οι τέσσερις τύποι παχυσαρκίας

Απ’ όσο θυμάμαι δεν έχω συναντήσει σχεδόν κανέναν με διαταραχή βάρους που να μη μου έχει εκφράσει, στην προσπάθειά του να χάσει βάρος, τις συγκεκριμένες προτάσεις: «μπόρεσα και δεν έφαγα γλυκό», «κατάφερα και συγκρατήθηκα», «δεν υπέκυψα στους πειρασμούς του γεύματος», «νιώθω δυνατός και χαρούμενος που δεν χάλασα τη διατροφή μου», ενώ όλοι γνωρίζουν πως σε βάθος χρόνου πιο δυνατή (και νικήτρια εν τέλει) είναι η ανεξέλεγκτη βουλιμία.

Χρειάζεται να εξετάσουμε τα επιβαλλόμενα μέτρα που έχουμε μάθει για να αντιμετωπίζουμε τις δίαιτες και τις πολυφαγίες. Συνήθως τα μέτρα αυτά λειτουργούν βραχυπρόθεσμα.

Δηλαδή είναι μικρής διάρκειας το αποτέλεσμα, είτε για να αδυνατίζεις είτε για να διατηρείσαι. Εχουν συνεχείς σκέψεις και έγνοιες, όπως λόγου χάρη: «Μη φάω αυτό, εκείνο είναι πιο λιπαρό, δεν πρέπει να ακουμπήσω τα γλυκά, ας φάω μόνο μια μπουκιά κτλ».

Το σίγουρο είναι πως ο παχύσαρκος το μόνο που δεν θέλει είναι να σκέφτεται τόσο πολύ. Ομως τον χαρακτηρίζουν οι πάρα πολλές σκέψεις και αυτό που ασυναίσθητα κάνει είναι το εξής: ΤΡΩΩ χαρά, λύπη, θυμό. ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΙ αλμυρά, γλυκά, γλυκόξινα, πικρά.

Σκέφτεται για να μην αισθάνεται

Ετσι λοιπόν ανάλογα με κάποια βασικά κοινά χαρακτηριστικά στη διατροφική συμπεριφορά απέναντι στον εαυτό τους συμπέρανα πως υπάρχουν τέσσερις τύποι παχυσαρκίας.

Ανάλογα με το πώς υπάρχουν και λειτουργούν η λογική του πλευρά (έλλογος εαυτός) και η συναισθηματική του πλευρά (συναισθηματικός εαυτός).

▣ Α΄τύπος παχυσαρκίας: ΝΑΖΙ και ΕΒΡΑΙΟΣ

Ο ρόλος της λογικής του πλευράς (σαν Ναζί) έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

Αμείλικτος, διεκπεραιωτικός, ελεγκτικός, οργανωμένος, τελειομανής, ανικανοποίητος, επικριτικός, υπεραυστηρός, αναλαμβάνει πολλές ευθύνες, με τετράγωνη λογική, ακατάδεκτος στην επιβράβευση, απαξιωτικός ως προς το συναίσθημα, άψογος στη δουλειά του, απαιτητικός, επικουρικός, υποστηρικτικός, εφευρετικός, αναντικατάστατος, ευφυής, ικανός.

Ο ρόλος της συναισθηματικής του πλευράς (σαν Εβραίος) έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

Φιμωμένος, ακίνητος, αμίλητος, αλυσοδεμένος, χωρίς δικαιώματα, ταγμένος στην προσφορά, εξαφανισμένος-ανύπαρκτος-πάντα πράος, με καλυμμένο φόβο, με καλυμμένη τρυφερότητα.

Σε αυτόν τον τύπο βουλιμίας συναντάμε συνήθως ανθρώπους που κάνουν μικρές και ελεγχόμενες κρίσεις, ενώ πολλές φορές καταφεύγουν σε μορφή πολυφαγίας με υγιεινές τροφές.

Οι βουλιμίες τους κρατούν λίγο. Δεν έχουν πολλά επιπλέον κιλά (εκτός κι αν συνυπάρχει ο Γ΄ ΤΥΠΟΣ), χάνουν σχετικά γρήγορα οκτώ με δέκα κιλά με τον «αμείλικτο» τρόπο τους, για να τα ξαναπάρουν αργότερα εξαιτίας του πολύ στενού πλαισίου που επιβάλλουν στον εαυτό τους.

▣ Β΄τύπος παχυσαρκίας: ΔΕΣΜΟΦΥΛΑΚΑΣ και ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΣ

Ο ρόλος της λογικής του πλευράς (σαν Δεσμοφύλακας) έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

Με υψηλό αίσθημα καθήκοντος, ευσυνείδητος, καλός στη δουλειά του, οργανωμένος, προστατευτικός, με κατανόηση, ενοχικός, δίκαιος, επιμελής, συνεπής, ακούραστος, φιλότιμος, συνήθως εκλογικεύει, μεγαλόκαρδος, σχολαστικός, υπεραναλυτικός.

Ο ρόλος της συναισθηματικής του πλευράς (σαν Φυλακισμένος) έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

Περιορισμένος, κατεσταλμένος, τιμωρημένος, με λίγα δικαιώματα, να ψελλίζει, με μικρές αποδράσεις, απογοητευμένος, με λίγη πίστη στον εαυτό του, φοβισμένος, αγχωμένος, με συσσωρευμένο θυμό, με εκρήξεις, αλλά… καλοσυνάτος.

Εδώ οι βουλιμίες είναι πιο συχνές, ο έλεγχος «επιτρέπεται» να χαθεί και τα γεύματα είναι μεγάλα σε ποσότητα.

Ο άνθρωπος που υποκύπτει σε αυτή τη μορφή βουλιμίας τρώει τα πάντα γρήγορα για να προλάβει να τα απολαύσει, σαν τον κλέφτη πριν ξαναγυρίσει στο κελί του.

Αντιμετωπίζει συνήθως τη δίαιτά του με τον εξής τρόπο: «Αφού έφαγα αυτό, ας κόψω εκείνο». Η διατροφή του θυμίζει «κοπτοραπτική».

Τον συναντάμε με τουλάχιστον 15 κιλά παραπάνω κι έχει μέτριες αντοχές στη δίαιτα.

▣ Γ΄τύπος παχυσαρκίας: ΜΗΤΕΡΑ ΧΑΜΕΝΗ ΣΤΙΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΤΗΣ και ΜΩΡΟ

Ο ρόλος της λογικής του πλευράς (σαν Μητέρα Χαμένη) έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

Ανοργάνωτος με οργανωμένα διαλείμματα, αναβλητικός, υποχωρητικός (να μην επιβαρύνω…), μέχρι θυσίας ταγμένος στην προσφορά, ακούραστος, εργατικός -ιδίως κάτω από εντολές-, πάντα δεύτερος εγώ και πάντα πρώτοι οι άλλοι, μεταμφιεσμένα ελεγκτικός, αφηρημένος, χαμένος, με ελάχιστες αντοχές, ωραιοποιεί την πραγματικότητα του βάρους του ή την τραγικοποιεί, διαθέτει αγάπη για τον συνάνθρωπο.

Ο ρόλος της συναισθηματικής του πλευράς (σαν Μωρό) έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

Φοβισμένος, πανικόβλητος, χρονίως θυμωμένος, ανήμπορος, αδύναμος, ακίνητος, ανασφαλής, «κλαμένος», «πεινασμένος», μόνος, έχει ιδιαίτερη ανάγκη αγάπης-αναγνώρισης-στήριξης, αργός, νωχελικός.

Αυτός είναι ο πιο συχνός τύπος υπέρβαρου. Εχει τουλάχιστον είκοσι κιλά παραπάνω, τα οποία σχεδόν μια ζωή προσπαθεί να χάσει και συνεχώς τα ξαναπαίρνει.

Δεν έχει αντοχές, προσπαθεί να είναι μέσα στη δίαιτα, έχει συχνές πολυφαγίες μεγάλης έντασης και διάρκειας. Παραιτείται για μεγάλα χρονικά διαστήματα (σαν να ξεκουράζεται) και αρχίζει πάλι.

Ο πιο δύσκολος κανόνας γι’ αυτόν είναι η γυμναστική. Ξεχνά τον εαυτό του, όντας απασχολημένος με τους άλλους.

▣ Δ΄τύπος παχυσαρκίας: ΑΣΤΕΓΟΣ και ΑΔΙΑΦΟΡΟΣ ΣΥΓΓΕΝΗΣ

Ο ρόλος της λογικής του πλευράς (σαν Αστεγος) έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

Ανοργάνωτος, τρώει ό,τι και όποτε βρει, πιθανόν χωρίς μεσημεριανό (επειδή δεν προλάβαινε, είχε δουλειά, δεν βρήκε ευκαιρία…), έτοιμος να φάει σαν λύκος, ικανός να καταπίνει αμάσητα, ικανός να επιβιώνει, ατακτοποίητος, ασυνεπής, χωρίς τακτικές ώρες γευμάτων, χωρίς πρέπει, χωρίς δικαιώματα, αυτοκαταστροφικός, γλεντζές.

Ο ρόλος της συναισθηματικής του πλευράς (σαν Αδιάφορος Συγγενής) έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

Ξένος (χωρίς δεσμούς με τους άλλους), απαθής (κάτω από την απάθεια μπορεί να κρύβει βαθιά λύπη και απογοήτευση), αδιάφορος (μόνο φαινομενικά, καθώς από κάτω κρύβεται μια στάση «μη με αγγίζετε γιατί πονάω»), απελπισμένος, παραιτημένος, μόνος.

Εδώ οι βουλιμίες είναι διαρκείς και το φαγητό βασική ζωογόνος δύναμη. Μια μορφή ένωσης με τον κόσμο, για την επιβίωση.

Συνήθως συνυπάρχει με τον Γ΄ ΤΥΠΟ κι έχει πάρα πολλά κιλά, ενίοτε 140 και 150, παρουσιάζει αυτό που λέγεται «παθολογική παχυσαρκία».

Λίγες φορές έχει ξεκινήσει δίαιτα, σαν να γνωρίζει εκ των προτέρων το αποτέλεσμα. Πιθανόν να είναι παραιτημένος και παρατημένος. Σαν να το έχει πάρει απόφαση, δείχνει να μη νοιάζεται για το πώς είναι και το πόσο ζυγίζει.

Δεν του απομένουν αντοχές για δίαιτα, ούτε και δύναμη για να προσπαθήσει. Εν τέλει η δύναμή του είναι το φαγητό

* Σύμβουλος διατροφής

alpanopoulou@gmail.com