Σφίγγει το ζωνάρι, κόντρα στις προεκλογικές δεσμεύσεις του, ο Ερντογάν υπό την πίεση που δέχεται η τουρκική οικονομία και το νόμισμα της χώρας, που σήμερα κατέγραψε πτώση 19% έναντι του δολαρίου, εν μέσω σφοδρής αντιπαράθεσης με τις ΗΠΑ. Ο υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε σήμερα μια πολιτική λιτότητας και αυστηρής πειθαρχίας, προσπαθώντας συνάμα να καθησυχάσει τις αγορές. Απ’ την πλευρά του ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αρκέστηκε κυρίως στο να τονώσει το πατριωτικό αίσθημα στη χώρα του, εκτοξεύοντας εθνικιστικές κορώνες την ώρα που η τουρκική λίρα κατρακυλάει και οι πιέσεις στην οικονομία είναι αφόρητες.
Παρουσιάζοντας σήμερα το νέο οικονομικό σχεδιασμό της κυβέρνησης, ο υπουργός Οικονομίας και γαμπρός του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, είπε ότι η Τουρκία θα υιοθετήσει μια νέα οικονομική προσέγγιση, πιο αποφασιστική, βιώσιμη και βασισμένη στη «νοοτροπία της στρατηγικής».
Σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τις αγορές, καθώς εκείνη την ώρα η τουρκική λίρα υποχωρούσε κατά 16% έναντι του δολαρίου με την ΕΚΤ να εμφανίζεται ανήσυχη λόγω της έκθεσης ευρωπαϊκών τραπεζών στην Τουρκία, ο Αλμπαϊράκ είπε ότι η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας θα διατηρηθεί.
«Σε αυτή τη διαδικασία θα εργαστούμε πάνω σε κάθε λεπτομέρεια ενός ευρέος φάσματος που περιλαμβάνει εγχώριους και διεθνείς ενδιαφερόμενους», αναφερόμενος στο μεσοπρόθεσμο οικονομικό σχέδιο της Τουρκίας.
«Μια άλλη απ’ τις βασικές αρχές μας είναι να παγιώσουμε πλήρη ανεξαρτησία της νομισματικής πολιτικής. Αποφεύγω να μιλάω για την Κεντρική Τράπεζα όσο μπορώ και όταν πρέπει να μιλήσω χρησιμοποιώ μια πολύ ευαίσθητη γλώσσα. Η ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας πρέπει να συνεχιστεί πάντοτε ως αρχή. Είναι πολύ σημαντική. Η ενδυνάμωση της δημοσιονομικής σταθερότητας θα είναι επίσης μια απ’ τις κορυφαίες προτεραιότητές μας» πρόθεσε.
Παράλληλα, είπε ότι θα υπάρξει ένας «μετασχηματισμός» στο υπουργείο Οικονομικών αναφορικά με τη φορολόγηση και σημείωσε ότι τα επόμενα βήματα για την εξισορρόπηση της οικονομίας θα περιλαμβάνουν τη μείωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών και την βελτίωση της εμπιστοσύνης.
Σε αυτό το πλαίσιο προανήγγειλε άλλωστε «μεγαλύτερη δημοσιονομική πειθαρχεία και προτεραιότητα στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις», ενώ πρόσθεσε πως η Τουρκία «δεν βλέπει τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη ως εναλλακτικές μεταξύ τους».
Οι δηλώσεις αυτές του Τούρκου υπουργού Οικονομίας δεν φαίνεται όμως να είχαν θετικό αντίκτυπο στην αγορά, καθώς η τουρκική λίρα δεν έδειξε κανένα σημάδι ανάκαμψης.
Εθνικιστικές κορώνες
Λίγο πριν ο Ερντογάν μιλούσε για «οικονομικό πόλεμο», επιστρέφοντας τα πυρά στους νέους δασμούς απ’ τις ΗΠΑ. «Με τη βοήθεια του Θεού, θα ξεπεράσουμε τις καταστροφές και, επιπλέον, θα διεξαγάγουμε με επιτυχία τον οικονομικό πόλεμο», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος, ποντάροντας στο συναίσθημα του λαού.
Ο Ερντογάν κάλεσε επίσης τους συμπολίτες του να ανταλλάξουν τα ξένα νομίσματα που έχουν στην κατοχή τους για να στηρίξουν την τουρκική λίρα λέγοντας ότι πρόκειται για «εθνική μάχη» στον «οικονομικό πόλεμο», που έχει κηρυχθεί, όπως υποστήριξε, στην Τουρκία.
«Αν έχετε δολάρια, ευρώ ή χρυσό στο προσκέφαλό σας, πηγαίνετε στις τράπεζες για να τα ανταλλάξετε με τουρκικές λίρες. Είναι μια εθνική μάχη», είπε σε ομιλία του στην Μπαϊμπούρτ, που αναμεταδόθηκε από την τηλεόραση.
«Θα είναι η απάντηση του έθνους μου σε εκείνους που μας κήρυξαν οικονομικό πόλεμο» συνέχισε ο Ερντογάν δείχνοντας με το δάκτυλο ένα μυστηριώδες «λόμπι των επιτοκίων» το οποίο δεν προσδιόρισε.
«Ίσως έχουμε ένα πρόβλημα αυτές τις μέρες, αλλά θα τα ξεπεράσουμε. Δεν υπάρχει τίποτα που να μην έχουν δοκιμάσει για να κάνουν τη χώρα μας να γονατίσει» είπε ακόμη ο Ερντογάν και πρόσθεσε: «Ευθύνη έχουμε απέναντι σε εσάς, όχι στον Τζορτζ ή τον Χανς αλλά στον Αμχέτ, τον Μεχμέτ και την Αϊσέ».
Έτοιμος για κλιμάκωση ο Τραμπ
Ο Τραμπ, όμως, δηλώνει ορκισμένος να κλιμακώσει την κατάσταση προκειμένου να πάρει αυτό που θέλει. Ακόμη και την ώρα που μιλούσε ο Ερντογάν, εκείνος διεμήνυε μέσω του Twitter ότι θα αναλάβει περαιτέρω δράση. «Μόλις έδωσα εντολή για διπλασιασμό των δασμών σε χάλυβα και αλουμίνιο όσον αφορά στην Τουρκία, καθώς το νόμισμά της, η τουρκική λίρα, καταρρέει ραγδαία έναντι του πολύ ισχυρού μας δολαρίου!» «Το αλουμίνιο τώρα θα φορολογείται με 20% και ο χάλυβας με 50%» έγραψε ακόμη και πρόσθεσε: «Οι σχέσεις μας με την Τουρκία δεν είναι καλές σε αυτή τη φάση».
Σε δήλωσή της η υπουργός Εμπορίου της Τουρκίας Ρουσάρ Πεκάν κάλεσε τις ΗΠΑ να επιστρέψουν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης και εμφανίστηκε «βαθιά απογοητευμένη» απ’ την απόφαση του Αμερικανού προέδρου. Αυτό «μπορεί και πρέπει να λυθεί μέσω διαλόγου και συνεργασίας» τόνισε. Η ίδια προειδοποίησε ότι μια τέτοια κίνηση απ’ την πλευρά της Ουάσιγκτον θα είχε αντίκτυπο όχι μόνο στην Τουρκία αλλά και στις αμερικανικές εταιρείες.
Παράλληλα, το υπουργείο Εμπορίου της Τουρκίας ανέφερε ότι η επιβολή επιπλέον δασμών στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου αντιβαίνει τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). «Η Τουρκία αναμένει από τα κράτη μέλη να τηρούν τους διεθνείς κανόνες» υπογράμμισε η ανακοίνωση του υπουργείου. Πρόσθεσε δε ότι θα στηρίξει τους εξαγωγείς χάλυβα και αλουμινίου σε όλες τις διεθνείς πλατφόρμες, υπογραμμίζοντας ότι οι ΗΠΑ παραμένουν ένας σημαντικός εμπορικός εταίρος.
Η πολεμική που ξεκίνησε η Ουάσιγκτον, με αφορμή τη φυλάκιση 15 Αμερικανών πολιτών μεταξύ των οποίων και ο πάστορας Μπράνσον, δεν έμεινε στις κυρώσεις στο πρόσωπο δύο Τούρκων υπουργών αφού σήμερα προχώρησε και στην επιβολή διπλάσιων δασμών στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου απ’ την Τουρκία.
Παρά τις προσπάθειες προσέγγισης, που ξεκίνησαν στη Σιγκαπούρη και συνεχίστηκαν στην Ουάσιγκτον αυτή την εβδομάδα, η Άγκυρα δεν έχει καταφέρει να πείσει την Ουάσιγκτον να άρει τις κυρώσεις κατά των υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης, με αφορμή την κράτηση του πάστορα.
Έτσι, ενώ αρχικά η κυβέρνηση Τραμπ πίστευε ότι είχε πετύχει μια συμφωνία για την απελευθέρωσή του, η Τουρκία τον έθεσε σε κατ’ οίκον περιορισμό, κίνηση που προκάλεσε την οργή των ΗΠΑ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι απ’ την αρχή του χρόνου η τουρκική λίρα έχει πέσει 42,8% έναντι του αμερικανικού δολαρίου.
Πριν από λίγες μέρες μάλιστα κυκλοφόρησαν και δημοσιεύματα για πιθανή εμπλοκή του ΔΝΤ στην τουρκική οικονομία και επιβολή capital controls. Ωστόσο, όπως δήλωσε σήμερα εκπρόσωπος του Ταμείου η Άγκυρα δεν το έχει προσεγγίσει για να ζητήσει οικονομική βοήθεια. «Δεν έχουμε λάβει καμία ένδειξη από τις τουρκικές Αρχές ότι σκέφτονται να υποβάλουν αίτημα για οικονομική βοήθεια», δήλωσε η εκπρόσωπος Ράντα Ελναγκάρ. Η ίδια πρόσθεσε ότι το Ταμείο δεν σχολιάζει για την απότομη πτώση της τουρκικής λίρας, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι το ΔΝΤ δεν τοποθετείται για τις καθημερινές διακυμάνσεις στις ισοτιμίες των νομισμάτων.
Ψάχνει δεκανίκι στη Ρωσία
Εν μέσω, πάντως, των σημερινών εξελίξεων ο Ερντογάν είχε σήμερα τηλεφωνική συνομιλία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, κατά την διάρκεια της οποίας συζήτησαν μια σειρά διμερή θέματα, όπως δήλωσε πηγή της τουρκικής προεδρίας.
«Κατά την διάρκεια της συνομιλίας τους οι δύο ηγέτες επεσήμαναν την θετική πορεία της ενίσχυσης των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας, ενώ εξέφρασαν την ικανοποίηση τους όσον αφορά τη συνεργασία των δύο χωρών στον στρατιωτικό και ενεργειακό τομέα. Οι πρόεδροι συζήτησαν για τα τελευταία γεγονότα στην Συρία και τις ειρηνικές διαπραγματεύσεις της Αστάνα» δήλωσε η πηγή, την οποία επικαλείται το ρωσικό πρακτορείο TASS.
Ο Τούρκος πρόεδρος επανήλθε αργότερα με νέες δηλώσεις λέγοντας πως η οικονομία της χώρας του θα συνεχίσει να αναπτύσσεται παρά τις «επιθέσεις». «Δεν θα επιστρέψουμε σε κανένα να μας απομακρύνει απ’ τους στόχους μας… Παρά τις επιθέσεις μέσω της νομισματικής ισοτιμίας, θα συνεχίσουμε να αναπτυσσόμαστε το δεύτερο τρίμηνο και στο τέλος του 2018 με ρυθμό ρεκόρ», δήλωσε ο Ερντογάν.
Επίσης χαιρέτησε τους οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία, λέγοντας ότι περίπου 6 εκατομμύρια Ρώσοι τουρίστες θα επισκεφθούν φέτος την Τουρκία. «Φυσικά αυτές οι σχέσεις, αυτές οι επαφές μας κάνουν πιο δυνατούς», σχολίασε ο Τούρκος πρόεδρος.
Πτώση στη Wall Street
Οι εξελίξεις αυτές όμως, παρά τις δηλώσεις Τραμπ, δεν άφησαν ανεπηρέαστο ούτε το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Την ώρα που η τουρκική λίρα υποχωρούσε κατά 19% έναντι του δολαρίου, ο δείκτης Dow Jones κατέγραψε πτώση άνω των 200 μονάδων εν μέσω εκτεταμένων ρευστοποιήσεων.
Οι επενδυτές στράφηκαν στα λεγόμενα ασφαλή καταφύγια με το δολάριο να φθάνει σε υψηλό 13 μηνών και την απόδοση των αμερικανικών ομολόγων να πέφτει σε χαμηλό τριών εβδομάδων.
Στις 09:48 EDT (16:48 ώρα Ελλάδας) ο δείκτης Dow Jones κατέγραφε πτώση 158.88 μονάδων ή 0,62% και βρισκόταν στις 25.350,35 μονάδες, ο S&P 500 κατέγραφε απώλειες 13.35 μονάδων ή 0,47%, στις 2.840,23 και ο δείκτης Nasdaq διολίσθαινε 31,69 μονάδες, 0,40%, στις 7.860,09.