Το πώς βλέπουμε τα πράγματα εξαρτάται από το ποιος είναι ο καθένας και η καθεμιά και σε ποιον τόπο βιώνει την καθημερινότητά του, κάτι που συχνά διαφεύγει την προσοχή μας. Σχηματίζουμε άποψη αρκούμενοι στην πρόχειρη ανάγνωση του μικροπερίγυρού μας, με τις παρέες που πάμε για τσίπουρα, με το ποιους και ποιες θεωρούμε φίλους, με τους τόπους που συχνάζουμε. Οσο και αν πιστεύουμε ότι έχουμε ευρεία αντίληψη για τον κόσμο, τελικά δεν ξεφεύγουμε από τη μεροληπτική του ανάγνωση και στη συνέχεια στη σχηματική αναπαράστασή του.
Κάπως έτσι θα οδηγήθηκε και ο πρόεδρος της Ν.Δ. στη γνωστή πλέον περιγραφή της επαγγελματικής προοπτικής του νεαρού από το Περιστέρι ως ψυκτικού ή συντηρητή ασανσέρ. Οχι, δεν του ξέφυγε. Οπως και η προηγούμενη αναφορά του για τις κοινωνικές ανισότητες ως κάτι φυσικό, έτσι και τώρα απλώς επιβεβαιώνει την πρόσληψη που έχει η τάξη του, οι παρέες και οι γείτονές του για την κοινωνία και τη γεωγραφία της πόλης. Σημείωσε βέβαια ότι ο νεαρός με δική του επιλογή θα γίνει ψυκτικός, αλλά ας μη γελιόμαστε, δεν θα έδινε τις ίδιες επαγγελματικές προοπτικές στους νεαρούς της Κηφισιάς, εκεί που πριν από λίγο καιρό κατοικούσε και ο ίδιος.
Οι εργασίες του ψυκτικού και του συντηρητή ασανσέρ δεν έχουν τίποτα το υποτιμητικό και μπορεί να αμείβονται καλύτερα από πολλούς δικηγόρους ή μηχανικούς που δουλεύουν περιστασιακά με μπλοκάκι ή σε κάποιο μπαρ, ενώ άλλοι συνεχίζουν σε κληρονομημένα μεγαλο-γραφεία. Στον χώρο της Αθήνας διαγράφονται καθαρά και διαχρονικά οι εισοδηματικές και οι εκπαιδευτικές ανισότητες, οι διαφορές στους τόπους κατοικίας των επαγγελματιών, η παρουσία πράσινου, η κατανομή των κοινωνικών εξυπηρετήσεων κ.ά. Είναι γνωστό ότι η δυτική Αθήνα υστερεί σε όλους τους δείκτες σε σχέση με το κέντρο, τις βορειοανατολικές και τις παράκτιες περιοχές. Το πρόβλημα με την αναφορά του αρχηγού της Ν.Δ. είναι το ποιος την εκφέρει και το πώς συσχετίζει τις συγκεκριμένες επαγγελματικές επιλογές με τη συγκεκριμένη περιοχή, με την «Αθήνα πέρα από τις γραμμές του τρένου». Η μεγαλοαστική τάξη, από την οποία προέρχεται ο κ. Μητσοτάκης, και η πολιτική φιλοσοφία, στην οποία στηρίζει τις αναλύσεις της, θεωρεί αυτές τις ανισότητες «φυσικές» επειδή -υποστηρίζει- είναι το αποτέλεσμα των επιλογών κάθε ατόμου, ανάλογα με το εισόδημα που διαθέτει.
Η φυσικοποίηση των κοινωνικών και γεωγραφικών ανισοτήτων είναι το διαχρονικό γνώρισμα των απόψεων της άρχουσας τάξης για τους υποτελείς της. Η δουλειά που κάνεις, η αμοιβή που παίρνεις, ο τόπος κατοικίας σου, το σχολειό που πάνε τα παιδιά σου, οι χώροι που παίζουν, τα νοσοκομεία που ξενυχτάς φροντίζοντας τη δικιά σου, το φαγητό που τρως…. όλα είναι αποτέλεσμα της «φυσικής τάξης πραγμάτων». Και αν άλλοι ζουν καλύτερα σε καλύτερες γειτονιές, είναι γιατί δούλεψαν πιο πολύ και τα κατάφεραν, γιατί ήταν «άριστοι». Οπως τα «κατάφεραν» οι γόνοι των προνομιούχων περιοχών της πόλης, οι απόφοιτοι των κολεγίων, του Χάρβαρντ και της Οξφόρδης.
Πάνω από όλα, η Δεξιά θεωρεί «φυσικό» κεκτημένο την πολιτική εξουσία την οποία νεμόταν χρόνια και δεν υποφέρει τους παρείσακτους «χωρίς γραβάτα», που αντί για παρένθεση πάνε να κλείσουν τετραετία. Θεωρεί και τη διακυβέρνηση της χώρας ή του δήμου δικιά της κληρονομιά, όπως ήταν το αρχικό σύνθημα του άλλου γόνου με βαρύ επίθετο, του κ. Μπακογιάννη, «Η Αθήνα μας ανήκει», που έσπευσαν να αποσύρουν μετά την κατακραυγή που δημιούργησε. Εξάλλου, η κληρονομιά των οικογενειακών πολιτικών προνομίων που έχει φέρει τους δύο νέους πολιτικούς στο προσκήνιο δεν είναι το φυσικό αποτέλεσμα γονιδίων;
Και η Αριστερά; Διασπασμένη όσο ποτέ, μιλά ελάχιστα για τον δήμο και την πόλη και ακόμη λιγότερο για την Ευρώπη, μιας κι έχουμε και ευρωεκλογές. Εντός Βουλής, εντός κυβέρνησης ή εξωκοινοβουλευτικά, πορεύεται με μικρές κατακτήσεις και μεγάλα πισωγυρίσματα. Ομως στην Αθήνα και στον Πειραιά έχουμε άξιους, ντόπιους, αριστερούς υποψήφιους δημάρχους. Δεν θέλω, λοιπόν, δήμαρχο από τα βόρεια προάστια, όπως εκείνον που δεν γνώρισε ποτέ την Αθήνα αλλά φρόντισε να της φυτέψει παντού κάγκελα για να γίνει δήμαρχος-καγκελάριος, όπως εύστοχα είχε γράψει ο Παντελής Μπουκάλας. Ως Αθηναίος θα ψηφίσω με χαρά τον Πατησιώτη Νάσο Ηλιόπουλο, τον κινηματικό αριστερό που κατάφερε τόσο πολλά, σε λίγο χρόνο και με λίγα μέσα. Γιατί με τις ενέργειές του φρόντισε τους ψυκτικούς, τις νοσοκόμες, τους ντελιβεράδες, τους νεαρούς επιστήμονες με τα μπλοκάκια, χωρίς να φυσικοποιεί την κοινωνική τάξη και τον τόπο κατοικίας τους. Αυτά τα λίγα, τα τόσο μεγάλα κάνουν τη διαφορά και με την ίδια λογική περιμένω να πορευτεί και στον δήμο.
*ομότιμος καθηγητής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
