«Η ελληνική οικονομία αποδίδει πολύ καλύτερα από ό,τι προβλέπαμε όταν φτιάχναμε το τρίτο πρόγραμμα» παραδέχονται αξιωματούχοι των Βρυξελλών, μεταφέροντας την ικανοποίησή τους για την πορεία της χώρας, αλλά και την αισιοδοξία τους για το τι μέλλει γενέσθαι μετά την τυπική ολοκλήρωση του μνημονίου τον Αύγουστο του 2018.
Κάνοντας μια μικρή αναδρομή στο πρόσφατο παρελθόν και συγκεκριμένα στον Αύγουστο του 2015, μετά την υπογραφή του τρίτου προγράμματος, βλέπουμε πως οι δανειστές στις εκτιμήσεις τους για τους δείκτες που αφορούν την ανάπτυξη και την ανεργία έπεσαν και πάλι έξω.
Οι δύο πίνακες που παραθέτουμε δείχνουν ότι οι δανειστές πίστευαν πως η ελληνική οικονομία το 2015 και το 2016 θα σημειώσει μεγάλη ύφεση, αλλά πως το 2017 θα σημειωθεί μια «έκρηξη» ανάπτυξης. Ηταν ένας ισχυρισμός που εξαρχής έμοιαζε παράλογος, καθώς ως γνωστόν οι οικονομίες -πόσω μάλλον εκείνες που έχουν υποστεί τεράστιες περικοπές και ύφεση- σπάνια εμφανίζουν τόσο μεγάλες ανακατατάξεις. Εν τέλει η ελληνική οικονομία ακολούθησε μια πολύ πιο ομαλή πορεία, καθώς η ύφεση του 2015 και του 2016 ήταν μικρή, αλλά επέστρεψε σε λογικούς θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης του ΑΕΠ το 2017.
Παράλληλα όμως οι δανειστές πίστευαν πως ο ρυθμός μείωσης της ανεργίας θα είναι πολύ πιο αργός, κάτι το οποίο επίσης διαψεύστηκε. Για το 2015 ανέμεναν άνοδο και επιστροφή σχεδόν στα καταστροφικά επίπεδα του 2013. Πιο συγκεκριμένα, ανέμεναν ότι, από το 26,5% το 2014, θα σημειωθεί μικρή αύξηση στο 26,8% το 2015, πως η ανεργία θα διατηρηθεί για το 2016 και από εκεί και πέρα θα υπάρξει σταδιακή μείωση.
Ωστόσο η πραγματικότητα αποδείχτηκε διαφορετική, καθώς στην ανεργία του 2015, την πιο κρίσιμη χρονιά των διαπραγματεύσεων, ο δείκτης έδειξε σαφή κάμψη. Τώρα πλέον δείχνει να ακολουθεί καθοδική πορεία, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2017, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, «ακούμπησε» τον στόχο του 2018.
Η γερμανική εφημερίδα «Die Welt» ανέφερε σε ρεπορτάζ της πως «το 2017 η ελληνική οικονομία σημείωσε για πρώτη φορά και πάλι ανάπτυξη και φέτος ίσως η ανάπτυξη αυτή συνεχιστεί. Ξαφνικά, ακόμη και το πρόβλημα του χρέους μοιάζει εφικτό να επιλυθεί. Κάποιοι μάλιστα βλέπουν την Ελλάδα να ξεπερνά κάθε προσδοκία». Σημείωσε δε πως «η πιθανότητα μιας βιώσιμης ανάπτυξης και μιας οικονομικής ανάκαμψης, που θα έχει αντίκρισμα και στους πολίτες, δεν ήταν τα τελευταία δέκα χρόνια ποτέ μεγαλύτερη απ’ ό,τι είναι τώρα».
Το δε πρακτορείο Reuters υπογράμμισε σε ανταπόκρισή του πως «ίσως το πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι την Παρασκευή το κόστος δανεισμού της Ελλάδας μειώθηκε στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων δώδεκα ετών και πλέον υπάρχει η προσδοκία ότι η χώρα θα μπορούσε να ολοκληρώσει το πρόγραμμα μέτρων διάσωσης αργότερα φέτος».
Βιώσιμη ανάπτυξη
Το ζήτημα είναι φυσικά εάν αυτή η διαφαινόμενη «βιώσιμη ανάπτυξη» θα μεταφραστεί σε δημιουργία σταθερών θέσεων εργασίας και σε ανακοπή των μειώσεων των δημόσιων δαπανών. Το 2018 θα είναι λοιπόν κρίσιμο για την εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και μια κρίσιμη δοκιμασία για την κυβέρνηση, που θα καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ώστε να καθοριστούν οι όροι ελάφρυνσης του χρέους και η μορφή της μεταμνημονιακής εποπτείας.