Υπερφορολόγηση των πολλών, φοροαπαλλαγές για τους λίγους, φορολογικοί παράδεισοι, μυθικές ανισότητες εισοδήματος και πλούτου, ασυδοσία του χρηματοπιστωτικού τομέα, πολλαπλασιασμός των κερδοσκοπικών δραστηριοτήτων, μαζική διαφθορά, παραγωγή δισεκατομμυρίων άχρηστων πραγμάτων, επιδεικτική κατανάλωση και ασύλληπτη ένδεια, αντιμετώπιση της φύσης σαν «καύσιμη ύλη» στο όνομα της «ανάπτυξης», κλιματική αλλαγή.
Ενας μικρός μόνο κατάλογος θεμάτων για τα οποία δεν θα ακούσετε σ’ αυτές τις ευρωεκλογές, όπως δεν ακούσατε και στις προηγούμενες. Συζητάμε για την αλλαγή της Ευρώπης προκειμένου να μην αλλάξει τίποτα. Να παραμείνουν όλα ίδια. Οπως λέει ο μεγάλος Ιταλός γελοιογράφος Αλτάν σε ένα σκίτσο του, «Πρέπει να κάνουμε μια νέα αρχή. Και όποιος είναι από πάνω μένει από πάνω και όποιος είναι από κάτω μένει από κάτω» (Δεν θυμάμαι εάν το αποδίδω με ακρίβεια).
Και, φυσικά, ένα Ευρωκοινοβούλιο χωρίς αποφασιστικές αρμοδιότητες, αλλά μάλλον με… συμβουλευτικό χαρακτήρα, την ίδια ώρα που εξωθεσμικά όργανα (όπως το Eurogroup και οι τρόικες) υλοποιούν πολιτικές αποφασισμένες σε κλειστά κονκλάβια.
Φυσικά, όποιος αναφέρεται σ’ αυτά τα θέματα κατατάσσεται αυτόματα από τις κυρίαρχες ελίτ στους λαϊκιστές και στους αντι-ευρωπαϊστές. Αυτή η τακτική όμως είναι που θρέφει τους πραγματικούς λαϊκιστές και αντι-ευρωπαϊστές, δηλαδή την Ακροδεξιά και τους πάσης φύσεως αντιδραστικούς και φασίστες. Οι ακκισμοί και τα παιχνιδάκια με τους διάφορους Ορμπαν γιγαντώνουν τη σύγχυση και την αποστροφή προς τη θεσμική Ευρώπη. Υποψηφιότητες όπως αυτή του Βέμπερ στρέφουν τους λαούς στους αυθεντικούς ακροδεξιούς της Λεπέν και του Σαλβίνι.
Μια προεκλογική συζήτηση που αφήνει απ’ έξω την κλιματική κατάρρευση, το μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης, αλλά και το σχέδιο για το τι είδους κοινωνία θέλουμε, είναι αναγκαστικά παραπλανητική και συνεισφέρει μόνο στην αναπαραγωγή των σημερινών αδιεξόδων, τα οποία στο εγγύς μέλλον θα πολλαπλασιάζονται με ταχείς ρυθμούς, οδηγώντας σε νέες συγκρούσεις, ενδεχομένως και θερμές.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, όπως λένε οι Στεφάν Εσέλ και Εντγκάρ Μορέν στο βιβλίο τους «Ο δρόμος της ελπίδας» (εκδόσεις Πατάκη), πρέπει να συζητάμε όχι μόνο για τον «ανθρωπισμό, αλλά και αυτό που είναι το ανθρώπινο είδος με την τριπλή του φύση: τη βιολογική, την ατομική και την κοινωνική, όπως επίσης και μια ξεκάθαρη συνείδηση της ανθρώπινης κατάστασης, της ιστορίας της, των μαιάνδρων, των αντιφάσεων και των τραγωδιών της».
Μια συζήτηση περιορισμένη στην οικονομική διάσταση της ανθρώπινης ζωής, η οποία αντιμετωπίζεται σαν μια αλληλουχία παραγωγής, κατανάλωσης, γήρατος και θανάτου, αποτελεί προπέτασμα καπνού για να κρυφτούν από πίσω του οι χειρότεροι εχθροί της ανθρωπότητας: τα αρπακτικά και οι γραφειοκράτες, δηλαδή οι τυπικοί εκπρόσωποι του καπιταλισμού.
Η Ευρώπη σήμερα, περίπου εκατό χρόνια μετά την αποαποικιοποίηση, ξαναφέρνει τις ίδιες πρακτικές στο εσωτερικό της και στρέφεται κατά των ίδιων των λαών της: οικονομική εξάρτηση, υπερχρέωση, ασφυκτικός έλεγχος, εθνικιστική μπόχα. Καμία νέα ιδέα, κανένας ορίζοντας για τους λαούς της, παρά μόνο διαιώνιση της κυριαρχίας των τραπεζών και των κερδοσκόπων μέσω των υποτελών τους κυβερνήσεων. Μια Ευρώπη άσχημη, απωθητική και επικίνδυνη για όποιον έρχεται σ’ επαφή μαζί της.
Το στοίχημα είναι εάν οι προοδευτικές και αριστερές δυνάμεις έχουν ακόμα τα αντισώματα ενός νέου οράματος, περισσότερο δημοκρατικού, λαϊκού και εξισωτικού, ώστε να φρενάρουν το τρένο έστω και λίγο πριν από τον γκρεμό και να το δρομολογήσουν σε μια νέα κατεύθυνση.
