Η φετινή 8η Μάρτη, Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας, βρίσκει για ακόμα μια χρονιά τις εργάτριες και υπαλλήλους, τις επιστήμονες, τις επαγγελματίες αυτοαπασχολούμενες, τις αγρότισσες, τις άνεργες και συνταξιούχους, τις νέες μητέρες, τις μαθήτριες – φοιτήτριες, τις πρόσφυγες – μετανάστριες, ανήσυχες και ανασφαλείς από το ξέσπασμα ενός νέου ιμπεριαλιστικού πολέμου. Δεν αφορά μόνο τις γυναίκες στην Ουκρανία, στις οποίες εκφράζουμε την αναμφισβήτητη αλληλεγγύη μας.
Αφορά και τις γυναίκες, τον λαό στη χώρα μας, γιατί το αστικό κράτος ως μέλος του ΝΑΤΟ, με τις αμερικάνικες βάσεις και άλλες ΝΑΤΟικές υποδομές, με τις άμεσες στρατιωτικές αποστολές του εμπλέκεται στο κουβάρι των οικονομικών και γεωπολιτικών ανταγωνισμών.
Αυτοί οι ανταγωνισμοί ανάμεσα σε ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ από τη μια και την καπιταλιστική Ρωσία, τους συμμάχους της από την άλλη, οξύνονται με επίκεντρο τον έλεγχο των ενεργειακών υλών, των δρόμων μεταφοράς τους, των αγορών, των σφαιρών επιρροής, τον πλούτο του υπεδάφους χωρών, ανάμεσά τους και της Ουκρανίας. Ήδη ο λαός μας πληρώνει τα «σπασμένα» με την αφάνταστη αύξηση του ηλεκτρικού ρεύματος, με την αύξηση των τιμών σε άλλα αναγκαία βασικά προϊόντα.
Οι λαοί δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν μεταξύ τους. Μοναδικός φωτεινός δρόμος διεξόδου από τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, τις καπιταλιστικές οικονομικές κρίσεις, την ακρίβεια, την ανέχεια είναι ο εργατικός – λαϊκός αγώνας απέναντι στους καπιταλιστές, στα κράτη και στις ιμπεριαλιστικές τους συμμαχίες.
Αυτός ο αγώνας τόσο στην Ελλάδα όσο και στις γειτονικές χώρες πρέπει να έχει στόχο την απεμπλοκή από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, το κλείσιμο των αμερικανοΝΑΤΟικών στρατιωτικών βάσεων, με τον λαό σε κάθε χώρα νοικοκύρη στον τόπο του. Και σε αυτόν τον αγώνα οι γυναίκες έχουν τη δική τους θέση, δυναμώνοντας και την αλληλεγγύη στις πρόσφυγες και μετανάστριες, με αγωνιστικές διεκδικήσεις για την ολόπλευρη στήριξη και προστασία τους.
Η ΚΕ του ΚΚΕ απευθύνεται στις γυναίκες που ανησυχούν, αγανακτούν και δεν συμβιβάζονται με τη σημερινή κατάσταση: Τις καλεί να αντλήσουν δύναμη, κουράγιο από το ιστορικό αποτύπωμα της πάλης του εργατικού κινήματος για την ισοτιμία της γυναίκας, που διατηρεί άσβεστη τη φλόγα του αγώνα για την απαλλαγή από την ταξική εκμετάλλευση, από κάθε μορφή καταπίεσης, βίας, ανισοτιμίας.
Το ΚΚΕ καλεί τις γυναίκες των εργατικών – λαϊκών δυνάμεων να απορρίψουν τον εγκλωβισμό του αγώνα για τα δικαιώματα των γυναικών σε συνθήματα που η «φεμινιστική», «δημοκρατική» φρασεολογία τους δεν αμφισβητεί στο ελάχιστο τον πυρήνα της γυναικείας ανισοτιμίας και της εκμετάλλευσης. Είναι συνθήματα που αξιοποιούνται και προεκλογικά για την αλλαγή κυβερνητικού διαχειριστή, στο πλαίσιο της ίδιας πολιτικής που αναπαράγει τις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών.
Όλες οι εκδοχές της αστικής διακυβέρνησης – νεοφιλελεύθερες, σοσιαλδημοκρατικές όλων των αποχρώσεων – δεν υπηρέτησαν τις ανάγκες των μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων γυναικών, αλλά τη διάσωση του συστήματος της εκμετάλλευσης και καταπίεσης. Ας θυμηθούμε ότι η κυβέρνηση της ΝΔ πήρε τη σκυτάλη από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, για να τσακίσει ακόμη περισσότερο τον σταθερό εργάσιμο χρόνο, που πλήττει ιδιαίτερα τις εργαζόμενες (κατάργηση κυριακάτικης αργίας, νόμος Χατζηδάκη κ.ά.).
Ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ ψήφισαν εκατοντάδες νόμους της κυβέρνησης της ΝΔ, που επιδεινώνουν τους όρους ζωής των μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων γυναικών. Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην Ελλάδα εκθειάζουν τον νόμο της βέλγικης κυβέρνησης που θεσμοθετεί την επέκταση του ωραρίου εργασίας από τις 5 το πρωί μέχρι τις 11 το βράδυ για τις τηλεργαζόμενες, σμπαραλιάζοντας την προσωπική, οικογενειακή ζωή των γυναικών.
Αυτά τα μέτρα δεν αποτελούν διευκόλυνση της εργαζόμενης μητέρας, αλλά συνιστούν διαχρονικές αντιδραστικές προσαρμογές της ΕΕ, των αστικών κυβερνήσεων, των καπιταλιστικών επιχειρήσεων στην επέκταση της μισθωτής γυναικείας εργασίας. Στο όνομα της «ισότητας των φύλων» επιδιώκουν να μοιράσουν τα βάρη ανάμεσα στη γυναίκα και τον άνδρα, και όχι να ελαφρύνουν και τους δύο από τις αβάσταχτες καθημερινές υποχρεώσεις της ατομικής – οικογενειακής ευθύνης για τη φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωμένων, των ΑμεΑ.
Αυτή η επιθετική πολιτική που κομματιάζει την κοινωνική ζωή της γυναίκας δεν είναι κάποια παρέκκλιση της κυβέρνησης της ΝΔ από την «ευρωπαϊκή κανονικότητα». Ο διεθνής καπιταλιστικός ανταγωνισμός και η στρατηγική για ένταση της εκμετάλλευσης και καταπίεσης των εργαζόμενων γυναικών δεν είναι αποτέλεσμα των «νεοφιλελεύθερων εμμονών». Είναι οι «σύγχρονοι» αντιδραστικοί κανόνες δουλειάς και ζωής που επιβάλλονται σε όλα τα καπιταλιστικά κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως στην Ισπανία, στην Ιταλία, στην Πορτογαλία και αλλού.
Η ΚΕ του ΚΚΕ καλεί τις γυναίκες που ασφυκτιούν από τις σύγχρονες συνθήκες ανασφάλειας, ανισοτιμίας και βίας κάθε μορφής, να αντισταθούν στις «σειρήνες» όλων των αποχρώσεων του αστικού φεμινισμού, που παρουσιάζουν την «πατριαρχία» ως κύρια αιτία για τις κοινωνικές διακρίσεις σε βάρος τους. Πρόκειται για θεωρίες που τη σχετική καθυστέρηση της γυναικείας συμμετοχής στα όργανα εξουσίας και τις επιβιώσεις ανισότιμης συμπεριφοράς από άνδρες προς γυναίκες τις αποσπούν από την ιστορική προέλευσή τους: Την ατομική ιδιοκτησία και την ανάγκη του άνδρα ιδιοκτήτη να είναι βέβαιος ότι οι κληρονόμοι του είναι τα γνήσια παιδιά του.
Η πατριαρχία προβάλλεται ως ένα αυτόνομο σύστημα, αποσπασμένο από τις εκμεταλλευτικές σχέσεις, στο οποίο κυριαρχεί, όπως υποστηρίζουν, η «εξουσία του αντρικού φύλου στο γυναικείο», τόσο στην οικογένεια όσο και στο κράτος, στην κοινωνική ζωή, αποσιωπώντας τον εκμεταλλευτικό τους χαρακτήρα.
Σ’ αυτό το έδαφος γεννιούνται και οι ανορθολογικές αντιλήψεις για τις σχέσεις των δύο φύλων στις διαπροσωπικές σχέσεις, στην οικογένεια, που αναπαράγονται και ως αξίες από όλους τους μηχανισμούς του αστικού κράτους, καλλιεργώντας τον ανταγωνισμό ανάμεσα σε γυναίκες και άνδρες. Αυτές οι αντιλήψεις αναπαράγονται όχι μόνο από τα κεντρικά, περιφερειακά, τοπικά όργανα, την Εκπαίδευση, τη Δικαιοσύνη, τον στρατό, αλλά και από τα ΜΜΕ και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, την πολιτιστική βιομηχανία, τα θρησκευτικά δόγματα, που δημιουργούν μαζικά πρότυπα διαπροσωπικών σχέσεων και οικογένειας.
Καμία από αυτές τις λειτουργίες του καπιταλιστικού κράτους, αλλά και από τις κυρίαρχες αστικές αντιλήψεις, που σε νομικό – πολιτικό επίπεδο υποστηρίζονται ακόμα και από γυναίκες, δεν μπορεί να απομονωθεί, να «μεταμορφωθεί» χωρίς να αλλάξουν εκ βάθρων οι εκμεταλλευτικές οικονομικές σχέσεις, στις οποίες στηρίζονται. Οι αστικές πολιτικές δυνάμεις παρουσιάζουν ως «ριζοσπαστική πρόταση» μόνο κάποια ισότιμη ποσοστιαία εκπροσώπηση των γυναικών στους αστικούς θεσμούς και στα ΔΣ επιχειρηματικών κολοσσών.
Το ΚΚΕ καλεί τις γυναίκες του λαού να σκεφτούν την αιτία που δημιουργεί τα προβλήματά τους και να βγάλουν πολιτικά συμπεράσματα με βάση την καθημερινότητά τους. Η καπιταλιστική εξουσία επιβεβαιώνει τον σκληρό χαρακτήρα της ακόμα και με «άρωμα γυναίκας» στη Βουλή, στην Ευρωβουλή, στις διευθύνσεις επιχειρήσεων, κρατικών μηχανισμών, ενώσεις καπιταλιστών και ιμπεριαλιστικών οργανισμών.
Για παράδειγμα, οι γυναίκες υπουργοί και βουλευτές των αστικών κομμάτων, όπως και τα γυναικεία διευθυντικά στελέχη, είναι εξίσου υπεύθυνες για την αντιλαϊκή πολιτική υποστελέχωσης και συνολικής υπολειτουργίας των δημόσιων νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας, επιχειρηματικής λειτουργίας των ιδιωτικών δομών Υγείας και Πρόνοιας (βρεφονηπιακοί σταθμοί, εξειδικευμένα κέντρα για ΑμεΑ, για αποκατάσταση, δομές για ηλικιωμένους κ.λπ.), αλλά και της βιομηχανίας Φαρμάκου. Τσακίζουν την υγεία και την «τσέπη» γυναικών και ανδρών για λογαριασμό της κεφαλαιακής συσσώρευσης.
Τον 21ο αιώνα υπάρχουν οι επιστημονικές, τεχνολογικές και παραγωγικές προϋποθέσεις και δυνατότητες, ώστε κάθε γυναίκα να ζει χειραφετημένη, χωρίς να εξαρτάται από οικονομικούς, κοινωνικούς παράγοντες και εμπόδια η πορεία της στις σπουδές, στην εργασία, η απόφασή της για δημιουργία οικογένειας. Όμως, αυτές οι δυνατότητες μετατρέπονται σε νέα δεσμά εκμετάλλευσης και καταπίεσης των γυναικών στις συνθήκες της «ψηφιακής οικονομίας» και της «πράσινης μετάβασης», που στηρίζεται στην καπιταλιστική κερδοφορία με αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης ανδρών και γυναικών και με νέα βάρη στη λαϊκή οικογένεια.
Η επέκταση της γυναικείας εργασίας συνοδεύεται από τις εργασιακές σχέσεις – λάστιχο, τα σπαστά και ακανόνιστα ωράρια, την υποαπασχόληση και την ανεργία. Η πληροφορική και οι εφαρμογές της αξιοποιούνται για να ενισχύονται η δουλειά από το σπίτι μέσω της τηλεργασίας και η διευθέτηση του χρόνου εργασίας των γυναικών, ακόμα και την περίοδο της άδειας μητρότητας. Ως αποτέλεσμα χάνεται κάθε διάκριση ανάμεσα στον εργάσιμο και μη εργάσιμο χρόνο των γυναικών, αυξάνεται η εντατικοποίηση της εργασίας, όπως επιβεβαιώθηκε και στα δύο χρόνια της πανδημίας.
Το ΚΚΕ απευθύνεται στις εργαζόμενες και άνεργες γυναίκες στην πόλη και στην ύπαιθρο με εμπιστοσύνη στη δύναμη της εργατικής – λαϊκής πάλης, για να απαλλαγούν από το άγχος, τη ζωή με υποχρεώσεις και χωρίς δικαιώματα. Με τη θέληση και δράση των εργαζόμενων, συνταξιούχων, άνεργων γυναικών, μαθητριών, φοιτητριών, μπορούν να πολλαπλασιαστούν οι αγωνιστικές εστίες σε χώρους δουλειάς, Υγείας, σε γειτονιές, σε σχολεία και σχολές, αντλώντας πείρα και από τους πρόσφατους αγώνες των υγειονομικών, των εργατών και των γυναικών συντρόφων τους στη ΛΑΡΚΟ, στην COSCO, στα «Πετρέλαια Καβάλας», στην «e-food», στα μπλόκα των αγροτών.
Η συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό – λαϊκό κίνημα, στο ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα μπορεί να πυκνώσει το ποτάμι της συλλογικής αγωνιστικής διεκδίκησης, ώστε να διευρυνθεί το πρωτοπόρο ρεύμα της αντεπίθεσης στην πολιτική της ΕΕ και των κυβερνήσεων.
Ο δρόμος του αγώνα για να φέρουμε τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες στο προσκήνιο μπορεί να αγκαλιάσει όλο και περισσότερες εργατικές – λαϊκές δυνάμεις, ανεξάρτητα από φύλο, θρησκεία, εθνική ή εθνοτική καταγωγή, σεξουαλικό προσανατολισμό και άλλα ατομικά γνωρίσματα, τα οποία δεν πρέπει να γίνονται αφορμή κοινωνικής απομόνωσης και διακρίσεων. Ωστόσο, από μόνη της η καταδίκη τέτοιων διακρίσεων με βάση ατομικά γνωρίσματα δεν συνιστά ξεχωριστό «κίνημα» και μάλιστα σε αντιπαράθεση με την εργατική – λαϊκή πάλη. Αυτό επιδιώκουν σοσιαλδημοκρατικές και οπορτουνιστικές πολιτικές δυνάμεις και κινήματα, που αποθεώνουν την «ατομικότητα» και την «ατομική ευθύνη», τον «ατομικό δικαιωματισμό» σε αντιπαράθεση με τον αγώνα για τα σύγχρονα κοινωνικά δικαιώματα για όλες και όλους.
Το ΚΚΕ καλεί ιδιαίτερα τις νέες γυναίκες να ανακαλύψουν τον δρόμο της ισοτιμίας με τους άνδρες, της χειραφέτησης, με τη συμμετοχή τους στον αγώνα για την κοινωνική ανατροπή, για τον σοσιαλισμό – κομμουνισμό. Σ’ αυτόν τον δρόμο η γυναίκα θα νιώσει δυνατή να επιλέξει τον σύντροφό της ικανοποιώντας την ανάγκη της για αγάπη και αμοιβαίο σεβασμό, να αποφασίσει πότε θα δημιουργήσει οικογένεια, διεκδικώντας και την ανάλογη επιστημονική κρατική στήριξη (σεξουαλική αγωγή, συμβουλευτική, δημόσια, δωρεάν και ασφαλή άμβλωση).
Μέσα απ’ αυτόν τον δρόμο θα πληθαίνουν οι γυναίκες και οι άνδρες που θα αποκαλύπτουν τον ανορθολογισμό και την αντιδραστικότητα των συνθημάτων «περί αυτοδιάθεσης του σώματος», γενικά «περί ελευθερίας», συνθήματα που δεν συγκρούονται με τη σήψη της σύγχρονης εκμεταλλευτικής κοινωνίας και τον οικονομικό, κοινωνικό καταναγκασμό.
Σε αυτήν την κοινωνία όλες οι εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής, όχι μόνο οι υλικές, αλλά και οι πνευματικές – πολιτιστικές, αθλητικές, ο μη εργάσιμος χρόνος δεν καθορίζονται «ελεύθερα», αλλά υποτάσσονται στο καπιταλιστικό κέρδος. Πάνω σ’ αυτό το έδαφος αναπτύσσεται το εμπόριο της σεξουαλικότητας και η πορνεία, η ναρκωκουλτούρα, η σεξουαλική βία, η κακοποίηση γυναικών που φτάνει μέχρι και τη δολοφονία τους. Στον δρόμο της γνώσης και του αγώνα, η γυναίκα μπορεί να απορρίψει την αντιδραστική «παλέτα των επιλογών», από την οποία δήθεν ελεύθερα μπορούν να διαλέξουν οι νέες και οι νέοι.
Το ΚΚΕ καλεί τις αγωνίστριες γυναίκες να πρωτοστατήσουν με αισιοδοξία, σταθερότητα στον αγώνα για να αδυνατίσει και να σπάσει το κλίμα ηττοπάθειας, συμβιβασμού στη λογική του αρνητικού συσχετισμού. Τις καλεί να εμπνευστούν από τις πιο δυναμικές και ηρωικές φάσεις του ταξικού αγώνα. Τέτοια είναι και η Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας, που καθιερώθηκε πριν από 112 χρόνια με απόφαση της Β’ Διεθνούς Συνδιάσκεψης σοσιαλιστριών γυναικών, αφιερωμένη στους σκληρούς ταξικούς αγώνες των εργατριών για ίση αμοιβή με τους άντρες, ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς, δικαίωμα ψήφου για τις γυναίκες.
Η Ιστορία του ΚΚΕ, του επαναστατικού εργατικού κινήματος, έχει αποδείξει πως στην κοινή πάλη αντρών και γυναικών πάνω στη βάση των κοινών ταξικών συμφερόντων σπάνε στην πράξη οι αντιδραστικές κοινωνικές αντιλήψεις για τις σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων, διαμορφώνονται ισότιμες σχέσεις μεταξύ των συντρόφων που έχουν το ίδιο κοινωνικό όραμα, τις ίδιες ανησυχίες. Η συμμετοχή στην ταξική πάλη αναπτύσσει ολόπλευρα την προσωπικότητα καθενός και καθεμιάς. Σφυρηλατεί τις αξίες της συλλογικότητας, της συντροφικότητας, του αμοιβαίου σεβασμού, της ανιδιοτέλειας, την ικανότητα κάθε προσωπικότητας να βελτιώνεται συνεχώς, χωρίς να συμβιβάζεται με ό,τι έχει καταφέρει, χωρίς να εγκλωβίζεται στις κυρίαρχες αξίες του ατομισμού, του εγωιστικού τρόπου ζωής και στα κοινωνικά στερεότυπα για τον άνδρα και τη γυναίκα.
Η ΚΕ του ΚΚΕ απευθύνει κάλεσμα αγωνιστικής συμπόρευσης στις γυναίκες της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων, για να ανοίξει ο δρόμος για την ελπιδοφόρα διέξοδο της σοσιαλιστικής – κομμουνιστικής κοινωνίας, για μια αξιοπρεπή ζωή με ικανοποίηση των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών της γυναίκας στην εργασία, στην κοινωνική προστασία της μητρότητας, στη δημιουργική αξιοποίηση του μη εργάσιμου χρόνου, μέσω ενός δικτύου δωρεάν κρατικών δομών για τη φροντίδα των παιδιών, των χρόνιων ασθενών και υπερηλίκων.
Τις καλεί να γνωρίσουν τις θέσεις του ΚΚΕ για την απελευθέρωση της γυναίκας από κάθε κοινωνική καταπίεση και εκμετάλλευση, για την ισοτιμία και τη χειραφέτησή της στην κομμουνιστική κοινωνία. Την κοινωνία που ο πλούτος που παράγεται, αξιοποιώντας τα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα, έχει ως κίνητρο την όλο και μεγαλύτερη ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών, με κοινωνική ιδιοκτησία, επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό, ώστε κανείς και καμιά να μην περισσεύει.
Έτσι, οι ικανότητες όλων των ανθρώπων εξελίσσονται συνεχώς κι όλοι απολαμβάνουν την όλο και μεγαλύτερη μείωση του υποχρεωτικού εργάσιμου χρόνου. Η συμμετοχή όλων των εργαζομένων στις συνελεύσεις των εργασιακών χώρων και η διευρυμένη συμμετοχή της γυναίκας στα όργανα του εργατικού κράτους αποκτούν ουσιαστικό -και όχι τυπικό- χαρακτήρα. Προϋπόθεση για μια τέτοια σοσιαλιστική – κομμουνιστική προοπτική, για έναν τέτοιο τιτάνιο αγώνα είναι η επαναστατική αλλαγή στη σκέψη, στη στάση, στη δράση και της γυναίκας.
Η ΚΕ του ΚΚΕ
Μάρτης 2022
