Το αποκάλυψε το Πρότζεκτ Έρευνας Διαφθοράς και Οργανωμένου Εγκλήματος (Organized Crime and Corruption Reporting Project, OCCRP).
Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις, μέσα σε τέσσερα χρόνια (2010-2014) κατάφερε να «ξεπλύνει» σχεδόν $21 δισεκατομμύρια.
Τα χρήματα αυτά έφυγαν από τη Ρωσία και κατέληξαν σε δεκάδες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Ο «μηχανισμός» του «πλυντηρίου» περιλάμβανε:
Ρώσους επιχειρηματίες που ήθελαν να «ξεπλύνουν» χρήματα στο εξωτερικό, κυρίως στην Ευρώπη.
Δεν είναι ξεκάθαρο αν τα χρήματα αυτά ήταν «μαύρα», δηλαδή προερχόμενα από εγκληματική δραστηριότητα.
Μολδαβούς «αχυρανθρώπους», που «έστηναν» εταιρείες-βιτρίνες (ή εταιρείες- κέλυφη shell companies, όπως είναι γνωστές), στην πατρίδα τους.
Μολδαβούς δικαστές, που εξέδιδαν «ελαφρά την καρδία» αποφάσεις για δάνεια.
Εξωχώριες εταιρείες, σε Μ. Βρετανία, Κύπρο και Ν. Ζηλανδία, όπου μεταφέρονταν τα χρήματα των Ρώσων επιχειρηματιών, αφού «περνούσαν» από τράπεζες της Μολδαβίας και, στη συνέχεια, της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Εταιρείες όλης της Ευρώπης (μεταξύ αυτών και της Ελλάδας), που, τις περισσότερες φορές εν αγνοία τους, κατέληγαν να εισπράττουν τα «ξεπλυμένα» χρήματα.
Το ιστορικό της υπόθεσης Laundromat
Την υπόθεση αποκάλυψε το OCCRP το 2014.
Για την έρευνα, αρχικά είχε συνεργαστεί με την εφημερίδα Novaya Gazeta της Μόσχας.
Στη συνέχεια την διεύρυνε με μέσα ενημέρωσης από όλη την Ευρώπη, μεταξύ των οποίων ο βρετανικος Guardian και η γερμανικη Süddeutsche Zeitung.
Από την Ελλάδα, μετείχε ομάδα του VICE Greece.
Τι νέο έχει προκύψει;
Πλέον έχουμε μία πληρέστερη εικόνα για το πώς δούλευε ο «μηχανισμός»:
Βήμα 1ο: Δύο εξωχώριες εταιρείες συνάπτουν μεταξύ τους εικονικό δάνειο. Στα «χαρτιά» δηλαδή, χωρίς ποτέ να ανταλλάξουν χρήματα.
Βήμα 2ο: Η εταιρεία που έλαβε το δάνειο ορίζει ως εγγυητή έναν «αχυράνθρωπο» στη Μολδαβία
Βήμα 3ο: Ο «αχυράνθρωπος» της Μολδαβίας έχει φροντίσει να έχει ως εγγυητή των δικών του υποχρεώσεων έναν Ρώσο επιχειρηματία (αυτόν που θέλει να «ξεπλύνει» τα χρήματα)
Βήμα 4ο: Η εταιρεία που έλαβε το δάνειο δηλώνει αδυναμία πληρωμής. Αυτή που, εικονικά, της χορήγησε το δάνειο κινείται δικαστικά εναντίον της.
Βήμα 5ο: Η υπόθεση φτάνει στα δικαστήρια της Μολδαβίας, αφού εγγυητής είναι ο Μολδαβός «αχυράνθρωπος»
Βήμα 6ο: Με τη δικαστική απόφαση από τη Μολδαβία, ο Ρώσος επιχειρηματίας που έχει μπει εγγυητής «αναγκάζεται» να πληρώσει! Έτσι κάνει μία «γενναία» κατάθεση σε τράπεζα της Μολδαβίας, και από εκεί τα χρήματά του «παίρνουν τον δρόμο» για την εξωχώρια εταιρεία.
Πώς εμπλέκεται η Ελλάδα;
Βήμα 7ο: Με τα χρήματα τώρα στον λογαριασμό της εξωχώριας, της οποίας ο πραγματικός ιδιοκτήτης «κρύβεται» πίσω από τη μυστικότητα που επιτρέπει η δημιουργία offshore, o Ρώσος επιχειρηματίας είναι ελεύθερος να διαθέσει τα χρήματα οπουδήποτε.
Το Πρότζεκτ OCCRP καταγγέλλει ότι τα χρήματα αυτά (που προέρχονται κυρίως από δημόσια έργα στη Ρωσία) κατασπαταλήθηκαν στις γνωστές υπερβολές Ρώσων ευκατάστατων πολιτών: πολυτελή αυτοκίνητα, ακίνητα, κοσμήματα, γιοτ κλπ.
Μέρος, όμως, κατέληξε σε γνωστές εταιρείες (όπως οι Samsung, Ericsson και Black & Decker), που πληρώθηκαν για προϊόντα ή υπηρεσίες που παρείχαν.
Στην Ελλάδα , φαίνεται να έφτασαν συνολικά €2 εκατομμύρια.
Τι γίνεται τώρα;
Οι έρευνες, που ξεκίνησαν με τις πρώτες αποκαλύψεις το 2014, θα συνεχιστούν.
Μεταξύ αυτών που θα κληθούν να απολογηθούν δεν είναι μόνο τα πρόσωπα πίσω από τις εταιρείες- φαντάσματα, αλλά και οι τράπεζες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που με τόση ευκολία δέχονταν τα «παχυλά» εμβάσματα.
Η HSBC, που είναι μεταξύ των τραπεζών που βρίσκονται στο «μικροσκόπιο» των βρετανικών αρχών, εξέδωσε ανακοίνωση όπου αναφέρει:
«Η υπόθεση αυτή τονίζει την ανάγκη για αποτελεσματικότερη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα.»