cogito ergo sum | 19 Μαρτίου 2018
Στην Ντώυτσε Μπανκ έχουμε αναφερθεί πολλές φορές σε τούτο το ιστολόγιο. Όχι άδικα, μιας και δεν είναι λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι αυτή η γερμανική τράπεζα μπορεί να γίνει η θρυαλλίδα για να τιναχτεί στον αέρα το καπιταλιστικό οικοδόμημα όπως το ξέρουμε. Για παράδειγμα, λέγαμε στις 18/11/2014 (“Stress test: μυστικά και ψέμματα …και κάποιες αλήθειες“):
Σύμφωνα με έκθεση που ετοίμασε η ίδια η Ντώυτσε Μπανκ (σελ. 20), την 30/06/2014 η τράπεζα είχε συνολικές τοποθετήσεις ύψους 1.665.410 εκατομμύρια (διαβάστε σωστά το νούμερο: ένα τρισεκατομμύριο εξακόσια εξήντα πέντε δισεκατομμύρια τετρακόσια δέκα εκατομμύρια!) ευρώ, από τα οποία μόλις τα 387.901 εκατομμύρια αφορούσαν δάνεια. Τα υπόλοιπα αφορούσαν τοποθετήσεις σε διάφορα παράγωγα προϊόντα, ομόλογα κλπ, δηλαδή σε ρισκαδόρικα προϊόντα, άσχετα αν ο κίνδυνος ήταν μικρός ή μεγάλος. Πάντοτε σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση (σελ. 75), τα ίδια κεφάλαια της τράπεζας ανέρχονταν εκείνη την ημέρα σε 68.401 εκατομμύρια.
Με απλά λόγια: την 30/06/2014, η Ντώυτσε Μπανκ βρέθηκε να έχει τοποθετήσεις πάνω από ενάμισυ τρισεκατομμύριο ενώ τα ίδια κεφάλαιά της μόλις που ξεπερνούσαν τα 68 δισεκατομμύρια. Αν ψάχνετε τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειάς της, πάρτε κομπιουτεράκι: 68.401 / 1.665.410 = 0,041. Δηλαδή, στις 30/06/2014, η “μεγάλη” και “πανίσχυρη” Ντώυτσε Μπανκ είχε δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας μόλις 4,01% ενώ το αποδεκτό ποσοστό είναι 10% και το ποσοστό ασφαλείας 8%.
Διακύμανση τής μετοχής τής Ντώυτσε Μπανκ 3/2006 - 3/2017 [πηγή: StochCharts.com]
Αν και μιλάμε για μια από τις μεγαλύτερες συστημικές τράπεζες του κόσμου, η γερμανική αστυνομία δεν διστάζει να προβληματιστεί δημοσίως αν πρόκειται για εγκληματική οργάνωση. Αρκεί κανείς να ρίξει μια ματιά στο άρθρο “Ist die Deutsche Bank eine kriminelle Vereinigung?” (Είναι η Ντώυτσε Μπανκ εγκληματική οργάνωση;), το οποίο δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2014 στο αστυνομικό περιοδικό Kriminalpolizei και δεν αποφεύγει να συγκρίνει την εμβληματική τράπεζα με την μαφία.
Η πραγματικότητα είναι ότι οι σχέσεις τής Ντώυτσε Μπανκ με την νομιμότητα δεν είναι και πολύ… εγκάρδιες. Τα πρόστιμα που έχει πληρώσει η τράπεζα σε Ευρώπη και Αμερική για παραβάσεις διαφόρων ειδών, ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατομμυρίων. Για παράδειγμα, μόλις πριν ένα μήνα συμβιβάστηκε με το περιφερειακό δικαστήριο του Μανχάτταν για μια υπόθεση χειραγώγησης επιτοκίων και δέχτηκε να πληρώσει ένα πρόστιμο ύψους 240 εκατ. δολλαρίων προκειμένου να πάψει η δίωξη (*). Δεν αποκλείεται η αμαρτωλή ιστορία για την χειραγώγηση του Libor να κοστίσει πάνω από δύο δισ. σε πρόστιμα μέχρι να ολοκληρωθεί.
Τα διάφορα παιχνίδια με την νομιμότητα φαίνεται πως, εκτός από τα πρόστιμα, έχουν και άλλης μορφής δυσάρεστα αποτελέσματα για τον γερμανικό τραπεζικό κολοσσό. Τον Μάιο του 2016, λόγου χάρη, αποκαλύφθηκε ότι η τράπεζα ζημίωσε σχεδόν μισό δισεκατομμύριο από μια απάτη στην οποία ενεπλάκη με χρηματιστηριακές συναλλαγές (**). Το ωραίο είναι ότι η διοίκηση της τράπεζας δεν θεώρησε αυτό το γεγονός αρκετά σημαντικό ώστε να το συμπεριλάβει στην έκθεσή της προς τους μετόχους. Φαίνεται πως οι κατά καιρούς διοικήσεις τής Ντώυτσε Μπανκ έχουν μια σταθερή φιλοσοφία, βάσει της οποίας τα άσχημα πρέπει να κρύβονται κάτω από το χαλί. Έτσι, σε βάθος χρόνου, κουκούλωσαν ζημιές πάνω από 10 δισ. ευρώ, ώστε να αποφύγουν την περιπέτεια να τεθεί η τράπεζα σε καθεστώς διάσωσης από το κράτος.
Με όλα τούτα να συμβαίνουν, δεν είναι να απορεί κανείς που, σε έκθεσή του τον Ιούνιο του 2016, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χαρακτηρίζει την Ντώυτσε Μπανκ ως τον σημαντικώτερο συστημικό κίνδυνο μεταξύ των συστημικών τραπεζών του κόσμου (GSIBs: Global Systemically Important Banks), ακολουθούμενη από την HSBC και την Credit Suisse (***). Το θέμα είναι ότι τόσο η HSBC όσο και η Credit Suisse έχουν πίσω τους τις κεντρικές τους τράπεζες και τα εθνικά τους νομίσματα ενώ η έκθεσή τους σε παράγωγα δεν έχει καμμιά σχέση με την υπερέκθεση της Ντώυτσε Μπανκ.
Μ’ αυτά και μ’ αυτά, η κατάσταση έχει γίνει κάτι παραπάνω από δραματική για την Ντώυτσε Μπανκ. Το 2017 είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά που κλείνει με ζημιές ενώ η Moody’s έχει ήδη από το 2016 υποβαθμίσει το αξιόχρεό της στην κατηγορία Baa1, δηλαδή μόλις δυο βαθμίδες πάνω από την κατηγορία “σκουπίδια” (****). Η υποβάθμιση από την Moody’s ήρθε σχεδόν ταυτόχρονα με την ανακοίνωση της Fed ότι η Ντώυτσε Μπανκ δεν πέρασε τα stress test των ΗΠΑ. Κάπως έτσι, το 2017 ο τζίρος τής γερμανικής τράπεζας βυθίστηκε στα 26,4 δισ. ευρώ, δηλαδή κάτω από το μισό των 53,4 δισ. ευρώ, όπου είχε σκαρφαλώσει μόλις έξι χρόνια νωρίτερα. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ξεσηκώθηκαν και οι μέτοχοι καθώς η διοίκηση αποφάσισε να πάρει πίσω την υπόσχεσή της για μέρισμα 0,11 ευρώ και να μη διανείμει δεκάρα για το 2017.
Διαμόρφωση συστημικού κινδύνου από την Ντώυτσε Μπανκ [πηγή: IMF, report 16/189, 6/2016]
Ίσως να αναρωτιέται ο αναγνώστης πώς και τα θυμήθηκα όλα τούτα σήμερα. Ας όψεται ένα σχετικά πρόσφατο άρθρο στους Financial Times με τίτλο “HNA via GAR? The mystery of Deutsche Bank’s largest shareholder“, το οποίο αξιώθηκα να διαβάσω χτες. Αλλά ας γίνω σαφέστερος:
Η ΗΝΑ Group Co Ltd είναι ένας μεγάλος κινεζικός όμιλος εταιρειών, ανάμεσα στις οποίες και η HNA Holdings. Αυτή η τελευταία, λοιπόν, έρριξε στα τέλη τού 2016 κάπου 4 δισ. δολλάρια και απέκτησε το 9,9% των μετοχών τής Ντώυτσε Μπανκ, κάτι που την ανέδειξε στον μεγαλύτερο μέτοχο της γερμανικής τράπεζας. Γιατί ειδικά 9.9%; Διότι για πωλήσεις από 10% και πάνω, απαιτείται έλεγχος και έγκριση από το κράτος.
Στις αρχές τού περασμένου Φεβρουαρίου, εντελώς ξαφνικά, οι κινέζοι αποφάσισαν να πουλήσουν κάμποσες από τις μετοχές τους, ρίχνοντας το ποσοστό τους στο 9,2%. Πριν κοπάσουν οι ψίθυροι που ξέσπασαν, οι κινέζοι ξαναπούλησαν, πέφτοντας στο 8,8%. Οι τριγμοί ακούστηκαν σε όλον τον κόσμο και η μετοχή τής τράπεζας ξαναπήρε την κατηφόρα, με σοβαρή πιθανότητα να πέσει κάτω και από τα 13 ευρώ, τιμή εντελώς αστεία αν συγκριθεί προς το ρεκόρ των 152,28 ευρώ του 2007. Αν η ΗΝΑ συνεχίσει με την όπισθεν, η καταιγίδα δεν θα αργήσει να ξεσπάσει.
Το ερώτημα δεν είναι αν η Γερμανία είναι διατεθειμένη να βοηθήσει την Ντώυτσε Μπανκ ώστε να μη σωριαστεί, έστω κι αν υπάρχει η προηγούμενη άρνησή της σε άνωθεν βοήθεια προς τις ιταλικές τράπεζες. Είναι αν μπορεί να επωμιστεί το βάρος τής σωτηρίας μιας τράπεζας, η οποία έχει στο χαρτοφυλάκιό της παράγωγα ύψους ίσου με το εικοσαπλάσιο του γερμανικού ΑΕΠ. Φυσικά, ουδείς ελπίζει ότι μπορεί να εμφανιστεί κάποιος ιδιώτης ως σωτήρας, από την στιγμή που η αμαρτωλή τράπεζα έχει χιλιάδες δικαστικές εκκρεμότητες και αμέτρητες ανοιχτές πληγές που πυορρούν…
———————————————–
(*) Jonathan Stempel, “Deutsche Bank to pay $240 million to end Libor rigging lawsuit in U.S.“, Reuters, 28/2/2018.
(**) “Deutsche Bank verliert durch Betrugsfall fast eine halbe Milliarde Euro“, Süddeutsche Zeitung, 23/5/2016.
(***) “Germany – Financial System Stability Assessment“, IMF, Report No 16/189, June 2016 (το απόσπασμα στην σελίδα 30).
(****) Tyler Durden, “Moody’s Downgrades Deutsche Bank’s Debt Two Notches Above Junk“, ZeroHedge, 23/5/2016. Επίσης: “Υποβάθμιση Deutsche Bank από τη Moody’s“, Καθημερινή, 25/5/2016.
