Το δεύτερο και εξίσου σημαντικό είναι να την αποδεχτείς με αξιοπρέπεια. Και αυτό σημαίνει να βάλεις το δάχτυλο στην πληγή και να επιχειρήσεις να ανιχνεύσεις τις ευθύνες σου για το αίμα της. Όλα τα άλλα, τα μικροπολιτικά, τα ανεύθυνα, τα δικολαβικά, είναι στην καλύτερη περίπτωση αστεία και στη χειρότερη τραγικά. Στις δημοκρατίες, μόνο κρίνεσαι από τον λαό. Δεν τον κρίνεις ποτέ.
Ζητάς τη ψήφο του, ζητάς να σε επιλέξει, και αν σε απορρίψει ψάχνεις να βρεις γιατί δεν σε αγάπησε. Η δική μου προσέγγιση για τις εκλογές είναι ότι η ψήφος είναι βαθύτατα πολιτισμική και λιγότερο ταξική. Κι αυτό σημαίνει ότι πλειοψηφικά κοινωνικά στρώματα δεν ψηφίζουν με τη τσέπη τους αλλά με τη καρδιά τους.
Βελτίωσε τη τσέπη της πλειοψηφίας ο ΣΥΡΙΖΑ; Αναμφίβολα Αλλά το μήνυμα που έδωσε δεν ήταν καθαρό. Και ήταν πολύ αργά. Και ήταν πολύ λίγο. Στον τόπο όπου ο καθένας εντάσσει τον εαυτό του στη «μεσαία τάξη», ενίοτε η βοήθεια λειτούργει ως ταξική υποτίμηση και όχι ως κοινωνική αλληλεγγύη.
Ναι, η Νέα Δημοκρατία έστριψε ακροδεξιά. Αλλά δεν έκανε τίποτα περισσότερο από αυτό που κάνει όλη η Ευρωπαϊκή Δεξιά. Σε ένα παγκοσμιοποιημένο τοπίο, όπου στον κάθε πολίτη λες ότι η ψήφος του αντιπαλεύει δυνάμεις σε μορφή «θεοτήτων», τις Αγορές, τους «Θεσμούς», τις Τρόικες, τα Διευθυντήρια, τα ολιγοπώλια των πολυεθνικών, είναι λογικό ότι θα ψάξει καταφύγιο σε πράγματα που του είναι οικεία, που κατανοεί, που νοιώθει ασφάλεια στο κουκούλι τους. Το… Έθνος. Τις παραδόσεις. Το προγονικό Μεγαλείο. Τη Θρησκεία.
Και η Αριστερά διεθνώς, απέτυχε παταγωδώς να μιλήσει για τον διεθνιστικό πατριωτισμό. Και ο ΣΥΡΙΖΑ επίσης. Επέτρεψαν στη Δεξιά είτε πρόκειται για τον Τραμπ και τον Σαλβίνι, είτε για τον Βέμπερ και τον Μητσοτάκη να επαναπροσδιορίσουν για μια ακόμη φορά τη λέξη Πατρίδα.Για αυτό και δεν φοβίζει ο μπαμπούλας της ακροδεξιάς, γιατί πολύ κόσμος συμφιλιώθηκε μαζί του. Πιθανά και να τον αναζητά.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατόρθωσε να δημιουργήσει ρίζες στην ελληνική κοινωνία. Και αυτό φάνηκε από τα αποτελέσματα του στον συνδικαλιστικό χώρο, στην τοπική αυτοδιοίκηση και στη Νεολαία. Αλλά ταυτόχρονα δεν επιχείρησε καν να αναδιαμορφώσει αυτούς τους χώρους. Δεν επένδυσε σε αυτούς, δεν επιχείρησε να δώσει πνοή και ψυχή στη λάσπη τους.
Τέλος αλλά εξίσου σημαντικό, αν όχι σημαντικότερο από όλα, είναι ότι δεν έκοψε με λεπίδι – κι όχι με απλό μαχαίρι, φαινόμενα έπαρσης και αλαζονείας. Γιατί τα πολιτικά λάθη μπορεί να σου τα συγχωρήσει ο λαός, την έπαρση δεν θα σου τη συγχωρήσει ποτέ.
Σε ένα μήνα και κάτι θα έχουμε εκλογές. Ας ξεπεράσουμε γρήγορα την απομόνωση, τη θλίψη, την άρνηση, τον θυμό και ας πάμε κατευθείαν στην αποδοχή. Στην αποδοχή της ήττας.
Δεν θα είναι η πρώτη φορά και δεν θα είναι και η τελευταία. Ρωτήστε τους πατεράδες και τους παππούδες σας. Οι δρόμοι, οι πλατείες και τα πεζοδρόμια μας περιμένουν. Και δεν φταίνε αυτά που εμείς τα εγκαταλείψαμε.
Κι όπως έγραψε ο Άρης Αλεξάνδρου σε βαριά ζόρικες εποχές από τον Αη Στρατη: Λοιπόν, λίγο κουράγιο ακόμα. Όποιος βρεθεί με άλογο του μένει να τραβήξει για την ήττα καβαλάρης