Νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργού Αναπληρωτή ΠΕΚΑ, Σταύρου Καλαφάτη, για χρηματοδότηση δράσεων περιβαλλοντικής αναβάθμισης και περιβαλλοντικού ισοζυγίου του νόμου 4178/2013, για την Κεφαλονιά και την Ιθάκη
Νομοθετική πρωτοβουλία ανέλαβε ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης, προκειμένου να υπάρξουν ειδικές ρυθμίσεις για τη χρηματοδότηση δράσεων αποκατάστασης από το νόμο 4178/2013 για τους πληττόμενους Δήμους Κεφαλονιάς και Ιθάκης.Ειδικότερα, ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης, προωθεί άμεσα διάταξη νόμου με την οποία όλα τα ποσά των προστίμων για αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσεις επί ακινήτων, στους Δήμους Κεφαλονιάς και Ιθάκης που θα συγκεντρωθούν από το νόμο 4178/2013 (αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης, περιβαλλοντικό ισοζύγιο και άλλες διατάξεις), διατίθενται αποκλειστικά για δράσεις περιβαλλοντικής αναβάθμισης και περιβαλλοντικού ισοζυγίου στις πληττόμενες περιοχές. Πρόκειται για την πρώτη εφαρμογή του νόμου 4178/2013 όσον αφορά το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, όπου προβλέπεται ότι το 100% των προστίμων που έχουν συγκεντρωθεί, ή θα συγκεντρωθούν από την περιοχή, επιστρέφουν στην ίδια περιοχή για συγκεκριμένες δράσεις.
Σχετικά με το θέμα ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης, δήλωσε:
«Ο νέος νόμος για τα αυθαίρετα προβλέπει συγκεκριμένες δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου, οι οποίες χρηματοδοτούνται από τα ποσά των προστίμων που συγκεντρώνονται και κατευθύνονται στην περιοχή όπου βρίσκονται τα αυθαίρετα. Ειδικά για την Κεφαλονιά και την Ιθάκη, που πλήττονται από τη σεισμική δραστηριότητα, η Πολιτεία αποφάσισε να αποδώσει το σύνολο των ποσών που συγκεντρώνονται από το πρόστιμα των αυθαιρέτων για χρηματοδότηση των τοπικών δήμων, ώστε να αποκατασταθούν πιο σύντομα οι δημόσιες υποδομές, οι κοινόχρηστοι χώροι και τα δημόσια κτίρια. Είναι μία ρύθμιση που φέρνουμε, ειδικά για την Κεφαλονιά και την Ιθάκη, για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Η περιοχή χτυπήθηκε από σεισμούς και χρειάζεται την αρωγή του κράτους. Το περιβαλλοντικό ισοζύγιο είναι μία κοινωνικά δίκαιη αναδιανομή για λόγους περιβαλλοντικής αποκατάστασης. Αυτό αποδεικνύεται ξεκάθαρα από τη συγκεκριμένη απόφασή μας.»
Η προωθούμενη διάταξη έχει ως εξής:
Κατά παρέκκλιση των οριζομένων στα άρθρα 39 και 47 του Ν.4178/2013 (Α 174) το σύνολο των ποσών του ενιαίου ειδικού προστίμου, που εισπράττεται κατά τις διατάξεις του Κεφαλαίου Α’ του ως άνω νόμου για αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσεις επί ακινήτων, στους Δήμους Κεφαλονιάς και Ιθάκης, αποδίδεται υπέρ του Πράσινου Ταμείου, κατατίθεται σε ειδικό κωδικό αριθμό υπό τον τίτλο «Περιβαλλοντικό Ισοζύγιο» και διατίθεται για την αντιστάθμιση των δυσμενών συνεπειών κατά τα οριζόμενα στο Κεφάλαιο Β του ιδίου νόμου. Με Κοινή Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής δύναται να καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, με την προωθούμενη διάταξη, για λόγους που άπτονται στις εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες που επικρατούν στους Δήμους Κεφαλονιάς και Ιθάκης, λόγω του πρόσφατου σεισμού και απαιτούν μέτρα εκτάκτου ανάγκης, θεσπίζεται η έναρξη της διαδικασίας δράσεων περιβαλλοντικής αναβάθμισης και περιβαλλοντικού ισοζυγίου ώστε να ενισχυθεί η διαδικασία ολοκλήρωσης των υποδομών των νησιού με γνώμονα την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και στατικής επάρκειας των δημοσίων κατασκευών. Κατά το βασικό δε σκοπό των διατάξεων του Κεφαλαίου Β του Ν.4178/2013 τα ποσά που συγκεντρώνονται από τα πρόστιμα των αυθαιρέτων θα πρέπει να αποδίδονται μέσω του Πράσινου Ταμείου σε δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου προς αντιστάθμιση των δυσμενών συνεπειών λόγω της αυθαίρετης δόμησης. Ειδικά δε για την συγκεκριμένη περιοχή προβλέπεται ότι το σύνολο των ποσών συγκεντρώνονται αποδίδονται για έργα αναβάθμισης κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις του ν.4178/2013.
Υπενθυμίζεται ότι, με βάση τις διατάξεις του νόμου 4178/2013, δίνεται σαφές περιεχόμενο στην έννοια του περιβαλλοντικού ισοζυγίου, με καθιέρωση συγκεκριμένων δράσεων (περιβαλλοντικού ισοζυγίου και βελτίωσης συνθηκών διαβίωσης) σε όλες τις περιοχές στις οποίες υπάρχει αυθαίρετη περιβαλλοντική υπέρβαση – επιβάρυνση, οριζόμενες κατά προτεραιότητα εντός ορισμένου γεωγραφικού χώρου και δη αυτού που έχει επιβαρυνθεί από την αυθαίρετη υπέρβαση δόμησης. Στις διατάξεις του νόμου ορίζεται επίσης τόσο το χωρικό πεδίο των δράσεων περιβαλλοντικού ισοζυγίου όσο και οι δικαιούχοι χρηματοδότησης αλλά και η διαδικασία διάθεσης και απόδοσης μέσω ηλεκτρονικής διαδικασίας. Κατά ειδικότερη εφαρμογή των ανωτέρω, με την προωθούμενη διάταξη προβλέπεται ότι το 100% των ειδικών προστίμων που συγκεντρώνονται από ακίνητα της περιοχής κατευθύνεται σε δράσεις στην ίδια περιοχή. Σύμφωνα με το άρθρο 40 του νόμου 4178/2013, ως δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου, για την πολεοδομική και περιβαλλοντική αποκατάσταση, καθορίζονται, κατά προτεραιότητα εντός γεωγραφικού προσδιορισμού της περιβαλλοντικής και πολεοδομικής επιβάρυνσης, οι εξής :
1. Κατεδαφίσεις αυθαιρέτων κτισμάτων εντός δασικής και αναδασωτέας έκτασης, αρχαιολογικών χώρων, αιγιαλού καθώς και σε ποτάμια, λίμνες και ρέματα, για τα οποία έχει εκδοθεί οριστική και αμετάκλητη δικαστική απόφαση, καθώς και χρηματοδότηση για δράσεις αναδάσωσης.
2. Κατεδαφίσεις επικινδύνων ετοιμόρροπων κτισμάτων κατά το ΠΔ 13/22-4-1928 (Α’ 153).
3. Δημιουργία, διαμόρφωση νέων, καθώς και ανάδειξη, διαχείριση και συντήρηση υφισταμένων ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων πρασίνου στον αστικό ιστό με σκοπό τη βελτίωση των περιβαλλοντικών όρων, ιδίως μέσω απαλλοτριώσεων, αναπλάσεων και ανταλλαγών εκτάσεων.
4. Δημιουργία κοινοχρήστων χώρων πρασίνου με υπόγειους χώρους στάθμευσης οχημάτων.
5. Αποκατάσταση δημοσίων διατηρητέων κτιρίων και μνημείων.
6. Διαμόρφωση / ανακαίνιση κτιρίων για επανάχρηση, που ανήκουν στην ιδιοκτησία φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, για την κάλυψη αναγκών εγκατάστασης κοινωνικών, πολιτιστικών ή εν γένει αναπτυξιακών δραστηριοτήτων.
7. Δημιουργία, συμπλήρωση, συντήρηση, διαχείριση δικτύων κοινόχρηστων χώρων πρασίνου ή / και δικτύων πράσινων παρεμβάσεων στον αστικό ιστό με σκοπό τη βελτίωση των περιβαλλοντικών όρων.
8. Συντήρηση, βελτίωση και αναβάθμιση της διαμόρφωσης και του αστικού εξοπλισμού ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων, παιδότοπων και πλατειών.
9. Συντήρηση, βελτίωση και αναβάθμιση του αστικού εξοπλισμού κάθε είδους, στο δημόσιο χώρο των πόλεων.
10. Διεύρυνση, αισθητική, λειτουργική, περιβαλλοντική, βιοκλιματική αναβάθμιση, ανακατασκευή, επισκευή – συντήρηση πεζοδρομίων ή και πεζοδρόμων και επιμέρους υποδομών τους. Δημιουργία δικτύου κίνησης πεζών με πρόνοια για εμποδιζόμενα άτομα
11. Αισθητική αναβάθμιση όψεων κτιρίων σε αξιόλογα τουριστικά, κοινωνικά ή πολιτιστικά σημεία της πόλης ή του Δήμου. (κεντρικές πλατείες, κτίρια κεντρικών αξόνων, παραλιακών μετώπων κτλ)
12. Αναβάθμιση ενεργειακή, αισθητική και κτιριολογική σχολικών κτιρίων και υπαίθριων χώρων αυτών.
13. Καθαρισμός και οριοθέτηση ρεμάτων και έργα διευθέτησης και/ή ανάδειξης αυτών.
14. Ανάδειξη και προστασία περιοχών που χρίζουν ειδικής προστασίας μέσω αναπλάσεων.
