ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΞΙ ΜΗΝΕΣ ΔΕΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΙΠΟΤΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΥ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2008 ΕΣΦΥΖΕ ΑΠΟ ΖΩΗ. Η ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΝΑΥΠΗΓΕΙΩΝ ΣΤΟΥΣ ΙΔΙΩΤΕΣ ΤΑ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΗΝ ΑΠΑΞΙΩΣΗ, ΤΟΝΙΖΟΥΝ ΟΙ ΠΡΩΗΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ
Περισσότεροι από 5.000 εξειδικευμένοι εργάτες δούλευαν μέχρι το 2009. Μαζί τους έβρισκαν μεροκάματο ηλεκτρολόγοι, μηχανικοί και μια σειρά από άλλα επαγγέλματα
Της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΔΑΜΑ
Νεκρή από κάθε ένδειξη ζωής μοιάζει η Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη στο Πέραμα. Δεν κυκλοφορεί άνθρωπος. «Και να σκεφθείς ότι κάποτε έσφυζε από ζωή. Εδώ κι έξι μήνες δεν λειτουργεί τίποτα» λέει ο ναυπηγός και επισκευαστής Νίκος Αποστολέλλης, δείχνοντας τις δεξαμενές και τους ακίνητους γερανούς.
Το ποσοστό της ανεργίας τα τελευταία τέσσερα χρόνια κυμαίνεται στο 95%. §«Τα Ναυπηγεία μετατράπηκαν σε πλυντήριο μαύρου χρήματος» τονίζει ο Ν. Αποστολέλλης: «Εκλεισαν εξαιτίας του αδιεξόδου που προέκυψε από τη σύμβαση των υποβρυχίων, η οποία ψηφίστηκε από τη Βουλή».
«Εδώ μπροστά έγινε η ναυμαχία της Σαλαμίνας», συνεχίζει ο συνομιλητής μας, κοιτάζοντας παραπέρα στα μικρά ναπηγεία (καρνάγια). Λέει ότι αν επεκταθεί η Cosco θα χαθεί κι αυτή η μικρή αλλά αξιόπιστη επένδυση της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης.
Ο Γιώργος Αλεβυζόπουλος ήταν εργαζόμενος, ελασματουργός. Θυμάται ότι την πενταετία που προηγήθηκε, μέχρι το 2008, στη Ζώνη υπήρχε έντονη δραστηριότητα. «Σήμερα έδεσαν αυτά τα καράβια, μέχρι να περάσει ο χειμώνας. Αυτές ήταν, όμως, οι προβλήτες επισκευής». Ο Γιάννης Σπυράτος ήταν κι αυτός εργαζόμενος, σωληνουργός. Τονίζει ότι οι εργασίες στη Ζώνη τροφοδοτούσαν την Ελευσίνα και τον Σκαραμαγκά. Περισσότεροι από 5.000 εξειδικευμένοι εργάτες δούλευαν μέχρι το 2009. Μαζί τους έβρισκαν μεροκάματο ηλεκτρολόγοι, μηχανικοί και μια σειρά από άλλα επαγγέλματα.
Δείχνουν τις δεξαμενές που είναι σε αχρηστία, αφού δεν μπορούν να δεχθούν πλοία διπλού περιβλήματος. Ο Βασίλης Τσιμπίδης, μέλος του δ.σ. του σωματείου εργαζομένων Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, τονίζει ότι από τις αρχές του 2009 διακόπηκαν οι εργασίες εμπορικών πλοίων στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Αιτία, η απόφαση της Ε.Ε. να επιβάλει πρόστιμο 230 εκατ. ευρώ, προβάλλοντας ως αιτιολογικό παράνομες κρατικές επιχορηγήσεις, που είχαν δοθεί πριν από αρκετά χρόνια.
Ο αποκλεισμός των εμπορικών εργασιών ξεκίνησε στις 5 Ιανουρίου 2002, όταν συμφωνήθηκε μεταξύ κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ και Ε.Ε. να κλείσουν οι εγκαταστάσεις. Πέντε μέρες δηλαδή μετά την πώληση των Ναυπηγείων στους Γερμανούς. Μέχρι εκείνη τη στιγμή στα Ναυπηγεία του Περάματος δούλευε ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων, διαφορετικών επαγγελμάτων. Τις δεξαμενές προσέγγιζαν μεγάλα πλοία. Διευκρινίζουν ότι αν σήμερα ένα εμπορικό πλοίο αποφασίσει να έρθει στα Ναυπηγεία για εργασίες, θα τα βρει κλειστά. Προς όφελος των συμφερόντων των ναυπηγείων βορειοευρωπαϊκών χωρών.
Παρατηρούμε ότι η άλλοτε εργατική συνοικία του Περάματος αστικοποιήθηκε. Γέμισε πολυώροφες πολυκατοικίες. Αλλά η περιοχή μοιάζει να βυθίστηκε σε χειμερία νάρκη. Το Πέραμα στηρίχθηκε στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη και την οικοδομή. Εμφάνισε μια τεράστια πληθυσμιακή αύξηση. Αλλά την τελευταία πενταετία απαξιώθηκαν και τα δύο. Από το 2009 ξεκίνησε η πτώση των εργασιών, που σταδιακά απαξιώθηκαν, όπως εξηγεί ο Γιάννης Λαγουδάκης, υποψήφιος δήμαρχος της παράταξης «Μαζί για την Ανατροπή». Τονίζει ότι η κινητήρια δύναμη ήταν η λειτουργία της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης. Ετσι εξηγείται η τεράστια ανεργία στην περιοχή. Το ποσοστό της ανεργίας τα τελευταία τέσσερα χρόνια κυμαίνεται στο 95%.
Οι συνομιλητές μας είναι μακροχρόνια άνεργοι. Οι οποίοι δεν υποστηρίζονται πλέον από τις αναγκαίες για την επιβίωσή τους προνοιακές δομές. Οπως απαντούν χαρακτηριστικά, οι άνεργοι στη Ζώνη δεν παίρνουν επιδόματα, δεν έχουν ένσημα και πρόσβαση στην πρωτοβάθμια περίθαλψη.
«Τα Ναυπηγεία μετατράπηκαν σε πλυντήριο μαύρου χρήματος» τονίζει ο Ν. Αποστολέλλης: «Εκλεισαν εξαιτίας του αδιεξόδου που προέκυψε από τη σύμβαση των υποβρυχίων, η οποία ψηφίστηκε από τη Βουλή».
Στης παράγκας το σκλαβοπάζαρο
Κάθε πρωί μαζεύονται ορισμένοι άνεργοι της Ζώνης στην είσοδο των εγκαταστάσεων, στην «παράγκα». Περιμένουν εναγωνίως αν θα τους πάρουν έστω για ένα μεροκάματο. Οι ίδιοι το χαρακτηρίζουν «σκλαβοπάζαρο». Είναι το σημείο στο οποίο μπορεί να σε βρει ο εργοδότης. Θυμίζοντας ότι από τις περίπου 500 επιχειρήσεις που είχαν δραστηριοποιηθεί στη Ζώνη, απέμειναν γύρω στις δέκα.
Τους ρωτάμε τι έφταιξε. Μιλούν για τις τράπεζες, τις εργοδοτικές εισφορές, τα πρόστιμα, τους φόρους, τους αργούς ρυθμούς λειτουργίας της Δικαιοσύνης, την έλλειψη υποδομών και εκσυγχρονισμού της Ζώνης. Και προσθέτουν: «Δουλεύαμε έξι μήνες το χρόνο. Το 60% των αποδοχών μας πήγαινε στο κράτος. Αυτά τα λεφτά τα θέλει το κράτος ή όχι;».
Ο Νίκος Αποστολέλλης τονίζει ότι επιδίωξή τους είναι η υπογραφή συλλογικής σύμβασης εργασίας. Ελπίζουν ότι οι εφοπλιστές θα αποφασίσουν θετικά, δίνοντας την έγκρισή τους. Από αυτούς εξαρτάται, λένε. Τονίζουν ότι από τα 30 ευρώ που χρεώνεται στο Πέραμα η εργατοώρα, τα 18 αποτελούν εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία και φόρους. Προτείνουν να μειωθεί το κόστος της εργατοώρας, με κρατική επιδότηση μέρους των εισφορών.
Ο Γιάννης Λαγουδάκης προτείνει τη δημιουργία ενός ενιαίου δημόσιου φορέα διαχείρισης της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης, με τη συμμετοχή όλων των όμορων δήμων, του ΟΛΠ, του Πανεπιστημίου Πειραιά, των σωματείων εργαζομένων και των τοπικών Επιμελητηρίων. Λέει ότι απαιτείται διαφορετικού τύπου διαχείριση, αλλά και εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων και ίδρυση σχολών μαθητείας ναπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας.
«Οι εργοδότες γνωρίζουν ότι έχουμε μεγάλη ανάγκη για δουλειά. Είπαν σε ορισμένους να δουλέψουν ακόμα και με 15 ευρώ μεροκάματο, χωρίς συμβάσεις, με μεσαιωνικές συνθήκες», τονίζει Γιώργος Μαλάκης, ένας από τους εργαζομένους στη Ζώνη. Προσθέτει ότι «ορισμένοι κάνουν 50-80 μεροκάματα το χρόνο, προσπαθώντας να καλύψουν τον ασφαλιστικό τους φορέα: υπογράφουν μία ατομική σύμβαση που αναφέρει ότι αν μείνουν ακόμα και τρεις μήνες απλήρωτοι δεν έχουν δικαίωμα απεργίας».
Ο Γιάννης Σπυράτος, μακροχρόνια άνεργος, εξηγεί ότι «είχα 50 ένσημα το χρόνο. Φέτος είμαι ανασφάλιστος, δεν κατάφερα να κάνω ούτε ένα μεροκάματο». Ο Γιώργος Αλεβυζόπουλος, εργαζόμενος και συνδικαλιστής στη Ζώνη, τονίζει ότι «από το 2009 είμαι άνεργος και βέβαια ανασφάλιστος. Μπαίνουμε στο λεωφορείο δίχως να μπορούμε να πληρώσουμε πλέον το εισιτήριο. Κάθε μέρα ξυπνάω κι εύχομαι να μην αρρωστήσω». Ο Γιώργος Αλεβυζόπουλος είναι 60 ετών: «Η ανεργία μάς έχει τσακίσει, μας έκοψε το χαμόγελο. Μας συντηρούν οι συγγενείς μας. Ψάχνουμε για οποιαδήποτε δουλειά».
Αναρωτιούνται πώς το Δημόσιο άφησε ανέργους αυτούς που προσέφεραν στα Ταμεία 18 ευρώ την ώρα. Προσθέτοντας ότι όλοι τους είναι εξειδικευμένοι τεχνίτες. Συζητούν περι «κίβδηλων και σαλταδόρων εφοπλιστών, που έφεραν καράβια για επισκευές αλλά δεν πλήρωσαν τους εργαζομένους ή τους έδωσαν ό,τι είχαν ευχαρίστηση…».
Οι εργαζόμενοι υποστηρίζουν ότι επιδίωξη των εργοδοτών είναι να διασπάσουν το συνδικάτο που παραδοσιακά ελέγχεται από το ΠΑΜΕ. Προσπάθησαν μέσω της Χρυσής Αυγής. Αναφέρονται στη δικαστική έρευνα που διεξάγεται σχετικά με τη συνάντηση που είχαν οι εργοδότες με τον Νίκο Μιχαλολιάκο, το περασμένο καλοκαίρι. Υποστηρίζουν ότι στη διάρκεια της συνάντησης του έδωσαν χρήματα.
Ακολούθως, τον Σεπτέμβριο στην είσοδο της Ζώνης εμφανίστηκε ο τοπικός βουλευτής Γ. Λαγός μαζί με τον Ηλία Παναγιώταρο. Υποσχέθηκαν ότι «θα πετάξουμε έξω όλους τους λακέδες του ΠΑΜΕ και θα φέρουμε πίσω τους εφοπλιστές. Ετσι άρχισε η δράση της Χρυσής Αυγής και στη συνέχεια σημειώθηκε η επίθεση εναντίον των συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ, ένα μήνα πριν από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα».
«Αναγκαστικά θα ψηφίσω ΣΥΡΙΖΑ. Μέχρι τώρα ψήφιζα ΠΑΣΟΚ. Θα περιμένω ένα χρόνο για να διορθωθεί η κατάσταση. Αν δεν αλλάξουν όλα, θα οδηγηθούμε στη Χρυσή Αυγή» λέει ένας από τους ανέργους της Ζώνης. Αλλος προσθέτει ότι «οι χρυσαυγίτες συνεννοήθηκαν με κάποιους εργοδότες. Τους είπαν να διώξουν τους Πακιστανούς και να πάρουν εμάς. Με το ίδιο μεροκάματο, 15 ευρώ». Αλλά οι χρυσαυγίτες παίρνουν κάτι παραπάνω…
Οι ιδιώτες οδήγησαν σε αδιέξοδο
Οι συνδικαλιστές προτείνουν τη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά-Ελευσίνας στο δημόσιο φορέα, με το αναγκαίο νομοθετικό πλαίσιο
Ο συνδικαλιστής Γιώργος Αλεβυζόπουλος και οι εργαζόμενοι που συναντήσαμε διαπιστώνουν ότι οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα, της μεταβίβασης των Ναυπηγείων από ιδιώτη σε ιδιώτη (Ναυπηγεία Ελευσίνας στους Περατικό και Ταβουλάρη, Ναυπηγεία Σκαραμαγκά σε Thyssenkrupp Abu Dhabi Mapine, Safa) επέτειναν τα αδιέξοδα, δεν οδήγησαν σε απεξάρτηση από τις κρατικές χρηματοδοτήσεις, με αποτέλεσμα οι δύο στρατηγικής σημασίας μονάδες να είναι σήμερα ανενεργές, πλήρως απαξιωμένες και το εργατικό δυναμικό εξαθλιωμένο.
Παράλληλα, τα συγκριτικά πλειονεκτήματα που διαθέτει η ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία λόγω της γεωπολιτικής θέσης της χώρας μας, της αναγνωρισμένης τεχνογνωσίας του εργατικού δυναμικού, της θέσης του ελληνόκτητου στόλου στην παγκόσμια ναυτιλία, έμειναν εντελώς ενεκμετάλλευτα.
Οι πολιτικές που υιοθετήθηκαν από τη μεταπολίτευση και μετά, οδήγησαν σε ένταση της διαπλοκής, έξαρση της κρατικοδίαιτης απασχολησιμότητας, εκμηδενισμό της έρευνας και της καινοτομίας και υπονόμευση της δυναμικής τού κλάδου.
Εκτιμούν ότι ο ρόλος της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας είναι πρωταρχικής σημασίας, συντελεί στη μείωση της εξάρτησης της χώρας, έχει εξαγωγικό προσανατολισμό, απασχολεί μεγάλο ποσοστό του δυναμικού της χώρας, εξυπηρετεί την ακτοπλοΐα, φέρνει συνάλλαγμα, συντονίζει ερευνητικές δραστηριότητες επιστημονικών, πανεπιστημιακών φορέων. Ζητούν τη δημιουργία ενιαίου δημόσιου φορέα ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας για τις ανάγκες της ελληνικής ακτοπλοΐας, με νέες κατασκευές πλοίων που να εξυπηρετούν τις ιδιαιτερότητες της χώρας, σε συνδυασμό με τη νησιωτική πολιτική. Οπως και τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση των υποδομών, ώστε ν’ ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες.
Προτείνουν τη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά-Ελευσίνας στο δημόσιο φορέα, με το αναγκαίο νομοθετικό πλαίσιο, ώστε να αποδεσμευτούν από περιορισμούς και εξαρτήσεις που υφίσταται από προηγούμενες εθνικές και ευρωπαϊκές αποφάσεις. Επίσης, τη διαμόρφωση στρατηγικής ανασυγκρότησης με άξονες τις κατασκευές πλοίων και πλωτών μέσων, τις επισκευές πλοίων και της ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων (τροχαίου υλικού σιδηροδρόμων, μονάδων αξιοποίησης αιολικής ενέργειας, αφαλάτωσης, υδατοδρομίων κ.ά.). Τον καθορισμό πλαισίου δράσης και λειτουργίας των υπό ιδιωτικό καθεστώς ναυπηγείων στη Χαλκίδα και το Νεώριο. Τη διαμόρφωση πλαισίου συνεργασίας με επιχειρήσεις του κατασκευαστικού και επισκευαστικού κλάδου και τη διατήρηση του εργατικού τους δυναμικού. Την επαναλειτουργία σχολών εκπαίδευσης για εξειδίκευση τεχνικού προσωπικού, αξιοποιώντας σχετικά προγράμματα.
Επισημαίνοντας ότι στο ναυπηγοεπισκευαστικό έργο απασχολείται μεγάλος όγκος εργατικού δυναμικού, που σήμερα οδηγήθηκε στην ανεργία και την εξαθλίωση σε ποσοστό 90%, ζητούν την υλοποίηση προγραμμάτων στήριξης και ανακούφισης των εργαζομένων, από πόρους προγραμμάτων του ΟΑΕΔ και του ΕΣΠΑ για όσο διάστημα χρειαστεί για την αναζωογόνηση του κλάδου.
Σχετικά με τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και Ελευσίνας, θεωρούν αναγκαίο το διαχωρισμό των τμημάτων που ασχολούνται με προγράμματα αμυντικού ενδιαφέροντος και την ένταξή τους σε ενιαίο φορέα αμυντικής βιομηχανίας. Με τον τρόπο αυτό, πιστεύουν ότι απομακρύνεται ο κίνδυνος διαπλοκών και ακολουθείται η παγκόσμια πρακτική με το διαχωρισμό ναπηγικών μονάδων που παράγουν προϊόντα για πολεμική και για εμπορική χρήση. Τέλος, για τα Ναπηγεία Σκαραμαγκά και Ελευσίνας επισημαίνουν ότι θα πρέπει να εξυπηρετούν αμιγώς το εμπορικό έργο και κυρίως με εξαγωγικό προσανατολισμό.
