18.08.2017, 16:57 | εφσυν
Τι συμβαίνει με τους αναχρονισμούς;
Βάσιμα θα μπορούσε σήμερα να τεθεί αυτό το ερώτημα, αφού, σαράντα χρόνια νεοσυντηρητισμού στο κοινωνικό πεδίο και νεοφιλελευθερισμού στο οικονομικό, μας κάνουν να ξαναβιώνουμε έναν πρωτόγονο ρατσισμό με ρίζες στο καθεστώς δουλείας του αμερικάνικου Νότου, την επανεμφάνιση δυνάμεων που ομνύουν στη ναζιστική κτηνωδία, μια δυναμική επανάκαμψη της θρησκευτικής οπισθοδρόμησης και την αμφισβήτηση και των πλέον προφανών συμπερασμάτων της επιστημονικής ανάλυσης.
Ακόμα και η πυρηνική απειλή έριξε το τελευταίο διάστημα την κατάμαυρη σκιά της στη διεθνή πολιτική σκηνή.
Είναι σαφές ότι το ξεθώριασμα της ελπίδας για κοινωνική αλλαγή, η βιομηχανική παρακμή, η αποξένωση του σύγχρονου κόσμου και ο καλπάζων κοινωνικός αναλφαβητισμός έχουν παίξει τον δικό τους ρόλο σ’ αυτές τις εξελίξεις. Η απομάκρυνση του στόχου για ανθρώπινη χειραφέτηση και αυτονομία βρήκε το κοινωνικό του ισοδύναμο στη μαζική αλλοτρίωση και τον ετεροπροσδιορισμό.
Η μεγάλη αντίφαση εδώ είναι ότι στο τραγικό παγκόσμιο σκηνικό πρωταγωνιστούν φαιδρά ή γελοία πρόσωπα και –σε κάθε περίπτωση– απολύτως ανεπαρκή, άρα και επικίνδυνα: Ντόναλντ Τραμπ, Τερέζα Μέι, Κιμ Γιονγκ Ουν…
Μεγιστάνες του πλούτου, μεγα-εταιρείες και μιντιακοί γίγαντες ενορχηστρώνουν τη μετάβαση σ’ έναν σκοτεινό κόσμο εξάρτησης, εξατομίκευσης και σύγκρουσης με απρόβλεπτες συνέπειες. Στην πορεία αυτή οι άνθρωποι και η Φύση είναι απολύτως αναλώσιμα είδη. Βέβαια, θα μου πείτε ότι για τον καπιταλισμό πάντα έτσι ήταν και απόδειξη αποτελεί η σημερινή κλιματική αλλαγή και η λεηλασία των φυσικών πόρων.
Αυτή η λεπτή γραμμή όμως αποτελεί και την ειδοποιό διαφορά με το παρελθόν. Σήμερα βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη κατάσταση και ενδεχομένως αντιμετωπίζουμε τον κίνδυνο μιας χωρίς προηγούμενο κατάρρευσης και καταστροφής των ίδιων των βάσεων του πολιτισμού.
Θα έχετε δει τι συμβαίνει όταν ρίχνουμε κόκκους άμμου τον έναν πάνω στον άλλο. Σχηματίζεται ένας λόφος, ώσπου κάποια στιγμή ένας και μοναδικός κόκκος αρκεί για να προκαλέσει κατολίσθηση και ισοπέδωση.
Κανείς δεν αγαπά τους προφήτες και πολύ περισσότερο τους αγγελιαφόρους κακών ειδήσεων, όμως το να κλείνουμε τα μάτια και να χώνουμε το κεφάλι στην άμμο δεν είναι η ενδεδειγμένη στάση σήμερα.
Η ενασχόληση με τη μικροπολιτική –καθημερινές «ντρίμπλες» των κομμάτων, προσωποποίηση της πολιτικής αντιπαράθεσης, έμφαση στους εξυπνακισμούς και στις ατάκες, εύκολη και ανέξοδη κριτική– εγκλωβίζει τους πολίτες σ’ έναν μικρόκοσμο χωρίς κανένα νόημα και σπαταλά τις όποιες ζωντανές δυνάμεις στη διαχείριση της καθημερινής μιζέριας.
Το πρώτο βήμα για απεγκλωβισμό από το αδιέξοδο είναι η εκ νέου ιεράρχηση των προτεραιοτήτων μας ως κοινωνίας και η επανεξέταση του αξιακού μας κώδικα. Οσο η εμμονή στη λατρεία του εμπορεύματος και της κατανάλωσης διαποτίζει τη στάση μας κοινωνικά και πολιτικά, θα παραμένουμε «το αιώνιο βρέφος που κλαίει για το μπιμπερό του» (Εριχ Φρομ).
Η παρατεταμένη παραμονή μας στο νηπιακό στάδιο υπονομεύει κάθε δημοκρατική αρχή, αλλοιώνει το νόημα της αυτονομίας και διαιωνίζει τον πατερναλισμό και την ιεραρχία σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής.
Η ζωή του καθενός μας βρίσκεται στα χέρια του και μόνο ο ίδιος μπορεί ή να τη διαχειριστεί με τον τρόπο που θέλει ή να επιλέξει να την παραδώσει στους «επαγγελματίες» διαχειριστές, οι οποίοι είναι ειδικοί στο να δημεύουν την πρωτοβουλία και την αυτονομία των πολλών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Ναζισμός και κομμουνισμός στο ίδιο τσουβάλι
