θηνιά κεφαλονιάς, ξεχασμένα ιστορικά στοιχεία

ανάρτηση της voutospress.gr

Θηνιά Κεφαλονιάς , ξεχασμένα ιστορικά στοιχεία μεταξύ 13ου & 17ου Αιώνα.

Αγκώνας , Ζόλα, Κοντογουράτα, Καρδακάτα, Νύφι, Πετρικάτα Ρίζα.

Μια περιοχή στο κέντρο σχεδόν του νησιού της Κεφαλονιάς , με σημαντική ιστορία που κοιτάει, είτε προς τον Κόλπο Λιβαδίου και στις ακτές του Σωτήρα, είτε προς τις άγριες πλαγιές που καταλήγουν στην παραλία της Αγίας Κυριακής. Μια περιοχή με πολλά κρυμμένα μυστικά, στην οποία ο Πουνέντες, ο Ζέφυρος κατά τους αρχαίους, ο δυτικός και συνήθης καλοκαιρινός άνεμος, φέρνει την απογευματινή αύρα, φορτωμένη με πλήθος υδρατμών και ανακατεμένη με τα αρώματα του θυμαριού, της ρίγανης, του πεύκου. Η περιοχή αυτή, η περιτριγυρισμένη από την Δάφνη – Κολώνα , το Μεροβίγλι , τις Λαχτιές, το Κουτσούλι και με την Αγία Δυνατή να παρεμβάλλεται μεταξύ Θηνιάς και Πυλάρου, ήταν πάντα πλούσια σε πηγές και νερά. Είναι χαρακτηριστική η αναφορά που κάνει ο Γερμανός γεωγράφος Ιωσήφ Παρτς: « Την υψηλίν θέσιν των χωρίων Καρδακάτων , Πετρικάτων, Νύφι, Αγκώνος, χαρακτηριζει η ύπαρξη αφθονωτάτων ρεουσών πηγών….» .

Η περιοχή μνημονεύεται στο πρακτικό της Λατινικής επισκοπής στα 1264 και μάλιστα αναγράφεται : « χωράφι εις την περιοχή της Θυννιάς το καλούμενον του Σκύφου» ενώ αναφέρονται οι τοποθεσίες «Ραζάτο, Αγράμπελα, Χαλλί, Σταλός, Νύμφη, Μέλησα». Σε αυτό το σημαντικό έγγραφο για εκείνη την περίοδο, γίνεται μνεία για Μονή Αγίου Νικολάου, Μονή Αγίου Νικήτα, Μονή Αγίου Παγκρατίου. Διαβάζουμε χαρακτηριστικά : «Οσαύτως και τα εν τη περιοχή της θυννιάς , ήγουν της μονής του Αγίου Νικολάου και της επισκοπής η καθέδρα, από τον αιγιαλόν και το καμίνι καθώς ανέρχονται μέχρι του σπηλαίου και της μεγάλης πέτρας ….έτερον του Αγίου Παγκρατίου το πλησίον και σύνεγγυς του Παλαιού χωριου,…» . Και σε άλλο σημείο «….έτερον χωράφιον εις την περιοχή των Αστεράδων , το πλησίον χωραφίου Κυριάκι Δρόγγου..» Η περιοχή αυτή κατά πάσα πιθανότητα ήταν η περιοχή , όπου μέχρι το 1900 περίπου υπήρχε το χωριό Στεράτα.

Από την μελέτη της Ντιάνας Αντωνακάτου διαπιστώνουμε ότι η συνολική έκταση των κτημάτων της Λατινικής επισκοπής στη Θηνιά , στα 1264 , ήταν 83 μόδια (κάθε μόδι αντιστοιχούσε σε 200 οργιές) .

Οικογένειες που υπήρχαν κατά την Φραγκοκρατία ήταν : Αγαλιανός, Αμπελάς, Γαϊτανάς, Δρόγγος, Καποϊωάννης, Λαγγούσης, Λαγοδόντης, Κουτζαρκάδης, Μακρυπόλης, Σκύφος, Σταδιώτης Χαλλής.

Άλλο εκκλησάκι που χρονολογείται από τον 13^ο αιώνα είναι ο ναός του Αγίου Ιωάννη στη Βούτη. Προσπελάσιμος από θάλασσα ή με μονοπάτι, μη χαραγμένο, που ξεκινά μετά το τέλος της ομώνυμης παραλίας. Χρονολογείται τον 13ο αιώνα. Ήταν κτισμένο από πέτρες της περιοχής και πλίνθους, ενσωματωμένες στο ανάγλυφο της περιοχής και σήμερα σώζονται κάποιες τοιχογραφίες στο ιερό .

Ο άγιος Νικόλαος στο Κρύο Νερό της Θηνιάς, φαίνεται να είχε βαρύνουσα σημασία, διότι και σε έγγραφο του 1526 , η Λατινική επισκοπή η οποία προ του 1500 είχε στην περιοχή μεγάλες εκτάσεις γης , προσφεύγει σε ορθόδοξους ιερωμένους για να την επανδρώσουν .

Στο έγγραφο των βαρωνιών του 1508 , αναφέρεται ότι υπήρχαν κτήματα του φέουδου του Jacomo Salamon στην Θηνιά. Σε έγγραφο των Γενικών Αρχείων Κεφαλονιάς, με χρονολογία το 1526 , η οικογένεια Βουτσινά, γνωστή από την εποχή των Τόκκων , φέρεται να είναι εγκατεστημένη στην περιοχή, ενώ η παλιότερη μνεία για τον Αγκώνα είναι στα 1531, σύμφωνα με την μελέτη της Σταματούλας Ζαπάντη. Στα μέσα του 16ου αιώνα , υπήρχε επικοινωνία από την θάλασσα, μεταξύ των παραλίων της Παλικής με την περιοχή της Θηνιάς στις θέσεις Σωτήρας και Κρύο Νερό, κάτι που αναφέρει η Ντιάνα Αντωνακάτου σε μελέτη της. Δημόσιοι νοτάριοι του 16ου αιώνα στην περιοχή, μνημονεύονται ο Αντώνιος Χαρκήας και οι ιερείς Ιάκωβος & Σταμάτιος Μαρκέτος. Δυο πολύ σημαντικές καταγραφές , που πρέπει να προσεχθούν είναι η ύπαρξη του τεχνίτη “μαστροΑρσένη Τρίτζη” στα 1567 και του έμπορου κρασιών Λαμπίρη Καλόγερου στα 1569 , οι οποίες μαρτυρούν οργανωμένες κοινωνικές δομές και οικονομικές δραστηριότητες. Στα 1590 σε έγγραφο του Porcacchi η περιοχή αναφέρεται ως Thinea . Από έγγραφα που υπάρχουν στα αρχεία του νησιού, διαβάζουμε τα ακόλουθα ονόματα ιερέων ή ιερομονάχων , κατά την διάρκεια του 16ου έως και τα μέσα του 17ου αιώνα : Πρωτοσύγγελοι Μαρκέτος Ιάκωβος & Σταμάτιος , Χαλκιάς Νικόλαος, Ξένος Ιωάννης, Ρεμούντος Ιωάννης, Συνοδινός Αλέξης, Μούρεσης Κωνσταντίνος, Καρυδάκης Βασίλειος, Χαλκίας Ιωάννης, Αρκαδιώτης Δημήτριος, Πάλμος Θεόδωρος. Το νησί στα 1564 & 1565 , γνώρισε μεγάλο λιμό, ο οποίος έπληξε και την περιοχή, ενώ στα 1571 κατά την επιδρομή του Ουλούτζ Αλή, μια από τις περιοχές που επλήγησαν ήταν και η Θηνιά, σύμφωνα με τον ιστορικό Γιώργο Μοσχόπουλο. Στις αρχές του 1600 , όταν οι Βενετοί, προκειμένου να φρουρήσουν τις ακτές από πειρατικές επιδρομές , χώρισαν σε τμήματα το νησί και όρισαν στρατιωτικούς αρχηγούς , η περιοχή είχε 11 σκοπιές και κάπος ήταν ο Ανδρέας Κομποθέκρας με 18 ιππείς.

Σε μελέτη του καθηγητή Νίκου Μοσχονά επί βενετικού εγγράφου έτους 1678 αναφέρονται οι εξής οικισμοί και χωριά : Ζόλα, Αγκώνας, Νύφι, Πετρικάτα, Καρδακάτα, τα οποία προϋπήρχαν του 17ου αιώνα, τα χωριά Ρίζα , Κοντογουράτα που εμφανίζονται κατά τον 17ο αιώνα ενώ ο οικισμός Βουτσινάτα , δεν υπάρχει σήμερα , όπως και το χωριό Στεράτα , που φαίνεται σε χάρτη του 1823. Το 1765 η Θηνιά, αποτελεί μια εκ των 10 περιοχών του νησιού. Οικογένειες που άνηκαν στην τάξη των προνομιούχων το 1683 ήταν οι : Βουτσινάς, Καρδάκης, Κολομπίνης, Κουτουβίνης, Κυριακόπουλος, Λιβαδάς, Μαρκέτος, Πυρομάλης. Πετρικός

Μια μονή που ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, βρισκόταν μεταξύ της Θηνιάς και του Λιβαδιού. Ο κώδικας της Μονής δεν διασώθηκε. Όμως σύμφωνα με τον Τσιτσέλη , στα 1630 είχε ηγούμενο. Στα 1640 , ο Καλογιάννης Μακρής, κάτοικος Αργοστολίου, κληροδότησε στην Μονή την μισή του περιουσία, σύμφωνα με νοταριακή πράξη του Νοτάριου Π. Βάλσαμου. Προ του 1684, ηγουμενεύοντος του Δανιήλ Πετρικού, έγιναν ανταλλαγές κτημάτων με την Μονή του Αγίου Γερασίμου. Η Μονή και η περιουσία περιήλθαν στα 1700 περίπου , στην οικογένεια Μεταξά Αντζουλακάτου. Τελευταίος ηγούμενος, αναφέρετε στα 1741 ο Ιωακείμ Κοντογούρης. Σύμφωνα με πληροφορίες ο ναός ήταν για κάποια χρόνια κτητορικός και της οικογένειας Παπαδάτου . Πλησίον της υπήρχε διώροφος κατοικία . Κάποια εκκλησιαστικά αντικείμενα , έχουν διασωθεί στο Εκκλησιαστικό Μουσείο , στον Άγιο Ανδρέα Μηλαπιδιάς.

Ο χάρτης που συνοδεύει την ανάρτηση , παρουσιάζει το πως θα ήταν η Κεφαλονιά στα 1264 (δεν είναι χάρτης του 1264) και υπάρχει στο βιβλίο του Ιωσήφ Παρτς.