eurobank 28-04-2017: 7 ημέρες οικονομία (pdf)

iloveithaki.gr | 28/4/2017

Σύμφωνα με τα στοιχεία των τριμηνιαίων μη χρηματοοικονομικών λογαριασμών θεσμικών τομέων της ελληνικής στατιστικής αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), το επίπεδο της συνολικής αποταμίευσης στην ελληνική οικονομία διαμορφώθηκε στα €17,4 δις (σε ονομαστικούς όρους) ή στο 9,9% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2016. Η συνεισφορά του ιδιωτικού τομέα ανήλθε στα €12,5 δις και της γενικής κυβέρνησης (δημόσιος τομέας) στα €4,9 δις. Σε ότι αφορά τους επί μέρους τομείς του ιδιωτικού τομέα, οι μη χρηματοοικονομικές εταιρείες και οι χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις πραγματοποίησαν αποταμιεύσεις της τάξης των €15,8 δις και €7,3 δις αντίστοιχα. Αντιθέτως, στον τομέα των νοικοκυριών & ΜΚΙΕΝ (μη κερδοσκοπικά ιδρύματα που εξυπηρετούν νοικοκυριά) το επίπεδο της καταναλωτικής δαπάνης ήταν υψηλότερο από το αντίστοιχο του διαθέσιμου εισοδήματος για 5ο συνεχές έτος. Πιο αναλυτικά, η αποταμίευση που πραγματοποίησε ο εν λόγω θεσμικός τομέας ήταν αρνητική στα -€10,6 δις η’ -9,4% ως ποσοστό του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος.

Σε σύγκριση με το 2015 το επίπεδο της συνολικής αποταμίευσης στην ελληνική οικονομία αυξήθηκε κατά €272,1 εκατ. Στους επί μέρους θεσμικούς τομείς οι ετήσιες μεταβολές είχαν ως εξής: νοικοκυριά & ΜΚΙΕΝ -€2.464,3 εκατ., μη χρηματοοικονομικές εταιρείες -€3.263,8 εκατ., χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις +534,2 εκατ. και γενική κυβέρνηση +€5.466,0 εκατ. Αποδεικνύεται λοιπόν ότι η σημαντική αύξηση της δημόσιας αποταμίευσης αντισταθμίστηκε σε μεγάλο βαθμό από τη συρρίκνωση της ιδιωτικής (-5.193,9 εκατ.). Ως εκ τούτου, το συνολικό αποτέλεσμα ήταν οριακά θετικό.

Το προαναφερθέν φαινόμενο, δηλαδή η αύξηση της δημόσιας αποταμίευσης και παράλληλα η μείωση της ιδιωτικής, παρατηρείται στην ελληνική οικονομία από το 2009. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της περιόδου 2009-2016, ο ιδιωτικός τομέας μείωσε τις αποταμιεύσεις του κατά -€24,9 δις (από €37,4 δις στα €12,5 δις) και ο δημόσιος τομέας τις αύξησε (μείωση των ελλειμμάτων) κατά 28,5 δις (από -€23,6 δις στα €4,9 δις). Το αποτέλεσμα για το σύνολο της οικονομίας ήταν η αύξηση του επιπέδου της εγχώριας αποταμίευσης κατά €3,5 δις. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μείωση του επιπέδου της αποταμίευσης του ιδιωτικού τομέα προήλθε κυρίως από τα νοικοκυριά & ΜΚΙΕΝ (-€22,0 δις). Ακολούθησαν οι μη χρηματοοικονομικές εταιρείες (-€8,0 δις), ενώ στις χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις καταγράφηκε αύξηση της τάξης των €5,1 δις.

Μια πιθανή ερμηνεία των παραπάνω μεταβολών είναι η εξής: η επιτευχθείσα δημοσιονομική προσαρμογή – μια μορφή αύξησης των αποταμιεύσεων του κράτους – οδήγησε σε έναν βαθμό στη μείωση της ζήτησης (π.χ. αύξηση φόρων και μείωση δαπανών) και ως εκ τούτου στην πτώση της εγχώριας παραγωγής οπότε και των εισοδημάτων. Η τελευταία μεταβολή είχε ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των αποταμιεύσεων των νοικοκυριών.

Εν κατακλείδι, βάσει των προαναφερθέντων στοιχείων, τα γενικά συμπεράσματα που εξάγονται για την πορεία των αποταμιεύσεων στην ελληνική οικονομία έχουν ως κάτωθι:

(1) για 5ο συνεχές έτος η καταναλωτική δαπάνη των ελληνικών νοικοκυριών ήταν υψηλότερη από το αντίστοιχο διαθέσιμο εισόδημα (€0,2 δις το 2012, €5,5 δις το 2013, €4,6 δις το 2014, €8,2 δις το 2015 και €10,6 δις το 2016). Ο συγκεκριμένος τρόπος χρηματοδότησης ενός ποσοστού της ιδιωτικής κατανάλωσης δεν θεωρείται βιώσιμος στη μακροχρόνια περίοδο.

(2) η σημαντική αύξηση της δημόσιας αποταμίευσης που καταγράφηκε το 2016 (€5,5 δις) συνοδεύτηκε από μεγάλη πτώση της αντίστοιχης ιδιωτικής (-€5,2 δις). Συνεπώς, το αποτέλεσμα για το σύνολο της οικονομίας ήταν οριακά θετικό (€272,1 εκατ.).

(3) από τη στιγμή που εξαλείφθηκε το πολύ υψηλό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (μείωση του εξωτερικού δανεισμού), η χρηματοδότηση των επενδύσεων στην ελληνική οικονομία πραγματοποιείται αποκλειστικά με εθνικούς πόρους. Για παράδειγμα, το 2016, το ποσοστό αποταμίευσης διαμορφώθηκε στο 9,9% και της επένδυσης στο 10,5% (ως ποσοστό του ΑΕΠ). Η εν λόγω απόκλιση αντικατοπτρίζει το σχετικά μικρό έλλειμμα που καταγράφηκε στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών το περασμένο έτος.

Οι εν λόγω λογαριασμοί αποτυπώνουν το σύνολο των ροών του «οικονομικού κυκλώματος» τόσο σε ετήσια όσο και σε τριμηνιαία βάση. Εν παραδείγματι, παρουσιάζουν τους εισοδηματικούς περιορισμούς (budget constraint) των 3 βασικών θεσμικών τομέων (agents) μιας οικονομίας, ήτοι των νοικοκυριών (households), των επιχειρήσεων (firms) και της κυβέρνησης (government).

Οριακή αύξηση της ακαθάριστης αποταμίευσης το 2016

Το επίπεδο της συνολικής ακαθάριστης αποταμίευσης στην ελληνική οικονομία, δηλαδή η διαφορά ανάμεσα στο ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα και την τελική καταναλωτική δαπάνη, διαμορφώθηκε σε ονομαστικούς όρους στα €17,4 δις το 2016 παρουσιάζοντας οριακή αύξηση €272,1 εκατ. σε σχέση με το 2015. Η εν λόγω μεταβολή προήλθε από τη διεύρυνση της δημόσιας αποταμίευσης (€5,5 δις) και από τη συρρίκνωση της ιδιωτικής (-€5,2 δις).

Σχήμα 1: Ακαθάριστη Αποταμίευση στην Ελληνική Οικονομία – Τριμηνιαίοι Μη Χρηματοοικονομικοί Λογαριασμοί Θεσμικών Τομέων

Πηγή: (α) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), (β) Eurobank Research.

Δρ. Στυλιανός Γ. Γώγος

Οικονομικός Αναλυτής

HYPERLINK “mailto:sgogos@eurobank.gr”sgogos@eurobank.gr

ISSN:2241-4878

ΡΗΤΡΑ ΜΗ ΕΥΘΥΝΗΣ

Το παρόν εκδόθηκε από την Τράπεζα Eurobank Ergasias A.E (“Εurobank”) και δεν επιτρέπεται να αναπαραχθεί, κατά οποιονδήποτε τρόπο, από τα πρόσωπα στα οποία αποστέλλεται. Οι πληροφορίες που παρέχονται δεν συνιστούν επενδυτική ή άλλη συμβουλή, δεν αποτελούν προσφορά αγοράς ή πώλησης ούτε πρόσκληση για υποβολή προσφορών αγοράς ή πώλησης ή εν γένει προσφορά ή πρόσκληση για κατάρτιση συναλλαγών επί των χρηματοπιστωτικών μέσων που αναφέρονται. Οι επενδύσεις που αναλύονται μπορεί να είναι ακατάλληλες για επενδυτές με κριτήρια του συγκεκριμένους επενδυτικούς στόχους τους, τις ανάγκες τους, την επενδυτική εμπειρία τους και την οικονομική κατάστασή τους. Οι πληροφορίες που περιέχονται προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευθεί από την Eurobank. Οι απόψεις που διατυπώνονται ενδέχεται να μη συμπίπτουν με αυτές οποιουδήποτε μέλους της Eurobank. Καμία δήλωση ή διαβεβαίωση (ρητή ή σιωπηρή) δεν δίδεται όσον αφορά την ακρίβεια, πληρότητα, ορθότητα ή καταλληλότητα των πληροφοριών ή απόψεων, οι οποίες μπορεί να αλλάξουν χωρίς προειδοποίηση. Καμία απολύτως ευθύνη, με οποιονδήποτε τρόπο και αν δημιουργείται, δεν αναλαμβάνεται από την ούτε βαρύνει τη Eurobank ή τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ή τα στελέχη της ή τους υπαλλήλους της όσον αφορά το περιεχόμενο του παρόντος. Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο παρόν δεν καταρτίζονται ή εγκρίνονται από την Εurobank και εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις του συντάκτη τους και δε δεσμεύουν ούτε αντιπροσωπεύουν τις απόψεις και τη θέση της Eurobank.

Πίνακας Α1: Βασικά Μακροοικονομικά Μεγέθη της Ελληνικής Οικονομίας

Πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (εποχικά διορθωμένα στοιχεία)

Το 4ο τρίμηνο (2016) ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης ήταν -1,1% (+2,0% (2016Q3) και +0,7% (2015Q4)). Η αντίστοιχη τριμηνιαία % μεταβολή ήταν -1,2% (+0,6% (2016Q3) και +1,9% (2015Q4)).

Βασικά Στατιστικά Στοιχεία

Πραγμ. ΑΕΠ Δ (ετήσια, %)

Περίοδος: 1996Q1–2016Q4

Στοιχεία: τριμηνιαία

Μέσος Όρος: +0,8%

Διάμεσος: +2,4%

Μέγιστο: +6,8% (2003Q4)

Ελάχιστο: -10,2% (2011Q1)

Σημείωση: Δ = μεταβολή

Δημοσίευση: 6/3/2016

Επομ. δημ.: 15/5/2017 (εκτιμήσεις), 2/6/2017 (προσωρινά στοιχεία)

1996Q4-2016Q4

2013Q4–2016Q4

Ποσοστό Ανεργίας (εποχικά διορθωμένα στοιχεία)

Τον Ιανουάριο (2017) το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 23,5% (23,5% (12/2016) και 24,3% (1/2016)) και η αντίστοιχη ετήσια μεταβολή ήταν -0,8 ΠΜ (-0,6 ΠΜ (12/2016) και -1,5 ΠΜ (1/2016)). Ο αριθμός των απασχολούμενων ανήλθε στα 3.639,1 χιλ άτομα (3.644,7 χιλ (12/2016) και 3.631,8 χιλ (1/2016)) και των ανέργων στα 1.116,8 χιλ άτομα (1.118,9 χιλ (12/2016) και 1.164,6 χιλ (1/2016)).

Βασικά Στατιστικά Στοιχεία

Ποσοστό Ανεργίας, %

Περίοδος: 1/2004-1/2017

Στοιχεία: μηνιαία

Μέσος Όρος: 16,4%

Διάμεσος: 12,7%

Μέγιστο: 27,9% (7/2013)

Ελάχιστο: 7,3% (5/2008)

Σημείωση: Δ = μεταβολή,

ΑΑ = αριστερός άξονας,

ΔΑ = δεξιός άξονας,

ΠΜ = ποσοστ. μοναδ.

Δημοσίευση: 6/4/2017

Επομ. δημ.: 11/5/2017

1/2008–1/2017

1/2014–1/2017

Εναρμονισμένος ΔΤΚ και Εθνικός ΔΤΚ

Τον Μάρτιο (2017) η ετήσια μεταβολή (%) του ΕνΔΤΚ ήταν στο +1,7% (+1,4% (2/2017) και -0,7% (3/2016)) και η αντίστοιχη μέση ετήσια μεταβολή ήταν στο +0,5% (+0,3% (2/2017) και -0,6% (3/2016)). Για τον ίδιο μήνα η ετήσια μεταβολή (%) του Εθνικού ΔΤΚ ήταν στο +1,7% (+1,3% (2/2017) και -1,5% (3/2016)) και η αντίστοιχη μέση ετήσια μεταβολή ήταν στο -0,2% (-0,5% (2/2017) και -1,4% (3/2016)).

Βασικά Στατιστικά Στοιχεία

ΕνΔΤΚ, Δ (ετήσια, %)

Περίοδος: 1/1997-3/2017

Στοιχεία: μηνιαία

Μέσος Όρος: 2,5%

Διάμεσος: 3,0%

Μέγιστο: 6,6% (1/1997)

Ελάχιστο: -2,9% (11/2013)

Σημείωση: Δ = μεταβολή

Δημοσίευση: 10/4/2017

Επομ. δημ.: 10/5/2017

3/2002–3/2017

3/2014–3/2017

Πηγή: (α) Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), (β) Eurobank Research.

Πίνακας Α2: Εξωτερικός Τομέας (άθροισμα περιόδου 12 μηνών)

Συγκεντρωτικά Ισοζύγια (2/2014 – 2/2017)

Επί μέρους Ισοζύγια (2/2014 – 2/2017)

Δημοσίευση: 20/4/2017

Αγαθών (καυσίμων, πλοίων, χωρίς καύσιμα και πλοία)

Το διάστημα Μαρτίου 2016 – Φεβρουαρίου 2017 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε στα -0,7 δις ευρώ (2/2016-1/2017: -0,6 και 3/2015-2/2016: +0,3).

Το διάστημα Μαρτίου 2016 – Φεβρουαρίου 2017 το ισοζύγιο αγαθών διαμορφώθηκε στα -17,1 δις ευρώ (2/2016-1/2017: -16,9 και 3/2015-2/2016: -16,8).

Υπηρεσιών (ταξιδιωτικό, μεταφορών και λοιπών υπηρεσιών)

Το διάστημα Μαρτίου 2016 – Φεβρουαρίου 2017 το ισοζύγιο υπηρεσιών διαμορφώθηκε στα +15,6 δις ευρώ (2/2016-1/2017: +15,4 και 3/2015-2/2016: +16,5).

Το διάστημα Μαρτίου 2016 – Φεβρουαρίου 2017 το ταξιδιωτικό ισοζύγιο διαμορφώθηκε στα +11,2 δις ευρώ (2/2016-1/2017: +11,2 και 3/2015-2/2016: +12,1).

Πρωτογενών Εισοδημάτων (αμοιβ. & μισθ., τόκων, μερισμ. & κερδ. και λοιπ. πρωτογ. εισοδ.)

Το διάστημα Μαρτίου 2016 – Φεβρουαρίου 2017 το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων διαμορφώθηκε στα +1,1 δις ευρώ (2/2016-1/2017: +1,3 και 3/2015-2/2016: +1,0).

Το διάστημα Μαρτίου 2016 – Φεβρουαρίου 2017 το ισοζύγιο τόκων, μερισμάτων και κερδών διαμορφώθηκε στα -1,7 δις ευρώ (2/2016-1/2017: -1,8 και 3/2015-2/2016: -1,3).

Δευτερογενών Εισοδημάτων (γενικής κυβέρνησης και λοιπών τομέων)

Το διάστημα Μαρτίου 2016 – Φεβρουαρίου 2017 το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων διαμορφώθηκε στα -0,3 δις ευρώ (2/2016-1/2017: -0,4 και 3/2015-2/2016: -0,5).

Το διάστημα Μαρτίου 2016 – Φεβρουαρίου 2017 το ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης διαμορφώθηκε στα -0,6 δις ευρώ (2/2016-1/2017: -0,7 και 3/2015-2/2016: -0,6).

Πηγή: (α) Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), (β) Eurobank Research.

Επόμενη δημοσίευση: 22/5/2017

Πίνακας Α3: Δείκτες Οικονομικού Κλίματος – Εμπιστοσύνης, Ελλάδα και Ευρωζώνη

Συνολική Περίοδος: 4/2002-4/2017

Υποπερίοδος: 4/2014–4/2017

Δημοσίευση: 27/4/2017

Οικονομικό Κλίμα – Συγκεντρωτικός Δείκτης Εμπιστοσύνης

Τον Απρίλιο (2017) ο δείκτης οικονομικού κλίματος (94,9 μονάδες δείκτη (ΜΔ)) βελτιώθηκε κατά +1,5 ΜΔ σε σχέση με τον Μάρτιο (2017) και βελτιώθηκε κατά +4,2 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους.

Βιομηχανία (Στάθμιση: 40%)

Τον Απρίλιο (2017) ο δείκτης εμπιστοσύνης στη βιομηχανία (-5,6 ΜΔ) βελτιώθηκε κατά +1,1 ΜΔ σε σχέση με τον Μάρτιο (2017) και βελτιώθηκε κατά +2,2 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους.

Υπηρεσίες (Στάθμιση: 30%)

Τον Απρίλιο (2017) ο δείκτης εμπιστοσύνης στις υπηρεσίες (8,9 ΜΔ) βελτιώθηκε κατά +2,3 ΜΔ σε σχέση με τον Μάρτιο (2017) και βελτιώθηκε κατά +21,9 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους.

Καταναλωτές (Στάθμιση: 20%)

Τον Απρίλιο (2017) ο δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτή ( -72,2 ΜΔ) βελτιώθηκε κατά +2,2 ΜΔ σε σχέση με τον Μάρτιο (2017) και βελτιώθηκε κατά +1,5 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους.

Λιανικό Εμπόριο (Στάθμιση: 5%)

Τον Απρίλιο (2017) ο δείκτης εμπιστοσύνης στο λιανικό εμπόριο (3,0 ΜΔ) βελτιώθηκε κατά +0,3 ΜΔ σε σχέση με τον Μάρτιο (2017) και επιδεινώθηκε κατά -2,6 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους.

Κατασκευές (Στάθμιση: 5%)

Τον Απρίλιο (2017) ο δείκτης εμπιστοσύνης στις κατασκευές (-53,5 ΜΔ) επιδεινώθηκε κατά -3,7 ΜΔ σε σχέση με τον Μάρτιο (2017) και επιδεινώθηκε κατά -7,6 ΜΔ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους.

Πηγή: (α) Ευρωπαϊκή Επιτροπή (European Commission), (β) Eurobank Research.

Επόμενη δημοσίευση: 30/5/2017

Ετήσια μεταβολή, δις €

Τομέας Οικονομικής Ανάλυσης

& Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών

Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος

Επικεφαλής Οικονομολόγος Ομίλου Eurobank

Δρ. Τάσος Αναστασάτος

Αναπληρωτής Επικεφαλής Οικονομολόγος Ομίλου Eurobank

Ιωάννης Γκιώνης: Ερευνητής Οικονομολόγος

Δρ. Στυλιανός Γώγος: Οικονομικός Αναλυτής

Άννα Δημητριάδου: Οικονομική Αναλύτρια

Όλγα Κοσμά: Ερευνήτρια Οικονομολόγος

Αρκαδία Κωνσταντοπούλου: Βοηθός Ερευνητικής Ομάδας

Παρασκευή Πετροπούλου: Οικονομική Αναλύτρια G10

Δρ. Θεόδωρος Σταματίου: Ανώτερος Οικονομολόγος

Ευαγγελία Τσιαμπάου: Οικονομική Αναλύτρια

Γαλάτεια Φωκά: Ερευνήτρια Οικονομολόγος

Άννα Μαρία Παπουτσάκη

Eurobank Οικονομικές Μελέτες

Περισσότερες εκδόσεις μας διαθέσιμες στο HYPERLINK “http://www.eurobank.gr/research” http://www.eurobank.gr/research

•Daily Overview of Global markets & the SEE Region: Ημερήσια επισκόπηση με τις βασικές μακροοικονομικές εξελίξεις στην αγορά της Ελλάδας και τις παγκόσμιες αγορές

•Greece Macro Monitor: Περιοδική έκδοση για τις τελευταίες οικονομικές εξελίξεις της αγοράς της Ελλάδας

•Regional Economics & Market Strategy Monthly: Μηνιαία έκδοση για την οικονομία και τις εξελίξεις της αγοράς ανά περιοχή

•Global Economy & Markets Monthly: Μηνιαία ανασκόπηση της διεθνούς οικονομίας και των χρηματοπιστωτικών αγορών

Εγγραφείτε ηλεκτρονικά στο: HYPERLINK “http://www.eurobank.gr/research” http://www.eurobank.gr/research
Ακολουθήστε μας στο twitter: HYPERLINK “http://twitter.com/Eurobank” http://twitter.com/Eurobank_Group

Eurobank Ergasias SA, 8 Othonos Str., 10557 Athens, tel: +30 210 33 37 000, fax: +30 210 33 37 190, contact email: HYPERLINK “mailto:Research@eurobank.gr”Research@eurobank.gr

9,9% ως ποσοστό του ονομαστικού ΑΕΠ

€4,9 δις

Κινητό άθροισμα 4 τριμήνων, δις €

-€10,6 δις

€7,3 δις

€15,8 δις

€12,5 δις

Κινητό άθροισμα 4 τριμήνων, δις €

€17,4 δις

€4,9 δις

-9,4% ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος

Τεύχος 203 – 28 Απριλίου 2017