avgi.gr / 24.12.22 16:00
Κώστας Αργυρός
Η ευφορία λόγω Μουντιάλ δεν θα καταφέρει να χορτάσει τα εκατομμύρια πολιτών που ζουν στη φτώχεια, σε μια χρονιά που αναμένεται καυτή ενόψει εκλογών
Οι περισσότεροι στην Αργεντινή προτιμούν τώρα τις συγκρίσεις με το 1986 και όχι με το 1978, τις άλλες δύο χρονιές που η Εθνική Ομάδα της χώρας στέφθηκε παγκόσμια πρωταθλήτρια. Την πρώτη φορά που συνέβη κάτι τέτοιο η Αργεντινή βρισκόταν κάτω από την μπότα του δικτάτορα Βιντέλα και η επιτυχία αξιοποιήθηκε στο έπακρο από το καθεστώς για να πετύχει τη μακροημέρευσή του. Τη δεύτερη φορά, μόλις τρία χρόνια μετά την πτώση της χούντας, ένας άνεμος αισιοδοξίας φύσηξε στη χώρα, αν και πολλά από τα εγκλήματα ποτέ δεν διαλευκάνθηκαν ή, πολύ περισσότερο, τιμωρήθηκαν και πολλοί από τους χιλιάδες αγνοούμενους έμειναν για πάντα τέτοιοι.
Η φετινή επιτυχία μπορεί να εξύψωσε τη χώρα σε ένα σύννεφο ενθουσιασμού και ευδαιμονίας, αλλά πόσο μπορεί να κρατήσει μια τέτοια κατάσταση; Οι Αργεντίνοι είναι βεβαίως συνηθισμένοι στις κρίσεις, τις χρεωκοπίες και τις παρεμβάσεις του ΔΝΤ, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι κάτι τέτοιο αποτελεί μια ευχάριστη συνήθεια.
Πώς να βάλεις γκολ στη φτώχεια;
Από τα περίπου 45 εκατομμύρια κατοίκων της χώρας, το 40% βρίσκεται κάτω από τα όρια της φτώχειας σε μια περίοδο που ο πληθωρισμός σε ετήσια βάση έχει ξεπεράσει το 90%, μετατρέποντας την καθημερινότητα σε πραγματικό αγώνα επιβίωσης. Η κυβέρνηση μόνο εν μέρει έχει καταφέρει να ελέγξει την άνοδο των τιμών σε βασικά είδη διατροφής, κάνοντας συμφωνίες με επιχειρήσεις και εμπόρους, αλλά παλεύει με την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους και με τη μάλλον εχθρική αντιμετώπιση των αγορών λόγω του παρελθόντος της χώρας, ειδικά μετά τα γεγονότα του 2014, όταν η τότε κυβέρνηση Κίρχνερ αρνήθηκε να αποπληρώσει ποσό 15 δισ. σε κερδοσκοπικά ταμεία.
Ολα αυτά έχουν φυσικά την αντανάκλασή τους και στην πολιτική ζωή της χώρας, που ετοιμάζεται για εκλογές τον Οκτώβριο του 2023. Ο σημερινός κεντροαριστερός Πρόεδρος Αλμπέρτο Φερνάντες δεν μοιάζει και τόσο σίγουρος πλέον απέναντι σε μια σκληρή δεξιά αντιπολίτευση. Η πρόσφατη καταδίκη τής αντιπροέδρου και άλλοτε Προέδρου της χώρας Κριστίνα Φερνάντες Κίρχνερ σε εξάχρονη φυλάκιση για κατάχρηση δημοσίων πόρων επιβεβαιώνει ότι η μάχη θα δοθεί σε πολλά επίπεδα. Η ίδια κατηγορεί τους πολιτικούς της αντιπάλους για δικαστικό πραξικόπημα και επικαλείται δημοσιεύματα του Τύπου σύμφωνα με τα οποία οι δικαστές που ασχολήθηκαν με την υπόθεσή της είχαν πρόσφατα απολαύσει μαζί με ιδιοκτήτες συντηρητικών ΜΜΕ ένα ταξίδι πολυτελείας στην Παταγονία. Η Κίρχνερ ανακοίνωσε την πρόθεσή της να ασκήσει έφεση εναντίον της απόφασης, ανοίγοντας μια διαδικασία που μπορεί να κρατήσει χρόνια, και διέψευσε πληροφορίες ότι θα επιδιώξει να εκλεγεί ξανά σε κάποιο αξίωμα προκειμένου να εξασφαλίσει ασυλία.
Η απόπειρα δολοφονίας της από φανατικούς ακροδεξιούς στις αρχές Σεπτεμβρίου, που απέτυχε εξαιτίας ενός τεχνικού προβλήματος του όπλου, δείχνει ότι η συγκεκριμένη πολιτικός και μέλος της «δυναστείας των Κίρχνερ» ενσαρκώνει ουσιαστικά τον μεγάλο διχασμό που συνεχίζει να χαρακτηρίζει την πολιτική ζωή τής χώρας. Η Κίρχνερ έχει φανατικούς οπαδούς, που διαδήλωσαν επί ημέρες μετά την καταδίκη της, και ορκισμένους εχθρούς, που θα πανηγύριζαν για τον θάνατό της. Σε μια χώρα όπου οι πολίτες συχνά έχουν νιώσει προδομένοι από την πολιτική, μοιάζει σχεδόν αναπόφευκτο τα δύο στρατόπεδα να επιδιώκουν την πόλωση για να μπορούν να προσελκύουν ψηφοφόρους.
Ο Μέσι ένωσε προσωρινά
Ενωμένοι οι Αργεντίνοι πανηγύρισαν όλοι μαζί τα γκολ του Μέσι και υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό την «μπιανκοσελέστε» κατά την επιστροφή της στο Μπουένος Άιρες την περασμένη Δευτέρα. Αλλά οι πανηγυρισμοί για το ποδόσφαιρο δεν γεμίζουν στομάχια και σιγά-σιγά αρχίζουν να κοπάζουν. Η χώρα μπαίνει στο 2023 υποχρεωμένη να κοιταχτεί στον καθρέφτη και με πολλά ζητήματα σε εκκρεμότητα.
Μιλάμε βεβαίως για μια χώρα τεράστια σε έκταση (δεύτερη στη Λατινική Αμερική) και πλούσια σε φυσικούς πόρους. Οι τελευταίες παγκόσμιες εξελίξεις έχουν στρέψει το ενδιαφέρον όχι μόνο στους κλασικούς τομείς της οικονομίας της, κυρίως αυτή των αγροτικών προϊόντων, αλλά και στα αποθέματά της σε φυσικό αέριο στον Νότο και κυρίως στο λίθιο, εξαιρετικά σημαντικό για την κατασκευή σύγχρονων ηλεκτρονικών συσκευών και για την ηλεκτροκίνηση. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν δείξει ενδιαφέρον να επενδύσουν σ’ αυτούς τους τομείς τόσο για να προλάβουν την Κίνα όσο και για να απεξαρτηθούν από αυτή στους ευαίσθητους αυτούς τομείς.
Αισιοδοξία υπάρχει και για το ενδεχόμενο υπογραφής μια νέας εμπορικής και οικονομικής συμφωνίας μεταξύ της Ε.Ε. και των χωρών της ομάδας MERCOSUR (Αργεντινή, Βραζιλία, Ουρουγουάη, Παραγουάη), που είχε «κολλήσει» στα χρόνια του Μπολσονάρου. Έτσι κι αλλιώς, μετά τη νίκη του ο επόμενος Βραζιλιάνος Πρόεδρος Ινάσιο Λούλα είχε εκφράσει την επιθυμία και την αισιοδοξία του για ενίσχυση και εντατικοποίηση της συνεργασίας μεταξύ των δύο μεγαλύτερων χωρών της Λατινικής Αμερικής.
Αυτά βεβαίως είναι σχετικά μακρινά. Δεν πρόκειται δηλαδή να ανακουφίσουν άμεσα τους πληγωμένους από την κρίση πολίτες. Αλλά τα λόγια του προπονητή τής Εθνικής Ομάδας Λιονέλ Σκαλόνι ότι «είμαστε μαθημένοι στις ήττες, γι’ αυτό ξέρουμε να αντιμετωπίζουμε και τις κακές και τις καλές στιγμές» θα μπορούσαν να ερμηνευθούν και ως μια μικρή ένεση αισιοδοξίας, που θα πρέπει να βρει τρόπο να εκμεταλλευτεί το υπάρχον κλίμα και να κερδίσει χρόνο ενόψει μιας χρονιάς που προβλέπεται γεμάτη σκληρές αντιπαραθέσεις.