Το δημοψήφισμα στο Κουρδιστάν-Ιράκ εν μέσω απειλών και προκλητικών δηλώσεων από το εξωτερικό ολοκληρώθηκε. Η προσέλευση των ψηφοφόρων και η καταμέτρηση των ψήφων ήταν η καλύτερη απάντηση των κατοίκων: 92,73% «ναι στην ανεξαρτησία», 7,27% «όχι» και άκυρα. Ψήφισαν 3.985.120, δηλαδή το 72.16% του πληθυσμού.
Τα αποτελέσματα τα είχε προβλέψει ο Ερντογάν μία μέρα πριν και στην προσπάθειά του να απαξιώσει και να χλευάσει την όλη διαδικασία: «Και να βγάλει η κάλπη 90% ή και 92%, τι αξία έχει; Ποιος θα δεχτεί αυτήν την ανεξαρτησία;» Εδώ ακριβώς είναι το στοίχημα των Κούρδων.
Οκτώ η ώρα το πρωί της Δευτέρας 25 Σεπτεμβρίου άνοιξαν οι κάλπες, έξω όμως από τα εκλογικά τμήματα ο κόσμος περίμενε από τη νύχτα. «Εκατό χρόνια περιμέναμε αυτή τη στιγμή», έλεγαν με συγκίνηση. «Με τη ζωή μας θα περιφρουρήσουμε αυτή τη διαδικασία. Τη δικαιούμαστε την ανεξαρτησία μας». Λόγω της μεγάλης συμμετοχής οι κάλπες έκλεισαν στις επτά το απόγευμα, αντί για τις 6 που ήταν προγραμματισμένο.
Όλα έγιναν με απόλυτη διαφάνεια και τάξη. Αυτό επιβεβαίωσαν και οι 130 ξένοι παρατηρητές στην προχθεσινή κοινή συνέντευξη Τύπου. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Μπερνάρ Κουσνέρ, που ήταν μεταξύ των παρατηρητών, δήλωσε: «Στο δημοψήφισμα δεν παρατηρήθηκε κανένα πρόβλημα. Όλα έγιναν δημοκρατικά και οι ψηφοφόροι προσήλθαν με ελεύθερη βούληση.
Το ίδιο και στις αμφισβητούμενες περιοχές, όπου ελεύθερα ψήφισαν όλοι –χριστιανοί, μουσουλμάνοι, Γεζιντί, όλες οι μειονότητες εθνοτικές και θρησκευτικές. Αλλωστε την περασμένη χιλιετία, με τη Συνθήκη των Σεβρών οι μεγάλες δυνάμεις συμφώνησαν να δημιουργηθεί κουρδικό κράτος, αλλά δεν κρατήσανε τον λόγο τους. Αυτοί που μοίρασαν το Κουρδιστάν, γιατί διαφωνούν για την αυτοδιάθεση αυτού του λαού;
Οι πεσμεργκά με όλες τους τις δυνάμεις πολέμησαν το ISIS στο όνομα όλου του κόσμου και όλη η Ευρώπη αναγνώριζε αυτή τη «θυσία» τους και τους υποστήριζε. Αναρωτιέμαι τι έγινε την τελευταία εβδομάδα πριν από το δημοψήφισμα και [οι Ευρωπαίοι] γυρίσανε την πλάτη στον κουρδικό λαό; Στο μέλλον θέλω να είμαι πολίτης αυτού του κράτους».
Αυτού του κράτους που και πάλι, αμέσως μετά την ολοκλήρωση του δημοψηφίσματος, έδωσε τις προδιαγραφές ο Μασούντ Μπαρζανί: «Το Κουρδιστάν θα είναι ομόσπονδο, δημοκρατικό κράτος. Όλες οι γλώσσες που μιλιούνται σ’ αυτά τα εδάφη θα είναι επίσημες. Η εκπαίδευση των παιδιών θα γίνεται στη μητρική τους γλώσσα. Το ίδιο θα διδάσκονται και τη θρησκεία τους.
Σε όλες τις διοικήσεις του κράτους, στα υπουργεία και στο υπουργείο Θρησκευμάτων η κάθε θρησκεία θα έχει και τον εκπρόσωπό της. Ολοι οι πολίτες πάνω στη γη του Κουρδιστάν, όλες οι μειονότητες, θα ζουν πάνω στη δική τους γη. Κανείς δεν είναι φιλοξενούμενος. Το κράτος μας θα είναι ένα πρότυπο, ένα μοντέλο όχι μόνο για τη Μέση Ανατολή αλλά για όλο τον κόσμο.
Τα θεμέλιά του θα είναι η ισότητα, η δικαιοσύνη και η ελευθερία. Εγγυητές για να επιτευχθούν αυτά θα είναι οι νόμοι μας και το Σύνταγμά μας – ένα Σύνταγμα που θα περιφρουρεί τα δικαιώματα Κούρδων, Τουρκομάνων, Αράβων, Κελτανών, Ασσυρίων, Αρμενίων, μουσουλμάνων, Γεζιντί, χριστιανών, Εβραίων, ζωροαστρών, σαχίμπ. Και όλοι θα εκπροσωπούνται στο Κοινοβούλιο γι’ αυτό και στις εκλογές δεν θα υπάρχει κανένα ποσοστό εισόδου όποιου κόμματος στη Βουλή».
Η κίνηση του Μπαρζανί για το δημοψήφισμα και οι δηλώσεις του ήταν αναμενόμενο να εξαγριώσουν τον Ερντογάν, διότι -όπως έχουμε αναφέρει- φοβάται, ενδεχόμενο ντόμινο και στα εδάφη του Κουρδιστάν που έχει υπό την κατοχή του. Οι ανακοινώσεις του είναι γεμάτες απειλές και σε απόλυτη ταύτιση με τις δηλώσεις των «Γκρίζων Λύκων». Λες και τις εκτοξεύει ένα στόμα.
Σύνθημα των φασιστών «Γκρίζων Λύκων» είναι ένας στίχος από κάποιο ερωτικό τραγούδι: «Bir Gece Ansızın Gelebiliriz», δηλαδή «Μπορούμε να εμφανιστούμε μια νύχτα ξαφνικά». Αυτή τη φράση-απειλή χρησιμοποιεί πλέον ο Ερνογάν όταν μιλάει για το Κουρδιστάν. Αλλά αυτή είναι η Δεξιά, λίγο πιο κει λίγο πιο δω, μία είναι η αφετηρία. Εκείνο που προβληματίζει είναι η στάση των Τούρκων σοσιαλδημοκρατών και αριστερών.
Ο αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Κεμάλ Κιλιντσάρογλου και ο αντιπρόεδρος Οζτούρκ Γιλμάζ βγαίνουν ακόμη δεξιότερα. «Πρέπει να πούμε στην κυβέρνηση του Μπαρζανί να αφήσει αυτόν τον “έρωτα”, του δίνουμε 24 ώρες προθεσμία, αλλιώς θα κάνουμε στρατιωτικά ό,τι χρειάζεται…
Η Τουρκία πρέπει να συνεργαστεί με το Ιράν και το Ιράκ και να λυθεί αυτό το πρόβλημα στρατιωτικά». Δεν είναι που δίνει ιδέες στον φίλο του Ερντογάν οΚιλιντσάρογλου, είναι που το κόμμα του είναι μέλος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς!
Και από δίπλα οι αριστεροί Τούρκοι. Η επαναστατική οργάνωση Devrimci Yol (Επαναστατικός δρόμος) εκφράζεται στην Τουρκία μέσα από ένα νόμιμο κόμμα, το οποίο συμμετέχει συχνά πυκνά σε συνέδρια αριστερών κομμάτων -μηδέ του ΣΥΡΙΖΑ εξαιρουμένου- στην Ελλάδα και σ’ όλο τον κόσμο: το Κόμμα Ελευθερίας και Αλληλεγγύης (ÖDP), που σε δήλωσή του για την ανεξαρτησία του Κουρδιστάν τάχθηκε «αλληλέγγυα» απέναντι.
Αυτά οι Τούρκοι αριστεροί, διότι υπάρχουν και οι Κούρδοι, του Εργατικού Κόμματος, του Οτζαλάν, οι μαχητές του ΡΚΚ, που έκαναν τη συγκλονιστική δήλωση: «Οποιος Κούρδος πάει να ψηφίσει είναι άτιμος και προδότης»!
Με όλους αυτούς στο πλευρό του, γιατί ο Ερντογάν να μην είναι προκλητικός; Ηδη το τουρκικό Ανώτατο Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης «έκλεισε» τρία κουρδικά κανάλια, το RUDAW και Κ 24 και WAAR, που εξέπεμπαν από το Κουρδιστάν-Ιράκ. Δεν τα δέχεται ο τουρκικός δορυφόρος, αλλά οι «δορυφόροι» του Ερντογάν δέχονται αδιαμαρτύρητα αυτήν τη λογοκρισία.
Ο Τούρκος πρόεδρος έχασε κάθε έλεγχο όταν ενημερώθηκε πως ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου υποστηρίζει τη δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους. «Το 90-92% δεν έχει καμιά αξία. Ποιος θα αναγνωρίσει την ανεξαρτησία; Το Ισραήλ; Ο κόσμος δεν αποτελείται από το Ισραήλ.
Στο τραπέζι βρίσκονται όλες οι πιθανότητες, από οικονομικές κυρώσεις μέχρι στρατιωτικές επιλογές». Και αναφέρθηκε και πάλι στο κλείσιμο του πετρελαιαγωγού, στον αποκλεισμό των συνόρων ώστε να μη βρίσκουν τρόφιμα οι Κούρδοι, και τότε «τι θα κάνει η κουρδική κυβέρνηση; Το Ισραήλ από πού και πώς θα της στείλει τρόφιμα; Δεν θα σας γλιτώσουν οι ισραηλινές σημαίες που κυματίζουν εκεί πέρα. Αυτό να το γνωρίζετε». Και συμπληρώνει: «Το Κόσοβο το αναγνώρισαν 114 χώρες κι ακόμη δεν μπορεί να γίνει κράτος».
Και μόνο με τις δηλώσεις του Ερντογάν για το κλείσιμο του πετρελαιαγωγού, η τιμή του πετρελαίου ανέβηκε, κάτι που είχε να συμβεί από τον Ιούλιο του 2015. Με δημοσίευμά τους οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» εξηγούν τους λόγους που δεν πρόκειται να πραγματώσει τις απειλές του περί «στρόφιγγας» ο Ερντογάν: «Εχει υπογράψει ο Τούρκος πρόεδρος συμφωνίες με την κουρδική κυβέρνηση αλλά εκτός αυτού ούτε το Ιράκ, ούτε η Τουρκία δεν μπορούν να εμποδίσουν το κουρδικό πετρέλαιο να φτάσει στις παγκόσμιες αγορές οι οποίες το έχουν απόλυτη ανάγκη.
Οι εξελίξεις μάλιστα δείχνουν ότι θα αυξηθεί η παραγωγή του κουρδικού πετρελαίου. Δεν είναι τυχαίο ότι η εταιρεία CHEVRON ενώ είχε σταματήσει εδώ και δύο χρόνια τη δραστηριότητά της στην περιοχή μία εβδομάδα πριν από το δημοψήφισμα ενεργοποιήθηκε και πάλι.
Η δε κουρδική κυβέρνηση υποσχέθηκε στις εταιρείες ενέργειας που θα θελήσουν να δουλέψουν στην περιοχή επιδοτήσεις. Για το κονδύλι προϋπολογίστηκαν 3 δισ. δολάρια. Ταυτόχρονα η ρωσική Rosneft με τη συμφωνία του 1 δισ. δολαρίων για την “ανανέωση” του αγωγού και για 700 χιλιάδες βαρέλια που θα περάσουν από αυτόν επιβεβαιώνει ότι τα οικονομικά κέντρα έχουν υπολογίσει στην ανεξαρτησία».
Πάντως πρώτη φορά συμβαίνει απέναντι στην ανεξαρτησία ενός κράτους να βρίσκονται όλοι μαζί –ΟΗΕ, Ε.Ε., ευρωπαϊκές χώρες. Οι θεωρίες περί αυτοδιάθεσης των λαών έχουν πάει περίπατο. Στον 21ο αιώνα βρίσκουν υποστήριξη οι αποικιοκράτες.
Υπάρχουν όμως και οι φωνές συμπαράστασης και η πιο συγκινητική ήταν από τον πρωθυπουργό της τοπικής κυβέρνησης της Καταλονίας, Κάρλες Πουτζεμόντ, που ο λαός της ετοιμάζεται για το δικό του δημοψήφισμα. Ο Πουτζεμόντ χαιρέτισε το κουρδικό δημοψήφισμα με μήνυμα στον Μπαρζανί.
Ο κουρδικός λαός αποφάσισε και ξέρει πολύ καλά ότι όπως πάντα είναι και πάλι μόνος του στην αρένα με τα λιοντάρια.
* Συγγραφέας και δημοσιογράφος