδήγηση Βαυαρών (…) ευγενών σε έναν χώρο πολύμορφο πολιτισμικά και όλο γεωγραφικούς θύλακες: κράτος οθνείο και εσωτερικά αποικιοκρατικό.
- Μεταρρύθμιση του κράτους πολλάκις κατά τα πρότυπα του γαλλικού εθνικού κράτους, πάντοτε συγκεντρωτικού, μονόγλωσσου και εθνοκεντρικού: κράτος μακρινό και μονολιθικό.
- Πόλεμος μεταξύ του κράτους και μεγάλου μέρους του πληθυσμού μεταξύ 1944 και 1974: κράτος μητριά και ενίοτε ανοιχτά εχθρικό.
Δεν λέω ότι οι αυτές όι παράμετροι ερμηνεύουνε τα πάντα. Αλλά αναρωτιέμαι πώς θα ήταν ο δημόσιος διάλογος όχι μόνον αν ξεχνάγαμε λίγο τους αφελείς επαρχιωτισμούς, αλλά αν λαβαίναμε υπόψη και αυτά τα τρία σημεία.
