Ο κοινός εχθρός που απλώνει τα εξορυκτικά πλοκάμια του σε γη και θάλασσα με ακόμη πιο λαίμαργες διαθέσεις και που δεν θα διστάσει, είτε ο ίδιος είτε ένα πολύ συγκεκριμένο πολιτικό προσωπικό, να επιχειρήσει μια διευρυμένη σε μεθόδους και περιεχόμενο επίθεση, μας υποχρεώνει σε κάτι παραπάνω”.
Άνοιξη “μύρισε” και μάλιστα για τα καλά σε ολόκληρο το Ιόνιο, στα νησιά και στις στεριές που βρέχονται από τα σπάνια νερά του όμορφου πελάγους μας. Κι είναι μια Άνοιξη ανθρώπινη, περήφανη και δημιουργική, καθώς αντιστέκεται όλο και πιο μαζικά σε ένα έγκλημα που μαύρο-κατάμαυρο απειλεί τις ζωές χιλιάδων οικογενειών που ζουν, επιβιώνουν και ονειρεύονται σε αυτήν την μοναδική σε ομορφιά πλευρά, δυτικά μιας χώρας που όλα δείχνουν πως έχει παραδοθεί.
Δεν έχει μείνει πλέον νησί για νησί, πόλη για πόλη και χωριό για χωριό στον δυτικό άξονα της Ελλάδας που να μην γνωρίζει και μάλιστα κόντρα στις επίσημες καθησυχαστικές ανακοινώσεις των αρμόδιων κρατικών φορέων και τις “δελεαστικές” διαφημίσεις των ενεργειακών μονοπωλίων, για την τραγικά βίαιη αλλαγή που καταφθάνει στην φυσική, οικονομική, κοινωνική και ανθρώπινη ισορροπία μιας ευρύτερα μεγάλης περιοχής, μιας περιοχής που εξελίχθηκε στον χρόνο με τις όποιες δυσκολίες, λάθη, πολιτικές επιλογές και γενικευμένες αστοχίες, χωρίς όμως έναν τέτοιου είδους και μεγέθους περιβαλλοντικό εφιάλτη. Τον εφιάλτη των εξορύξεων.
Μέσα σε ένα σύντομο, μάλιστα, χρονικό διάστημα, πρωτοφανές για τις ελληνικές κοινωνικές “συνήθειες”, μεγάλα τμήματα των τοπικών πληθυσμών στις δυο πλευρές του Ιονίου, την νησιωτική και την ηπειρωτική, με μια πρωτόγνωρη ωριμότητα και υποκαθιστώντας ακόμη και αιρετές Αρχές, αποδόμησαν ένα προς ένα τα επιχειρήματα των “εργολάβων του μαύρου θανάτου”, αποκαθήλωσαν τα πολυ-φερόμενα και χορηγούμενα σύμβολα της δήθεν ανάπτυξης, κατέλυσαν την παραπλανητική προπαγάνδα της δήθεν ευημερίας ενός λαού που γνωρίζει ο ίδιος και μάλιστα πολύ καλά ότι έχει από καιρό πάψει να είναι κυρίαρχος, ακριβώς γιατί το ίδιο του το “σπίτι” έχει παραδοθεί με όρους αποικιακής φτώχειας και τριτοκοσμικής εξαθλίωσης σε γεωπολιτικούς και οικονομικούς δεσμώτες.
Σε ολόκληρο το νησιωτικό και… “ηπειρωτικό” Ιόνιο, από την Κεφαλονιά και την Ιθάκη, την Λευκάδα και την Ζάκυνθο και από εκεί στην Πρέβεζα και στην ενδοχώρα της Ηπείρου, τελευταία μάλιστα σε Κρήτη, Κέρκυρα και στην δυτική ακτή της Πελοποννήσου, μέσα σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα και με την πρόσφατη ήττα από την εμπειρία της “Ελπίδας που ήρθε” για να σβήσει άδοξα και ας μου επιτραπεί, πολιτικά “άτιμα” να βαραίνει τα πόδια των τοπικών κοινωνιών, πυρήνες ενημέρωσης, διαμαρτυρίας και πλέον αντίστασης (πρώιμης έστω), σύρθηκαν από την μελαγχολία της σιωπής και την ανυποληψία της “ακινησίας”, στην δύσκολη επιφάνεια ενός αγώνα για την ίδια την ζωή, για το μέλλον, για την φύση και την θάλασσα, για τον ίδιο τον άνθρωπο. Έναν αγώνα που δεν φέρει ίσως τα παραδοσιακά εργαλεία και σύμβολα, αλλά που θα πασχίσει για να σωθεί ό,τι έχει απομείνει σε αυτήν την έρημη χώρα.
Απέναντι σε ένα σύμπλεγμα συμφερόντων, εχθρικών τελικά για την ίδια την κοινωνία και την χώρα, σε πλήρη δυσαρμονία με το συντριπτικά μεγάλο τμήμα του πολιτικού συστήματος και με τοπικές εξουσίες που βρίσκονται σε αναντιστοιχία με την λαϊκή βούληση και αγωνία, αυθόρμητες πρωτοβουλίες και συλλογικότητες, διευρυμένες ακόμη και με πρόσωπα, ομάδες ή μέλη πολιτικών και κοινωνικών χώρων με παραδοσιακές αγωνιστικές “εμπειρίες” αλλά και με υποψιασμένους πλέον, “νοικοκυραίους”, αποκτούν μαζικότητα, δυναμική και περιεχόμενο, ικανά να σταματήσουν τα μονοπωλιακά μεγαθήρια και τους πολιτικούς τους συνεταίρους. Αρκετές φορές μάλιστα και με αρκετές πινελιές φαντασίας, νέας αντίληψης και… ανοικτής συμμετοχής και συναπόφασης.
Τα τοπικά αυτά κινήματα-ας μην φοβόμαστε πλέον την λέξη– έχουν ήδη κάνει σημαντικά βήματα και οφείλουν να συνεχίζουν το ίδιο δυναμικά και αποφασιστικά. Παράλληλα, ο κοινός εχθρός που απλώνει τα εξορυκτικά πλοκάμια του σε γη και θάλασσα με ακόμη πιο λαίμαργες διαθέσεις και που δεν θα διστάσει, είτε ο ίδιος είτε ένα πολύ συγκεκριμένο πολιτικό προσωπικό, να επιχειρήσει μια διευρυμένη σε μεθόδους και περιεχόμενο επίθεση, μας “υποχρεώνει” σε κάτι παραπάνω. Είναι, ίσως, η κατάλληλη στιγμή όλοι οι τόποι που πλήττονται άμεσα από τις εξορύξεις να προχωρήσουν σε συγκροτημένα κοινούς δρόμους. Στο αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα, ίσως πολύ κοντά στην μεγάλη πορεία της 11ης Μαΐου στα Γιάννενα, μια συνάντηση “εργασίας” και “προοπτικής” των κινημάτων αυτών αλλά ενδεχομένως και των πολιτικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών τους υποστηρικτών, είναι ένα καλό και χρήσιμο βήμα για την πορεία του αγώνα κατά των εξορύξεων.
Στην κατεύθυνση αυτή, τα δυο νησιά μας Κεφαλονιά και Ιθάκη, προσωπικά νιώθω, πως μπορούν να εργαστούν και πολύ σύντομα το τοπικό κίνημα κατά των εξορύξεων να αποφασίσει και να κινήσει τις σχετικές διαδικασίες. Άλλωστε, στον τόπο αυτό γνωρίζουμε ήδη πολύ καλά, πως για ένα κομμάτι καθαρή θάλασσα και ξεκάθαρο μέλλον θα πρέπει τα Πολλά να γίνουν… Όλα*.
* στίχος του Μιχάλη Γκανά
WWF: Τουρισμός και αλιεία οι μεγάλοι χαμένοι από τις εξορύξεις υδρογονανθράκων στην Ελλάδα
Ένα σοβαρό περιστατικό πετρελαϊκής ρύπανσης θα επέφερε ολέθριες επιπτώσεις για δεκαετίες στην τουριστική βιομηχανία (ζημία ύψους 5 δισ. ευρώ) και την αλιευτική δραστηριότητα του Ιονίου, της Δυτικής Ελλάδας και της Κρήτης, κοστίζοντας στην εθνική οικονομία έως και 7,74 δισ. ευρώ με ονομαστικούς όρους (5,3 δισ. ευρώ σε παρούσα αξία), σύμφωνα με τη νέα μελέτη του WWF Ελλάς.
Το WWF Ελλάς δίνει σήμερα στη δημοσιότητα τη νέα οικονομοτεχνική μελέτη με τίτλο “Το πραγματικό κόστος του πετρελαίου”, μέσω της οποίας παρουσιάζονται και αναλύονται για πρώτη φορά ολοκληρωμένα στοιχεία γύρω από τις εξορύξεις υδρογονανθράκων (πετρελαίου και φυσικού αερίου) που σχεδιάζονται να πραγματοποιηθούν στην Ελλάδα, καθώς και πληροφορίες για τις επιπτώσεις που θα έχουν στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.
Η μελέτη συντάχθηκε για λογαριασμό της οργάνωσης από την συμβουλευτική εταιρία eftec, μία από τις κορυφαίες συμβουλευτικές εταιρείες σε θέματα οικονομικών του περιβάλλοντος στην Αγγλία.
Κεντρικός σκοπός της μελέτης είναι να αξιολογήσει τις επιπτώσεις ενός σοβαρού ατυχήματος στον Ελλαδικό χώρο (Κρήτη, Ιόνιο, Ήπειρος, Πελοπόννησος, Δυτική Ελλάδα, Αν. Μακεδονία- Θράκη, Κ. Μακεδονία) και να υπολογίσει το σωρευτικό κόστος, αλλά και τις ειδικότερες επιπτώσεις ενός τέτοιου ατυχήματος σε νευραλγικούς για την εθνική οικονομία τομείς, όπως είναι ο τουρισμός, η αλιεία, αλλά και η ευρύτερη αγορά εργασίας.
Τονίζοντας ότι τέτοιου είδους “ατυχήματα” δεν αποτελούν μακρινή υπόθεση, αλλά πραγματικό ρίσκο, ιδιαίτερα σε τόσο μεγάλης έκτασης έργα, όπως αυτά που σχεδιάζονται να γίνουν στην Ελλάδα, η μελέτη αξιολογεί τέσσερα διαφορετικά σενάρια, υπολογίζοντας:
i) το οικονομικό κόστος από την επιχειρησιακή (τακτική) ρύπανση,
ii) το κόστος που συνδέεται με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την εξόρυξη (εμπορία ρύπων),
iii) το κόστος από ένα σοβαρό περιστατικό πετρελαϊκής ρύπανσης σε τουρισμό και αλιεία και
iv) το κόστος καθαρισμού και αποκατάστασης θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων.
Σε κάθε σενάριο υπολογίζονται με αναλυτικό τρόπο, οι απώλειες, αλλά και το σωρευτικό κόστος της ζημιάς που θα προκληθεί σε καθεμία από τις παραπάνω περιοχές, τόσο σε ετήσια βάση, όσο και σε βάθος 25ετίας, δεδομένου ότι οι συμβάσεις παραχώρησης των οικοπέδων προς τις εταιρείες για έρευνα και εξόρυξη στη χώρα μας έχουν 25ετή διάρκεια.
Οι μεγάλοι χαμένοι
Όπως είναι αναμενόμενο, ο τουριστικός κλάδος υφίσταται τη μεγαλύτερη οικονομική ζημιά (της τάξης των 5 δισ. ευρώ), ενώ σημαντικές απώλειες αναμένονται και στον τομέα της αλιείας (κατά μέσο όρο 17% μείωση εισοδήματος για τρία χρόνια σε περίπτωση ατυχήματος), με τις τοπικές κοινωνίες εν τέλει να πληρώνουν το μεγαλύτερο τίμημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι πέραν των επιπτώσεων σε τουρισμό και αλιεία, ελλείψει διαθέσιμων στοιχείων, στη μελέτη δεν συνυπολογίζεται το κόστος της ζημιάς σε άλλες οικοσυστημικές υπηρεσίες που επηρεάζονται άμεσα από ένα περιστατικό ρύπανσης (π.χ. παροχή φυσικών προϊόντων, πνευματικά και ψυχολογικά οφέλη από σχετιζόμενες με τη θάλασσα δραστηριότητες, κτλ.).
Μερικά από τα βασικά σημεία της έκθεσης:
Το κόστος από πολλαπλά περιστατικά διαρροής στη χώρα θα ξεπερνούσε τα 7,6 δισ. ευρώ σε ονομαστικούς όρους, δηλαδή σε αναλογία περίπου το 4% του σημερινού εθνικού ΑΕΠ.
Λόγω του μεγέθους του τουριστικού εισοδήματος της Κρήτης και του Ιονίου, ένα σοβαρό περιστατικό διαρροής/ρύπανσης μόνο στην Κρήτη θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιά που αγγίζει τα 2,2 δισ. ευρώ, ενώ ένα αντίστοιχο περιστατικό στο Ιόνιο, ζημιά της τάξης των 1,78 δισ. ευρώ σε ορίζοντα 25 ετών.
Σχεδόν 45.000 θέσεις εργασίας που συνδέονται άμεσα και έμμεσα με τον τουρισμό θα χάνονταν από ένα σοβαρό περιστατικό διαρροής/ρύπανσης στην Κρήτη και σχεδόν 25.000 θέσεις εργασίας από ένα αντίστοιχο περιστατικό στο Ιόνιο.
Ακόμα και αν δεν συμβεί σημαντικό περιστατικό διαρροής, η αρνητική επίπτωση για την οικονομία ανέρχεται σε 0,8 – 1,3 δισ. ευρώ σε μία περίοδο 25 ετών.
Οι απώλειες στον κλάδο της αλιείας που είναι ιδιαίτερα ευάλωτος από τη ρύπανση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, θα μπορούσαν να φτάσουν τα 180 εκατ. ευρώ.
O Δημήτρης Ιμπραήμ, υπεύθυνος εκστρατείας του WWF Ελλάς ενάντια στους υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα σχολιάζει: «Η κυβέρνηση και το πετρελαϊκό λόμπι έχουν χτίσει ένα αφήγημα που αναφέρεται σε μυθικά κέρδη και οφέλη, χωρίς να έχουν το παραμικρό στοιχείο για να το τεκμηριώσουν. Στηρίζουν τη ρητορική τους σε εκτιμήσεις, υποθέσεις, και ανεπιβεβαίωτες θεωρίες του παρελθόντος, αποκρύπτουν τον κίνδυνο και μιλούν για ανάπτυξη και έξοδο από την οικονομική ύφεση, τη στιγμή που το μέλλον μας απειλείται από μία πρωτόγνωρη για τη χώρα περιβαλλοντική απειλή που μπορεί κυριολεκτικά να καταστρέψει τις τοπικές κοινωνίες και την εθνική οικονομία».
Με δεδομένα την ανοιχτή θάλασσα, τα μεγάλα θαλάσσια βάθη και την τεράστια ακτογραμμή των περιοχών που έχουν παραχωρηθεί, σε συνδυασμό με την τουριστική τους αξία, το παραμικρό λάθος ή αστοχία μπορεί να αποβεί καταστροφικό για τις τοπικές κοινωνίες και την εθνική οικονομία.
Τις ανησυχίες αυτές εντείνει η υπονόμευση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και η συστηματική απουσία ουσιαστικής διαβούλευσης κατά την αδειοδοτική διαδικασία.
Η μακρά εμπειρία από περιστατικά πετρελαϊκής ρύπανσης έχει δείξει ότι οι τοπικές κοινωνίες δεν ανακάμπτουν για δεκαετίες, ενώ μόλις ένα ποσοστό που σπάνια ξεπερνά το 10% της διαρροής ανακτάται. Το υπόλοιπο συνεχίζει να ρυπαίνει και να βλάπτει την περιοχή και μαζί την τουριστική της φήμη.
«Η θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και της Κρήτης, η Ήπειρος, η Δυτική Ελλάδα και η Πελοπόννησος, είναι ευαίσθητα οικοσυστήματα παγκόσμιας σπουδαιότητας που φιλοξενούν σπάνια και απειλούμενα είδη. Είναι περιοχή με τεράστια ιστορία και πολιτισμό.
Και είναι πόλος έλξης για δεκάδες εκατομμύρια τουρίστες από όλον τον κόσμο κάθε χρόνο. Δεν είναι οικόπεδα προς παραχώρηση για εκμετάλλευση από την πετρελαϊκή βιομηχανία. Ούτε στους χειρότερους εφιάλτες μας δεν θα σκεφτόμασταν πλατφόρμες εξόρυξης πετρελαίου δίπλα στην Κέρκυρα, την Κεφαλονιά και τα Χανιά, τον Κόλπο του Λαγανά, τον Κυπαρισσιακό και τον Αμβρακικό κόλπο, τα Ζαγοροχώρια και το φαράγγι του Βίκου», πρόσθεσε ο Δημήτρης Ιμπραήμ.
Το WWF Ελλάς καλεί την ελληνική κυβέρνηση να εγκαταλείψει οριστικά το πρόγραμμα εξόρυξης υδρογονανθράκων στη χώρα μας. Παράλληλα, καλεί όλους τους πολίτες να ενημερωθούν για το θέμα και να ενώσουν τις δυνάμεις τους με το WWF, διεκδικώντας ένα μέλλον χωρίς εξορύξεις στην ιστοσελίδα https://support.wwf.gr/action/say-no-to-oil.
Δείτε εδώ την πλήρη μελέτη