πολιτικές επιλογές εναντίον κοινής λογικής

09:46 | 20 Μάιος. 2017 | tvxs

Κώστας Αποστόλου

 Μπορούμε να τη λέμε «συμφωνία» ή «μνημόνιο» –αν τυχόν δεν το ξέρει κάποιος, πρόκειται για συνώνυμες λέξεις. («Μνημόνιο» είναι η ελληνική απόδοση του λατινικού memorandum, που σημαίνει «συμφωνία»).Μοιραστείτε στο twitter

Κρίνοντας από τα βασικά σημεία που δημοσιεύθηκαν, δεν μπορώ να πω ότι ενθουσιάστηκα με το αποτέλεσμα –όσο αποδίδεται σ’ αυτά τα σημεία.

Ακόμη κι αν αποφάσιζα να μελετήσω ολόκληρο το κείμενο των 941 σελίδων, δεν θα είχα προλάβει βέβαια να έχω ασφαλή γνώμη για το σύνολο των συμφωνηθέντων.

Δεν ξέρω πώς το καταφέρνουν αυτό οι βουλευτές, ανεξαρτήτως παράταξης, πάντως προφανώς το καταφέρνουν, αφού δεν θυμάμαι ποτέ, σε ανάλογη περίπτωση, να υπήρξε βουλευτής που να δήλωσε ότι απέχει της ψηφοφορίας, γιατί στις λίγες ώρες που είχε το κείμενο στη διάθεσή του, δεν πρόλαβε να το διαβάσει καν.

Δηλαδή υπήρξε ένας, υπουργός μάλιστα –αλλά αυτός δεν απείχε, ψήφισε.

Σε κάθε περίπτωση, όποιος με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχει σαφή άποψη, μπορεί να συμφωνεί ή να διαφωνεί. Μέχρι ένα σημείο όμως.

Διότι, αυτό είναι γνωστό, η συμφωνία προβλέπει διάφορα πράγματα για τα έτη 2018 έως 2020. Δεν μ’ ενδιαφέρει τόσο αν είναι καλά ή κακά πράγματα, όσο ο χρόνος στον οποίο αναφέρονται.

Ότι είναι λίγο σαν να καταργούν την ουσία των επόμενων εκλογών (γιατί, κατά το Σύνταγμα, μέχρι τότε θα έχουν γίνει οι επόμενες εκλογές), έχει ήδη επισημανθεί από αρκετούς. Και είναι ακριβώς έτσι: Αν υπάρχει ευρύ πεδίο «απαγόρευσης» νομοθετικού έργου της επόμενης Βουλής, γιατί να γίνουν εκλογές;

Και, η όποια κυβέρνηση προκύψει, με πρόσφατα επιβεβαιωμένη λαϊκή αναφορά, πώς ακριβώς δεσμεύεται να μην εφαρμόσει καμιά συμφωνία αν διαφωνεί με το περιεχόμενό της; Υπάρχει εδώ, να το θέσω όσο πιο κομψά γίνεται, ένα θεσμικό θέμα –και δεν υπάρχει απ’ όσο ξέρω κανένα ανάλογο προηγούμενο ποτέ και πουθενά –τουλάχιστον όχι σε δημοκρατική χώρα –ώστε να έχουμε έναν οδηγό για το τι μπορεί να γίνει, αν…

Αλλά, εκτός από το θεσμικό, υπάρχει και ένα πρόβλημα κοινής λογικής.

Ας κάνουμε μερικές υποθέσεις εργασίας.

Ας υποθέσουμε ότι όλα τα συμφωνηθέντα για το μέλλον, είναι σωστά και επιθυμητά.

Κι ας πούμε ότι όλα τα κόμματα, κοινοβουλευτικά και μη, συμφωνούν σε όλα.

Αν ίσχυε κάτι τέτοιο, ίσως κάποιοι να ισχυρίζονταν ότι το θεσμικό πρόβλημα θα μπορούσε να ξεπεραστεί, αφού, όποιος κι αν εκλεγεί, προτίθεται να τα εφαρμόσει όλα αυτά.

Ή, αν θέλετε, ας υποθέσουμε ότι στις εκλογές θα επανεκλεγεί με την ίδια ακριβώς σύνθεση η παρούσα Βουλή και θα αναδειχθεί εκ νέου η σημερινή κυβέρνηση –οπότε κάποιοι θα θεωρούν ότι σ’ αυτή την περίπτωση δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα.

Ακόμα κι αν κάνουμε αυτές τις, κάπως σουρεαλιστικές ομολογώ, παραδοχές, το όλο πράγμα συγκρούεται με την κοινή λογική: Πώς ξέρουμε τι θα έχει μεσολαβήσει μέχρι τότε, πώς θα έχει εξελιχθεί η γενική πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα και διεθνώς, πώς ξέρουμε ότι αυτό που περιγράφουμε σήμερα, θα έχει οποιοδήποτε νόημα τρία χρόνια μετά;

Και κυρίως: Η ίδια κυβέρνηση που σήμερα προτείνει μέτρα για το μέλλον, υπό την αίρεση αρκετών προϋποθέσεων μάλιστα, ακόμα κι αν επανεκλεγεί, πώς ξέρουμε ότι θα θεωρεί ακόμα, στις τότε συνθήκες, σωστά και αναγκαία αυτά που σήμερα θεωρεί ως τέτοια;

Ειδικά στην Αριστερά, στην οποιαδήποτε εκδοχή της, έχουμε ζυμωθεί με την ιδέα του διαρκούς προβληματισμού, της προσαρμογής στην πραγματικότητα και της ευελιξίας στη δράση. Και γι’ αυτό όλοι, ή σχεδόν όλοι –αν εξαιρέσουμε όσους έχουν ξεμείνει στην σταλινική αντίληψη –έχουμε κάνει διαδρομές σε διάφορα σχήματα, έχουμε αρκετές φορές αλλάξει θέσεις και απόψεις. Η αρχή της ιδεολογικής μας συγκρότησης, της διαλεκτικής μας σκέψης, πολύ πριν απ’ τον Μαρξ, ήταν ο Ηράκλειτος: Τα πάντα ρει και ουδέν μένει.

Σε πολύ σκοτεινές –αλλά όχι πολύ μακρινές –εποχές, ζητήθηκε από τον Ακαδημαϊκό  Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο, για τη διατήρηση της ακαδημαϊκής του θέσης, να «αποκηρύξει τον κομμουνισμόν»: αυτό ήταν απαραίτητο τότε ακόμα και για την έκδοση διπλώματος οδήγησης. Ο σπουδαίος αυτός άνθρωπος, δήλωσε τότε: «είναι γνωστό ότι διαφωνώ με την κομμουνιστική ιδεολογία, αλλά δεν μπορώ να την αποκηρύξω, ακριβώς επειδή είναι ιδεολογία. Ο άνθρωπος εξελίσσεται, αλλάζει, μπορεί κάποτε να την ενστερνιστώ. Πώς να την αποκηρύξω εκ των προτέρων;».

Επειδή λοιπόν δεν μπορεί κανείς να προβλέψει το μέλλον, ειδικά στην πολιτική όπου μπορεί να συμβούν κοσμοϊστορικές ανατροπές μέσα σε λίγες μέρες, κάτι γίνεται λάθος.

Η σημερινή κυβέρνηση, όταν, αναγκαστικά ή όχι αδιάφορο, το καλοκαίρι του 2015 ανέτρεψε πλήρως το πρόγραμμα που είχε εξαγγείλει, άριστα πράττοντας προσέφυγε στις κάλπες και επαναβεβαίωσε τη λαϊκή εντολή στη βάση των επιλογών που έκανε.

Το πρόγραμμα που εξέθεσε τότε, όσο κι αν έχουμε ουσιαστικά μόνο τα βασικά σημεία της νέας συμφωνίας, είναι φανερό ότι ανατρέπεται και επιπλέον προκύπτουν δεσμεύσεις για μελλοντικό χρόνο, όταν εκ των πραγμάτων μια άλλη Βουλή θα έχει εκλεγεί και  θα υπάρχει ίσως μια άλλη κυβέρνηση. Μπορεί να κάνω λάθος, αλλά δεν μου φαίνεται λογικό.  

* Κώστας Αποστόλου, Μέλος του Συντονιστικού της κίνησης «Κοινωνία Πρώτα»