δδμανιάς: 15/4/2023, τελευταία ανανέωση 17/4/2023 12:40
οι λέλεγες, μετά οι ταφίοι ή τηλεβόες, οι κεφαλλάνες, οι ρωμαίοι, βυζαντινοί, νορμανδοί, ενετοί, ακόμα και οι οθωμανοί έκαναν την αιματηρή τους βόλτα από την κεφαλονιά και το θιάκι, για να ακολουθήσουν, αργότερα, οι γάλλοι κι οι βρετανοί. αλλά όχι μόνον αυτοί. όταν η κρήτη έπεσε στα χέρια των τούρκων, πολλοί κρητικοί εγκαταστάθηκαν στην κεφαλονιά και το θιάκι. τα κρητικά επώνυμα σε-άκης, μεταλλάχθηκαν σε -άτος. όμως, από πού προέρχεται αυτή η διάσημη κατάληξη; σχετίζεται με τους αρβανίτες που ήλθαν κι αυτοί τα χρόνια της ενετοκρατίας.
τότε, οι αρβανίτες ονόμαζαν τις φάρες τους με το επώνυμο της πατριάς και την κατάληξη -άτο: αντί να πουν “οι μποτσαραίοι” ή “οι τζαβελαίοι”, έλεγαν “το μποτσαράτο” και το “τζαβελάτο”. ο τόπος, λοιπόν, που κατοικούσε η φάρα, πήρε την κατάληξη -άτα. παράδειγμα: σβορωνάτα, διλινάτα, περατάτα, μεταξάτα, κλπ. οπότε, λένε κάποιοι, από αυτά τα -άτα προέκυψε και η κατάληξη -άτος
πρέπει να πούμε όμως πως η κεφαλλονιά είναι η πατρίδα του επαναστάτη μαρίνου αντύπα, του ποιητή νίκου καββαδία, και βέβαια του ληξουριώτη δημοσιογράφου και σατιρικού ποιητή ανδρέα λασκαράτου. που το χιούμορ του τσάκιζε κόκαλα.
μετά απ΄όλα αυτά εγώ τι έχω να πω ότι:
Δεν έκανα ταξίδια μακρινά
Τα χρόνια μου είχαν ρίζεσ ήταν δέντρα
Που τα ‘ντυσε με φύλλα η καρδιά
Και τ’ άφησε ν’ ανθίζουν μεσ την πέτρα
Δεν έκανα ταξίδια μακρινά
Οι άνθρωποι που αγάπησα ήταν δάση
Οι φίλοι μου φεγγάρια ήταν νησιά
Που δίψασε η καρδιά μου να τα ψάξει
Το πιο μακρύ ταξίδι μου εσύ
Η νύχτα εσύ το όνειρο τησ μέρασ
Μικρή πατρίδα σώμα μου κι αρχή
Η γη μου εσύ ανάσα μου κι αέρασ
Δεν έκανα ταξίδια μακρινά
Ταξίδεψε η καρδιά κι αυτό μου φτάνει
Σε όνειρα σ’ αισθήματα υγρά
Το μυστικό τον κόσμο ν’ ανασάνει
Το πιο μακρύ ταξίδι μου εσύ
Η νύχτα εσύ το όνειρο τησ μέρασ
Μικρή πατρίδα σώμα μου κι αρχή
Η γη μου εσύ ανάσα μου κι αέρασ
αγαπώ τους ανθρώπους του νησιού μας και τους κεφαλλονίτες παρ όλα αυτά
παλιά πήγαινα στην κεφαλονιά, για ψώνια, για γιατρούς, για δημόσιες υπηρεσίες, πολεοδομία συνήθως, τι να σας πω; οι εμπειρίες μου δεν είναι καλές πατριωτάκια.
τελικά αποφάσισα να μην ξαναπατήσω και πηγαίνω πάτρα εδώ και είκοσι χρόνια.
δεν μ αρέσει ν αναφέρω λεπτομέρειες, δεν το θεωρώ σωστό.
οι θιακοί έχουμε τα παράξενα μας, αλλά όχι κι έτσι
πάντα έλεγα ότι δεν υπάρχει ηθικό πλεονέκτημα μεταξύ κοινωνιών ή κομμάτων ή ιδεολογιών ή συμπεριφορών, άνθρωποι είμαστε
ούλοι λίγο πολύ έχουμε ανάγκη το χρήμα, δεν μπορούμε να μονάσουμε, μάθαμε να χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον, βέβαια άλλο αυτό και άλλο να προσπαθούμε να βγάλουμε ο ένας το μάτι του άλλου. σ αυτό δεν τους τρως το δίκιο καλύτεροι από τους κεφαλλονίτες δεν υπάρχουν, βέβαια αν δεν ήταν έτσι οι κεφαλλονίτες ο άγιος γεράσιμος δεν θ άγιαζε, και χωρίς τον άγιο τι θα κάναμε. τι τράβηξε ο κακομοίρης δεν λέγεται.
τώρα με τα κομματικά, ο ….άτος λένε είναι καπάτσος, είναι ξύπνιος, παίρνει τα σπίτια του κοσμάκη με την παρέα του, ενώ στο θιάκι δεν έχουμε …άτους έχουμε όμως καπάτσους που συνεργαζόταν με τους …άτους και κανείς δεν τους ξέρει ακόμα, θα τους μάθουμε όμως που θα πάει.
Φιλάκια
——————————————
ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ: «Ο ΒΛΑΣΦΗΜΟΣ»
Όταν ειπείς βλάσφημος, λες Κεφαλονίτης.
Εάν η παροιμία που αρχίζει με το «Κεφαλονίτης βλάσφημος» δεν ήτον εντροπαλή, [θα] την ανέφερνα ολόκληρη.[ Κεφαλονίτης βλάσφημος, Ζακυθινός ρουφιάνος, Αγιομαυρίτης(=Λευκαδίτης) κερατάς, Κορφιάτης senza fede (=αναξιόπιστος)]
Ο βλάσφημος κάνει δύο ειδών θύματα εις τη χτηνωδία του, Θεότητα και οικογένειαν. Τα δύο τούτα ιερότερα της ανθρωπότητος, ο βλάσφημος τα σφαγιάζει κάθε φορά, ή δια να ξεθυμάνη το βάναυσο πάθος του, ή και διά να κάνη χονδροειδείς χυδαίες αστειότητες με τους όμοιούς του.
Λογομαχεί, ή και απλώς αστειεύεται ο βλάσφημος εις τό δρόμο; Τα συνηθισμένα φωνάσματά του είναι, γαμώ τό Θέο σου, το Χριστό σου, το σταυρό σου, την Παναγία σου ή γαμώ της αδελφής σου, της μάνας σου», κτλ.
Εννοείται δε ότι τη Θεότητα δικαιωματικώς την ασχημίζει ο χυδαίος μας, επειδή εσυνήθισε ναν τη θεωρεί σαν αποκλειστικώς πράμμα δικό του, και ακολούθως ναν την κάνη όπως θέλει. Ένας κύριος οπού στο δρόμο ήθελε βλασφημήσει την Παναγία καθώς τη βλασφημεί ο χυδαίος, ήθελε λιθοβοληθεί από τον όχλο. [Οι αίσχρότητες οπού ο όχλος μας φωνάζει της Παναγίας ακατάπαυστα εις τούς δρόμους, είναι τέτοιες, οπού και σε μία πόρνη φωναζόμενες, ήθελε την κάμουνε να σβυσθή].
Ο βλάσφημος κάνει και άλλο, τρίτο είδος βλασφημίας, την αφορκία[ψευδή όρκο] επάνω εις το Ευαγγέλιον, και την ακολουθινή πανηγυρική ψευδομαρτυρία ενώπιον του δικαστηρίου. Την ψευδομαρτυρία θεωρεί συμβιβάσιμη μέ τη θρησκεία του· χάριν του επιτηδείου εκείνου ρητού «άλλο το πίστη, και άλλο το τέχνη».
Την δε αφορκία αθετούσαν κατευθείαν τη θρησκεία του, όντας η θρησκεία του πράμμα δικό του, δύνεται ναν την ωφεληθή όπως καλήτερα τόνε συμφέρει.
Το ύστερο τούτο στίγμα είναι κοινό εις όλας τας τάξεις της κοινωνίας μας. Λαϊκοί και παπάδες απιθώνουν το χέρι τους, οι μεν απάνου στο Ευαγγέλιον, οι δε στο μέρος όπου υποθέτεται η συνείδηση, και αφορκίζουν αφόβως και αταράχως αποφασισμένοι νά ψευδομαρτυρήσουνε ακολούθως.
Είναι δε τούτη ή μόνη μεταχείριση που κάνει τού Ευαγγελίου ο βλάσφημός μας, η μόνη ωφέλεια που βγάνει από αυτό ημπορώντας δια του μέσου του νά κερδίση την υπόθεσή του στα δικαστήρια, ή να χαρισθή εις τους φίλους του, αφορκίζοντας και ψευδομαρτυρώντας εις όφελος των.
Ο βλάσφημος είναι πάντα χοντροειδής άνθρωπος. Άλλ’ όταν βάνη και το ύστερο τούτο στίγμα της αφορκίας και ψευδομαρτυρίας εις το μέτωπό του, τότε πλέον ο εσωτερικός ηθικός άνθρωπος δεν αξίζει την εξωτερικήν ανθρωπίνην μορφήν του.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ «Ιδού ο άνθρωπος» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΡΜΗΣ 1975.
){kind=link}