Το βιβλίο αυτό θεωρείται ότι έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης εξελικτικής βιολογίας. Στη μελέτη αυτή ο Δαρβίνος παρουσιάζει τη θεωρία του, ότι δηλαδή οι πληθυσμοί των ειδών εξελίχθηκαν μέσα από μια διαδικασία φυσικής επιλογής.
Ακόμη και μη εξοικειωμένοι αναγνώστες θα βρουν τρομερό ενδιαφέρον στην εξελικτική βιολογία. Το δεύτερο μεγάλο έργο του Δαρβίνου είναι ‘Η καταγωγή του ανθρώπου και η γενετική επιλογή’ του 1871 (The Descent of Man, and Selection in Relation to Sex), στο οποίο εφαρμόζει την εξελικτική του θεωρία στην ανθρώπινη εξέλιξη. Ο ίδιος μας λέει, ότι το έργο του αυτό αρχικά έχει σκοπό να εξετάσει αν ο άνθρωπος όπως και κάθε άλλο είδος προέρχεται από κάποια προϋπάρχουσα μορφή. Στη συνέχεια η εργασία εξετάζει τον τρόπο ανάπτυξης του ανθρώπου καθώς και την αξία των διαφορών ανάμεσα στις λεγόμενες φυλές του ανθρώπου.
Το τρίτο σπουδαίο έργο του Δαρβίνου, το οποίο κατά μία έννοια ολοκληρώνει την τριλογία για την εξελικτική θεωρία του, είναι ‘Η έκφραση των συναισθημάτων στον άνθρωπο και στα ζώα’ (The Expression of the Emotions in Man and Animals) του 1872. Στο βιβλίο αυτό, το οποίο προορίζονταν να είναι μέρος του έργου ‘Η καταγωγή του ανθρώπου’, ο Άγγλος πρωτοπόρος της εξελικτικής βιολογίας αναλύει τις βιολογικές πτυχές της συναισθηματικής ζωής. Καθορίζει κάποιες πρώιμες ιδέες συμπεριφορικής γενετικής και ερευνά τη ζωική προέλευση ανθρώπινων γνωρισμάτων, όπως οι εκφράσεις του προσώπου σε στιγμές απορίας, αιφνιδιασμού, έκπληξης ή και πνευματικής σύγχυσης. Στο τελευταίο αυτό έργο του ο Δαρβίνος μας δίνει την πρώτη επιστημονική μελέτη της μη λεκτικής επικοινωνίας.
Η δομή της μη λεκτικής επικοινωνίας αποτελείται από κώδικες και σημεία, τα οποία, όταν συνδυαστούν, μεταδίδουν όλες εκείνες τις πληροφορίες από την πηγή προς τον δέκτη και κάνουν ικανή μια άλλου είδους επικοινωνία. Οι άνθρωποι έχουν το χάρισμα να μπορούν να εκπέμπουν μηνύματα και πληροφορίες χωρίς να μιλάνε, χρησιμοποιώντας μόνο εκφράσεις του προσώπου, χειρονομίες, τη στάση του σώματος, το βλέμμα τους κ.α. Με άλλα λόγια, η μη λεκτική επικοινωνία χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγράψει τα γεγονότα της ανθρώπινης επικοινωνίας, υπερβαίνοντας τον προφορικό και γραπτό λόγο.
Η προσοχή κατά τη διάρκεια μιας μη λεκτικής επικοινωνίας είναι επιλεκτική και επομένως είναι πιο πιθανό να παρατηρηθούν σήματα και συμπεριφορές, τα οποία μας ενδιαφέρουν. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η προσεκτική αξιολόγηση των αντιδράσεων τόσο της δημοσιογράφου όσο και του κοινού στις απαντήσεις του Κυριάκου (όπως θέλει να τον φωνάζουν) στη συνέντευξη στο OPEN. Παρόλο που συνήθως η μη λεκτική επικοινωνία επικεντρώνεται στην αλληλεπίδραση δύο προσώπων, η τηλεόραση ενσωματώνει και το κοινό στην αξιολόγηση, το οποίο αλληλοεπιδρά σε αυτού τους είδους την επικοινωνία.
Ο Δαρβίνος μας είπε πριν από περίπου 150 χρόνια, ότι είμαστε αυτό που φαινόμαστε και όχι αυτό που λέμε. Όπως παρουσιαζόμαστε όχι μόνο ως εμφάνιση αλλά ως τρόπο έκφρασης. Η μη λεκτική επικοινωνία επικεντρώνεται κυρίως στο πώς λέμε κάτι. Δείχνει τον γενικότερο τρόπο που προβάλει κάποιος τον ατομικό του πολιτισμό, την κουλτούρα του, τη συμπεριφορά του, τα ταλέντα του, τα ειδικά του χαρακτηριστικά και προπαντός την ευφυία του. Υπό κανονικές συνθήκες, η μη λεκτική επικοινωνία είναι το δυνατό «όπλο» της πολιτικής. Για το λόγο αυτό (και πάλι υπό κανονικές συνθήκες) οι πολιτικοί εκπαιδεύονται κυρίως στον τρόπο αυτής της επικοινωνίας, ώστε να πείθουν το κοινό και τους ψηφοφόρους τους.
Ο Κυριάκος σε όσες ερωτήσεις του έγιναν (παρόλο που δεν τον κόλλησε και στον τοίχο η δημοσιογράφος) έδειχνε ως ένας άνθρωπος, ο οποίος πήγε στην εκπομπή είτε ακάλεστος, είτε του το επέβαλαν άλλοι. Παρά το γεγονός ότι του έδωσαν τόσα σκονάκια και έτοιμες ατάκες, τις οποίες τις άρθρωνε ναι μεν με φόβο και πάθος αλλά χωρίς να τον έχει ρωτήσει κανένας, έκδηλο ήταν το άγχος που του προκάλεσε «ένα τυχόν 5ωρο φροντιστήριο», για να μην αρχίσει τις γκάφες. Τα μηνύματα της μη λεκτικής επικοινωνίας για τον κόσμο και την κοινωνία έχουν μεγάλη σημασία, γιατί διαμορφώνουν το πορτρέτο των δημόσιων προσώπων και ολοκληρώνουν την εικόνα που έχουμε γι’ αυτά. Αυτή η επικοινωνία δείχνει τη «γενναιότητα» του Πορτοσάλτε και του Πρετεντέρη, την «ακαδημαϊκή μόρφωση» του Χατζή και το «ανυπότακτο και ασυμβίβαστο πνεύμα» του Αυτιά.
Δείχνει την «απλότητα» και «μεγαλοψυχία» του Πάγκαλου αλλά και την «ευγένεια» και την «καλοσύνη» του Βενιζέλου. Παρουσιάζει στην κοινωνία την «τιμιότητα», την «ηρεμία» και τη «γαλήνη» του Άδωνι μαζί με τα «δημοκρατικά αισθήματα» του Βορίδη. Η μη λεκτική επικοινωνία κάνει δυνατή στο ευρύ κοινό την «παρατηρητικότητα» και «ακεραιότητα» του Σημίτη, ο οποίος παρακολουθούσε τα δισεκατομμύρια που περνούσαν από τα γραφεία του ΠΑΣΟΚ. Η Φώφη, χωρίς την ιδέα του Δαρβίνου, δεν θα μπορούσε να επικοινωνήσει καλύτερα τις «οργανωτικές» της «ικανότητες», τη «σιγουριά» και την «αυτοπεποίθησή» της. Η κοινωνία χωρίς το Δαρβίνο δεν θα μπορούσε να μάθει πόσο «μάγκας και νταής» είναι ο Σαμαράς. Ενώ ο «αλτρουισμός», η «λαϊκότητα», η «κοινωνικότητα» και η «οξύτητα πνεύματος» του Κυριάκου, δεν θα γίνονταν ποτέ γνωστά στο λαό.
Αν με τις υπογραφές τους δεν είχε λεηλατηθεί ένας ολόκληρος λαός και δεν είχαν καταστρέψει ένα ολόκληρο κράτος, θα είχε πλάκα. Δεν έχει καθόλου πλάκα όμως, όταν έρχεται ο Κυριάκος και ζητάει από τον κόσμο, που μαζί με τους όμοιούς του εξαθλίωσε, να τον ξαναψηφίσουν. Δεν είναι τόσο η θρασύτητά του, ούτε τόσο το προσωπικό του όφελος, ούτε ακόμα ακόμα το γεγονός ότι είναι βουτηγμένος αυτός και το κόμμα του στα χρέη και πάει να ρεφάρει. Θα έλεγα…ούτε καν να γλιτώσει τους συμβούλους του από τη φυλακή. Αυτά είναι δεδομένα. Είναι τα μόνα σίγουρα. Το βασικό διακύβευμα, που το ξέρουν όλοι οι άλλοι γύρω και πάνω από τον Κυριάκο, είναι ότι άρχισε να κλονίζεται ολόκληρο το οικοδόμημα που στέγαζε τη μεταπολιτευτική ασυδοσία της απάτης και του παρασιτισμού. Ο Κυριάκος μαζί με τον αντιπρόεδρό του είναι ακόμη δυο «μοιραίοι» που θα μπουν και αυτοί στην κρεατομηχανή του Βενιζέλου, όπως μπήκαν όλοι όσοι συνεργάστηκαν μαζί του. Και δεν συμφωνώ με όσους λένε «έλα μωρέ το παιδί, δεν κάνει για τη δουλειά». Αυτοί που τον έβαλαν να είναι εκεί που είναι, ξέρουν ότι είναι ο μόνος με τον οποίο θα γίνει η «δουλειά», γι’ αυτό και είπαν στον Άδωνι να κάνει πίσω από τη διεκδίκηση της προεδρίας της ΝΔ.
Γι’ αυτό και τον σιγοντάρει το ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου και το Ποτάμι του Σημίτη. Για τη ΝΔ και το επικοινωνιακό επιτελείο και τους image-makers του Κυριάκου, οι Συριζαίοι και ο Τσίπρας είναι το λιγότερο που έχουν να αντιμετωπίσουν. Αυτοί τους βλέπουν όλη μέρα στη Βουλή. Ξέρουν και τον Κυριάκο και τον Άδωνι, και το Σαμαρά και το Βενιζέλο. Το θέμα είναι να κρύψουν όσο το δυνατόν περισσότερα μη λεκτικά στοιχεία από το λαό. Οι πολιτικοί και όλα τα άλλα πιόνια του συστήματος ξέρουν, ότι μόλις πέσει το οικοδόμημα θα είναι οι πρώτοι που θα γκρεμιστούν. Αυτό που ήταν να κάνουν στην κοινωνία το έκαναν. Τώρα έρχεται αυτό που υπαγορεύει η φυσική εξέλιξη όλων των «ειδών». Με δαρβινικούς όρου θα λέγαμε, επήλθε «ο εκφυλισμός του μεταπολιτευτικού είδους».
Το σύστημα έβγαλε μπροστά ό,τι πιο «κοινωνικά αρρωστιάρικο» διέθετε και απέναντί του ο αγώνας του λαού για επιβίωση έδειξε, ότι η κάθαρση δεν θα μπορούσε ποτέ να επέλθει από ένα ή λίγα άτομα. Ο λαός είναι ο ισχυρός παράγοντας που επιβιώνει στο τέλος και όχι η πολιτική και επιχειρηματική εκφυλισμένη αυτοαποκαλούμενη ελίτ, που βυσσοδομούσε εις βάρος του. Όσα επικοινωνιακά φτιασίδια και να φορέσει η παραμορφωμένη νεοφιλελεύθερη ακροδεξιά ΝΔ και όσο καλά και να κρυφτούν πίσω από τις γραβάτες τους, με τόση καθαρότητα καταλαβαίνει ο λαός, ότι η κατάρρευση τους συστήματος είναι πιο κοντά από ποτέ.
Ο Δαρβίνος, φυσικά, δεν ξέρουμε, αν με την εισήγηση της ιδέας της μη λεκτικής επικοινωνίας, θα μπορούσε να φανταστεί ότι στην Ελλάδα του 21 ου αιώνα θα υπάρξει επίδοξος πρωθυπουργός, «το καλύτερο βιογραφικό της χώρας», με μοναδικό ταλέντο να μιλάει επί μία ώρα χωρίς να λέει τίποτα και ταυτόχρονα ο κόσμος να καταλαβαίνει τόσα πολλά. Ό,τι είδαμε τις προάλλες στην τηλεόραση αλλά και γενικά τα τελευταία χρόνια είναι το αποτέλεσμα της δουλειάς του συστήματος που «φτιάχνει» τον Κυριάκο επί 16 και πλέον χρόνια. Φανταστείτε τώρα τι θα βλέπαμε αν δεν τον έφτιαχναν.
